Španija je krajem jula prijavila smrtni slučaj od Kongo-krimske virusne hemoragijske groznice (KKVHG), a u Sjevernoj Makedoniji su u junu registrovana tri slučaja zaraze koju prenose krpelji.
Iako je Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) navela da je bolest endemska za Balkan, u Srbiji trenutno nema prijavljenih slučajeva.
Kongo-krimska virusna hemoragijska groznica (KKVHG) koju prenose krpelji je prvi put opisana 1944. godine u zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza, a pojavljuje se i u više zemalja Azije, Evrope i Afrike.
U SFRJ je prijavljena epidemija 1971. godine kada je bilo 13 oboljelih, od kojih je dvoje preminulo, navodi se u prikazu slučaja pacijenta koji je lečen na Vojno-medicinskoj akademiji, a koji je objavljen u Vojnosanitetskom pregledu.
Posljednji slučaj Kongo-krimske virusne hemoragijske groznice u Srbiji registrovan je 1999. godine, rekli su za N1 iz Instituta za javno zdravlje Srbije “Dr Milan Jovanović Batut”.
Pacijent star 27 godina liječen je na VMA, a kako se navodi u tekstu objavljenom u Vojnosanitetskom pregledu, muškarac iz Raške zarazio se tokom boravka na Kosovu. On je sedam dana posle pojave prvih simptoma primljen u bolnicu, odakle je zbog komplikacija i pojave spontanog krvarenja prebačen na Infektivnu kliniku VMA.
Liječenje ove teške virusne infekcije je simptomatsko, a posljednji pacijent liječen u Srbiji od KKVHG je preživio.
Žarišta u Sjevernoj Makedoniji i na Kosovu
U Sjevernoj Makedoniji je prošle godine od Kongo-krimske hemoragijske groznice preminula mlada žena (27), koja se zarazila ubodom krpelja u jednom selu u blizini Štipa. Žena je prve simptome osjetila tri dana poslije uboda, vrlo brzo je smještena u bolnicu u Skoplju, gde je i preminula petog dana od pojave simptoma.
Testiranje njenih bliskih kontakata, članova domaćinstva, ali i svih medicinskih radnika koji su bili uključeni u liječenje – od lokalnog doma zdravlja do bolnice u Skoplju – pokazalo je prenos zaraze kod jedne bolničke medicinske sestre. Ona je odmah hospitalizovana, a 18 dana kasnije oporavljena je puštena iz bolnice.
Prva epidemija Kongo-krimske hemoragijske groznice prijavljena je u Severnoj Makedoniji u leto 1971. godine u selu u Blizini Tetova, kada se zarazilo 13 članova porodice od kojih su dva preminula.
Bolest je poslije toga prijavljivana na Kosovu: dva slučaja 1989. godine, dva slučaja 1993. i epidemija 1995. godine kada je zaraženo 45 ljudi. Novi slučajevi pojavili su se 1996. godine – njih osam, kao i sedam 1997. Potom je usljedio pacijent iz 1999. godine, koji se zarazio tokom boravka na Kosovu.
Između 2013. i 2016. godine na Kosovu su bila 32 slučaja kongo-krimske hemoragijske groznice, uglavnom u centralnom i jugozapadnom delu.
Kada je region u pitanju, bolest se pojavljivala u Albaniji između 2003. i 2006. godine, kao i Bugarskoj i to u mjestu Goce Delčevo.
“Eurosurvejlans”, evropski magazin za zarazne bolesti i epidemiologiju, objavio je da virus cirkuliše među malim prenosiocima u Bosni i Hercegovini i Rumuniji, a da su zaraženi krpelji registrovani i u Mađarskoj. Krpelji prenosnici pronađeni su u Skoplju, kao i u sjeveroistočnim i jugoistočnim djelovima zemlje.
Svjetska zdravstvena organizacije je 2015. godine stavila Kongo-krimsku hemoragijsku groznicu na listu najvažnijih zaraznih bolesti koje imaju potencijal da izazovu pandemiju.
Kako se virus prenosi?
Virus KKVHG se na ljude uglavnom prenosi ubodom zaraženog krpelja ili kontaktom sa krvlju, tjelesnim tečnostima ili tkivima zaraženih životinja tokom i neposredno poslije klanja.
– Većina slučajeva se dogodila kod ljudi koji rade u stočarskoj industriji, kao što su poljoprivredni radnici, radnici u klanicama i veterinari – objašnjavaju iz “Batuta”.
Dodaju da do prenošenja sa čovjeka na čovjeka može doći uslijed bliskog kontakta sa krvlju, izlučevinama, organima ili drugim tjelesnim tečnostima zaraženih osoba.
Čovek oboljeva sa teškom kliničkom slikom. Javlja se sa naglim početkom koji karakteriše toksično-infektivni sindrom (groznica, glavobolja, hiperemija lica, konjunktivitis, faringitis, dijareja, povraćanje, krvarenje iz tjelesnih otvora).
KKVHG je slična eboli, obe bolesti uzrokuju teške hemoragijske simptome, uključujući krvarenje i visoku smrtnost, ali ih izazivaju različiti virusi i prenose se različitim putem.
Trenutno za KKVHG ne postoji bezbjedna i efikasna vakcina koja bi bila široko dostupna za upotrebu kod ljudi.
Čuvajte se krpelja
U nedostatku vakcine, jedini način da se smanji infekcija kod ljudi je podizanje svijesti o faktorima rizika i edukacija ljudi o mjerama koje mogu da preduzmu da smanje izloženost virusu.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa krpelja na čovjeka: izbjegavati boravak u područjima gdje ima dosta krpelja; nositi svijetlu odjeću dugih rukava i nogavica tokom boravka u prirodnim žarištima; koristiti repelente na koži i odjeći; redovno konrolisati odjeću i kožu na krpelje i ukoliko se primjete potrebno je bezbjedno ih ukloniti.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa životinje na čovjeka: nositi rukavice i drugu zaštitnu odjeću pri rukovanju životinjama ili njihovim tkivima, u endemskim područjima, posebno tokom klanja.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa čovjeka na čovjeka u zajednici: izbegavajte bliski fizički kontakt sa osobama zaraženim virusom KKVHG; nositi rukavice i zaštitnu opremu tokom njege oboljelih; redovna higijena ruku nakon njege ili posjete oboljelim osobama.
N1info.rs/Zdravlje.kurir.rs
