Hemijske supstance pronađene u uobičajenim proizvodima za domaćinstvo, kao i namještaju, poput dezinficijenasa, možda igraju ulogu u razvoju neuroloških poremećaja poput autizma i multiple skleroze, pokazala je nova studija. To je dodatak prethodnim istraživanjima koja su sugerisala da ove hemikalije mogu biti štetne po ljudsko zdravlje.
Istraživači su proučili više od 1.800 uobičajenih hemikalija za domaćinstvo – za koje vjeruju da nedostaju istraživanja o njihovoj potencijalnoj vezi sa zdravljem mozga – i otkrili su dvije koje bi mogle imati negativan uticaj na zdravlje mozga: kvaternarna amonijumska jedinjenja (takođe nazvana „kvati“ ili QAC-ovi) i organofosfatni retardanti plamena (komponente koje usporavaju ili zaustavljaju širenje plamena), pokazuje nova studija objavljena u ponedeljak u časopisu Nature Neuroscience.
Kvati se nalaze u proizvodima poput gelova za tuširanje, omekšivača tkanine, šampona, krema za sunčanje, maramica za bebe, pjena za brijanje i dezinficijenasa poput nekih proizvoda Lysol, Clorox i Downy.
Organofosfatni retardanti plamena nalaze se u elektronskim uređajima, građevinskim materijalima i namještaju putem pjena otpornih na plamen i plastike, prema podacima programa za zaštitu životne sredine Green Science Policy Institute.
Kvati uzrokuju smrt oligodendrocita – ćelija koje stvaraju zaštitni sloj oko nervnih ćelija, dok organofosfatni retardanti plamena sprečavaju njihovo sazrevanje, pokazuje studija.
Istraživanja pokazuju da poremećena proizvodnja oligodendrocita ima veze sa neurološkim poremećajima poput multiple skleroze i autizma, pa istraživači smatraju da su otkrili „ranije nepriznat faktor rizika za neurološke bolesti“, rekao je Pol Tesar (Paul Tesar), autor studije i direktor Medicinskog fakulteta Univerziteta Kejs Vester Reserv (Case Western Reserve University School of Medicine).
Forbes je kontaktirao kompanije Kloroks (Clorox), Procter & Gamble (matična kompanija Downija) i Reckitt (matična kompanija Lysola) za komentar.
„Nadamo se da će naš rad doprinijeti informisanim odlukama o regulatornim mjerama radi smanjenja izloženosti hemikalijama i zaštite ljudskog zdravlja“, rekao je Tesar.
Širom svijeta 1,8 miliona ljudi ima multiplu sklerozu, podaci su Svjetske zdravstvene organizacije. Agencija je takođe otkrila da je jednom od 100 djece širom svijeta dijagnostikovan autizam.
Kako su se drugi retardanti plamena povukli iz upotrebe zbog zabrinutosti zbog njihove toksičnosti, sve više kompanija počelo je da koristi organofosfatne retardante plamena umjesto njih. Međutim, istraživanja sugerišu da možda nisu bolja alternativa jer mogu imati negativne efekte na razvoj reproduktivnog i nervnog sistema.
Novorođeni pacovi izloženi organofosfatnim retardantima plamena u utrobi imali su izmijenjen razvoj mozga, prema studiji iz 2022. godine. Istraživanja takođe sugerišu da kvati mogu imati druge negativne uticaje na zdravlje. Američko osteopatsko udruženje istraživalo je efekte hemikalija na miševe i otkrilo da uzrokuju smanjenje broja spermatozoida kod muških miševa i manju ovulaciju i manje implantacije kod ženskih miševa. Izloženost ovim hemikalijama takođe je povezana sa deformitetima kod miševa, prema studiji objavljenoj u časopisu Birth Defects Research. Za neke tipove kvata pronađeno je da izazivaju astmu na radnom mejstu, prema istraživanju sa Mont Sinaja (Mount Sinai).
Istraživači iz studije Nature Neuroscience primijetili su povećanu izloženost kvatima zbog povećane upotrebe dezinfekcionih sredstava tokom pandemije kovid. Ova povećana upotreba prati isti stopu porasta bolesti poput autizma, autoimunih poremećaja i astme, prema jednoj grani Kalifornijskog odjeljenja za javno zdravlje. Ovi i drugi dokazi doveli su do jednoglasne odluke agencije da istraži kako kvati mogu negativno uticati na ljudsko zdravlje.
Forbes
