Globalno otopljenje potiče topljenje perfmafrosta i taj proces prijeti oslobađanjem milijarda tona gasova, ali i virusa zaboravljenih hiljadama godina koji mogu postati prijetnja zdravlju. Permafrost je trajno zamrznuto tlo koje nastaje kad temperatura tokom više godina ostaje ispod nule (ruski “merzlota”) i pokriva oko 25 posto Zemlje, najprije u Rusiji, Kanadi i Aljasci. Takva tla mogu biti sastavljena od velikih masa čistog leda, a njihova debljina kreće se od nekoliko do više stotina metara. U tim je slojevima oko 1700 milijardi tona ugljenika, što je otprilike dvostruka količina ugljen dioksida (CO2) već prisutnog u atmosferi. S rastom temperatura zagrijava se i permafrost i počinje se topiti te postupno oslobađa gas do tada zarobljen u ledu. Naučnici predviđaju da će se ta pojava ubrzavati.
Topljenje perfmafrosta već sada opterećuje postizanje cilja zacrtanog Pariškim sporazumom da se globalno zagrijavanje ograniči na manje od 1,5°C u odnosu na predindustrijski nivo, pokazala je studija objavljena u septembru. Autori te studije upozoravaju na začarani krug – gas koji se oslobađa topljenjem permafrosta ubrzava zagrijavanje planete, a to zagrijavanje ubrzava topljenje permafrosta. Do 2100. godine površina permafrosta bi se smanjila za 30 posto, čime bi se oslobodilo do 160 milijardi tona gasova, upozorila je 2015. naučnica Susan Natali iz istraživačkog centra Woods Hole Research Center.
Osim djelovanja na klimu, topljenje permafrosta omogućiće i oslobađanje ponekad zaboravljenih bakterija i virusa koji su bili zamrznuti i oni bi mogli postati prijetnja zdravlju.
U ljeto 2016. godine, jedno dijete u Sibiru umrlo je od antraksa (bedrenice), bolesti koja se smatrala iskorijenjenom u toj regiji više od 75 godina. Naučnici su ustanovili da je uzrok bolesti vjerovatno topljenje leša soba uginulog od bedrenice prije više od stotinu godina. Smrtonosna bakterija oslobodila se topljenjem leda u kojem je bila zarobljena te je zarazila životinjska stada.
Ali prijetnja se ne ograničava samo na antraks. Naučnici su zadnjih godina otkrili dva tipa virusa, od kojih je jedan star 30.000 godina i čuvan je u permafrostu. U tim arktičkim regijama, koje za rudarsku i naftnu industriju postaju sve dostupnije zbog topljenja permafrosta, mogli bi se jednoga dana probuditi virusi budu li ljudi preduboko kopali, upozoravaju naučnici.
Dodajte komentar