Koliko je vaša hrana bezbjedna? Bezbjednost hrane od njive do trpeze 
U organizaciji Instituta za javno zdravlje i kancelarija Svjetske zdravstvene organizacije u Crnoj Gori, u utorak 07. aprila, u Eko zgradi Ujedinjenih Nacija održana je konferencija za medije povodom Svjetskog dana zdravlja, koji je ove godine posvećen pitanju bezbjedne hrane i ulozi različitih subjekata u lancu hrane.
Na konferenciji su govorili: doc. dr Boban Mugoša, direktor Instituta za javno zdravlje, Mina Brajović, šefica kancelarije SZO u Crnoj Gori i dr Zorica Đorđević, specijalista higijene i focal point za hranu iz Instituta za javno zdravlje.
U svom govoru dr Mugoša je podsjetio na Strategiju zdravstvene bezbjednosti hrane i Akioni plan za ishranu i bezbjednost hrane (2010-2014) koji su donešeni u cilju unapređenja i obezbjeđenja bezbjedne hrane u Crnoj Gori.
„U Crnoj Gori je u toku 2014. godine, prema preliminarnim podacima Centra za zdravstvenu ekologiju Instituta za javno zdravlje, u svim laboratorijama ukupno analizirano 10 040 uzoraka namirnica, od čega je neispravnih bilo 1152 ili 11,47%. Dok je, prema preliminarnim podacima Centra za kontrolu i prevenciju bolesti Instituta za javno zdravlje u 2014. godini registrovano 765 slučajeva obolijevanja od crijevnih zaraznih bolesti koje se mogu povezati sa konzumiranjem kontaminirane hrane raznim mikrobiološkim agensima. Ukupan broj registrovanih salmoneloza u protekloj godini je bio 220, alimentarnih toksinfekcija 29, a alimentarnih intoksikacija 41 slučaj. Takođe, svake godine registruje se i veliki broj gastroenterokolitisa, pa je u 2014. godini taj broj iznosio 475 slučajeva,“ rekao je dr Mugoša.
Prema riječima dr Mugoše napori da se spriječe ovakvi događaji povezani sa hranom ogledaju se u razvijanju snažnog sistema bezbjednosti hrane, koji se u Crnoj Gori izgrađuje uspostavljanjem multisektorske saradnje na obezbjeđenju bezbjednosti hrane.
„Međutim, u današnjem vremenu kada hrana proizvedena u jednom dijelu svijeta dolazi na trpezu u drugi dio svijeta nije dovoljno razvijanje samo nacionalnog sistema bezbjednosti hrane, već se i na globalnom i na nacionalnom nivou moraju preduzeti mjere koje uključuju korišćenje nacionalnih, regionalnih i internacionalnih mreža i platformi kako bi se osigurala efektivna i brza komunikacija u slučaju ugrožavanja bezbjednosti hrane, a samim tim i zdravlja ljudi,“ kazao je dr Mugoša.
Dr Mugoše je u svom govoru naveo da na bezbjednost hrane ne utiču samo oni koji je proizvode, pakuju i distribuiraju, već i sami potrošači kao dio lanca snabdijevanja hranom.
„Krajnji korisnici hrane igraju važnu ulogu u lancu bezbjednosti hrane, koristeći bezbjedne higijenske mjere i unapređujući svoja znanja u pogledu nabavke, čuvanja i pripremanja namirnica,“ kazao je dr Mugoša. Šefica kancelarije Svjetske zdravstvene organizacije u Crnoj Gori, Mina Brajović kazala je da je zdrava hrana pretpostavka zaštite i unapređenja zdravlja.
„Bezbjedna hrana je u funkciji ukupnog razvoja društva, nacionalne privrede, trgovine, turizma i održivog razvoja. Svjetska zdravstvena organizacija priprema globalni izvještaj koji predstavlja detaljnu sveobuhvatnu procjenu opterećenja ukupnog društva na globalnom nivou ovim bolestima. Izvještaj će biti prezentiran tokom ove godine. To znači, da u ovom trenutku nijedna agencija nema tačne i pouzdane podatke o veličini ovog problema sa stanovišta javnog zdravlja, ali takođe, i sa socijalnog i ekonomskog aspekta,“ rekla je Brajović.
U svom govoru Brajović je podsjetila da u svijetu godišnje od dijareje oboli preko dva miliona osoba, od čega najviše djece, a u zemljama Evropske unije od salmonele godišnje oboli preko 850 hiljada osoba.
Prema njenim riječima, posljednja epidemija ešerihije koli, koja je nastala kao posljedica zaraženog povrća, rezultirala je sa četiri hiljade oboljelih i 45 smrtna ishoda.
„Ovakve vrste epidemija su prepreka za ukupan razvoj društva, jer pogađaju pojedinca čime se opterećuje zdravstveni sistem, trgovina, turizam i time umanjuje produktivnost. Faktori koji utiču na pojavljivanje bolesti ovog tipa su nabavljanje i konzumiranje hrane van kuće, kao i proces globalizacije u kome hrana pređe dug put,“ rekla je Brajović. „Obaveza je države da stvara normativni i strateški okvir kao osnov za implementaciju efikasnog sistema bezbjedne hrane. Crna Gora se deklarisala kao država koja veliku pažnju pridaje pitanju bezbjednosti hrane i to pitanje je inagurisala kao nacionalni prioritet,“ istakla je Brajović.
Dr Đorđević je u svom izlaganju pojasnila da je zdravstveno bezbjedna namirnica ona koja je mikrobiološki ispravna, ne sadrži štetne materije, očuvanog je kvaliteta i biološke vrijednosti i neće naškoditi potrošaču kada se priprema ili jede.
„Do kontaminacije hrane može doći u bilo kom koraku u lancu hrane, od proizvodnje, prerade, distribucije, maloprodaje, pripreme i krajnje konzumacije. Hrana može biti primarno kontaminirana na nivou sirovine, ako, na primjer, meso potiče od oboljele životinje, i sekundarno kontaminirana zbog neispravnog rukovanja tokom transporta, obrade i distribucije. Biološko zagađenje hrane najčešće nastaje usled ukrštanja puteva „čisto-prljavo“, nepravilnog rukovanja namirnicama, nepoštovanja vremena i neophodne temperature za pripremu namirnica i nepridržavanja osnovnih higijenskih navika u toku rukovanja hranom,“ rekla je dr Đorđević.
Add comment