Neven se u terapeutske svrhe koristi više od dva milenijuma i s pravom se smatra jednom od najstarijih i najpouzdanijih ljekovitih biljaka.
Stari Grci, Rimljani i Egipćani koristili su ga za liječenje bolesti kože, organa za varenje i ublažavanje upalnih procesa.
U drevnoj grčkoj, indijskoj i arapskoj civilizaciji bio je poznat po svojim kozmetičkim i ljekovitim svojstvima, kao i da boji tkanine i hranu. Korišćen je i u kulinarstvu kao začin za bojenje i postizanje finog ukusa jela.
Veću popularnost u narodnoj ali i konvencionalnoj medicini dobija u posljednjih tridesetak godina. Danas je jedna od najviše korišćenih ljekovitih biljaka u herbalnoj i homeopatskoj medicini, kao i kozmetici.
Melemi za ekceme
Postojbina nevena je područje Mediterana. Danas se gaji po baštama, vrtovima, obradivim površinama i parkovima, ali se može sresti i kao korov.
U narodnoj medicini od ove biljke se prave brojni melemi protiv impetiga, suvih i vlažnih ekcema i perutavih lišajeva. Stimuliše stvaranje novih ćelija, otklanja gnojne iscetke, pa se koristi protiv gnojenja korijena nokta. Efikasno je sredstvo protiv gljivica, naročito kandide.
Ova biljka sadrži značajnu količinu flavonoida, zahvaljujući kojima deluje protivupalno. Spada u grupu neškodljivih ljekovitih biljaka, nema poznatih kontraindikacija i neželjenih delovanja.
Monolog sa sobom
Prema botaničkoj klasifikaciji pripada rodu Calendula, koji obuhvata dvadesetak vrsta koje se javljaju u mediteranskoj oblasti i na Kanarskim ostrvima. Stari narodi su vjerovali da vrste ovoga roda nikada ne venu i da cvjetaju svakog mjeseca.
Otuda naučni naziv roda Calendula potiče od latinske riječi calendae, što u prevodu znači prvi dan u mjesecu, mjesec dana, čime se obilježava duže trajanje cvijeta, koji se redovno „kalendarski” ujutru otvara, a uveče zatvara.
Na našim prostorima poznat je pod različitim nazivima, kao što su žutelj, ognjac, zimorod, prstenčac…
U narodu postoji vjerovanje da ako se cvetovi ne otvore do sedam sati ujutru, smatra se da će toga dana padati kiša. Domaćice ga vrlo često sade po baštama i vrtovima, jer cvjetovi nevena zbog svog specifičnog mirisa rastjeruju insekte i druge biljne štetočine.
Neven je jednogodišnja, retko prezimljujuća dvogodišnja biljka. Cijela biljka je specifičnog smolastog mirisa. Cvjetovi su narandžasti ili žuti. Cvjeta od juna do kasno u jesen. To je toploljubiva biljka koja odlično podnosi sušu. Uspješno se gaji u oblastima sa umjereno vlažnom i umjereno toplom klimom. Naročito mu pogoduju sunčani položaji.
U ljekovite svrhe koriste se cvijet, stabljika i list. Latice imaju najveću ljekovitu vrijednost. Treba ih sakupljati po lijepom i sunčanom vremenu, jer je tada ljekovitost biljke najveća. Od biološki vrijednih supstanci sadrži karotenoide, flavonoide, hemolitički aktivne glikozide oleanolne kiseline (kalendulozide), triterpenske alkohole, sterole, smole, sluzi, tanine, etarsko ulje i drugo.
U narodnoj medicini koristi se kao pomoćno ljekovito sredstvo u obliku čajeva, tinktura, masti, krema, ulja i obloga.
Preparati nevena u obliku tinktura, masti i krema naročito su djelotvorni u liječenju različitih kožnih oboljenja: akni, bradavica, cista, čireva, ekcema, psorijaze i seboreje, hemoroida, fistula, kožnih upala, ljuštenja kože, masne kože lica, mastitisa, osipa, gnojnih rana koje teško zarastaju, ugriza i uboda insekata.
Olakšava tegobe u menopauzi
Čaj nevena koristi se za liječenje želudačnih i crevnih oboljenja, za ispiranje usta i grla, jačanje imuniteta, regulisanje nivoa holesterola u krvi, protiv astme, kašlja, lupanja srca i nesanice.
Hladan čaj preporučuje se za ispiranje očiju kod konjunktivitisa i ispiranje desni nakon vađenja zuba.
Zbog blagog estrogenskog dejstva čaj se preporučuje za regulisanje redovnog menstrualnog ciklusa i umanjenje menstrualnih tegoba kod mladih djevojaka ili žena u klimaksu.
U kulinarstvu se latice nevena dodaju salatama i čorbama da bi im dale specifičnu boju i ukus.
Pored ljekovitosti neven je i izuzetno dekorativna biljka. Lako se gaji u baštama, vrtovima ili saksijama.
Magazin Politika
