Svjetski naučnici sada otvaraju novo poglavlje u istraživanju kompleksne pojave postkovida, a u najnovijem izdanju časopisa Sajens, najavljeno je sprovođenje testiranja na postkovid uz pomoć biomarkera, što predstavlja korak ka boljem razumijevanju i dijagnostikovanju ovog sindroma. Ova inovativna metoda obećava da će pružiti detaljniji uvid u promjene koje se javljaju u organizmu nakon preležane korone.
Prema procjenama Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), 10 do 20 odsto osoba koje su prebolele virus korone ispoljavaju sindrom postkovida.
– Produženi kovid predstavlja skup simptoma, znakova i stanja koji se javljaju kod osoba koje su preležale infekciju, pri čemu nijesu nužno prisutni kod svakog pojedinca. Postoji širok spektar simptoma, čak do 200 mogućih, među kojima se najčešće javlja izražen umor tokom cijelog dana, a pogoršava se prilikom izvođenja fizičkih ili mentalnih aktivnosti. Takođe, prisutni su i neurološki simptomi koji uključuju poremećaje spavanja, smanjenu koncentraciju, umanjenu oštrinu uma, vrtoglavicu, kao i gubitak čula ukusa i mirisa – kaže dr Slavica Maris iz Gradskog zavoda za javno zdravlje koja je načelnica Jedinice za zarazne bolesti.
– Manifestuju se kroz kratak dah, otežano disanje i produženi kašalj. Ljudi koji imaju kovid infekciju, oporavljaju se nekoliko dana do četiri nedjelje. Neki od ovih simptoma se javljaju i duže. Obično se produženi kovid dijagnostifikuje tri mjeseca nakon preležane infekcije – ističe dr Maris.
Istraživanje postavlja osnov za buduća klinična ispitivanja, a rezultati ukazuju na značaj jednog specifičnog biomarkera proteina u vezi sa produženim kovidom.
– Naučnici su se angažovali u nastojanju da identifikuju biomarkere koji bi nam mogli pomoći u preciznoj dijagnozi. Ovo istraživanje postavlja osnovu za buduća klinična ispitivanja, a rezultati ukazuju na to da prisustvo povećane koncentracije jednog biomarkera proteina može biti povezano sa produženim kovidom. Povećana koncentracija ovog proteina izaziva aktivaciju sistema komplementa, pokrećući niz reakcija koje dovode do oštećenja tkiva i pojave simptoma karakterističnih za postkovid sindrom – rekla je doktorka.
Identifikacija ovih biomarkera sada je ključna, kaže doktorka Maris.
– Ovo bazično istraživanje obuhvatilo je praćenje 113 osoba koje su prethodno bile zaražene kovidom u proteklih godinu dana, kao i 39 zdravih ispitanika. Tokom šestomjesečnog praćenja, kod 35 odsto zaraženih osoba razvili su se simptomi postkovida. U okviru studije, izolovani su proteini, a praćeno je preko 6.500 različitih proteina. Iz tih 6.500 izdvojeni su najznačajniji, a njihova koncentracija pratila se kroz ovo istraživanje – kaže dr Maris.
Ona je objasnila i kod kojih ljudi se najčešće javlja sindrom produženog kovida.
– Postkovid se češće javlja kod osoba koje su imale težu kliničku sliku, naročito kod onih koji su zahtijevali hospitalizaciju ili tretman intenzivnog liječenja. Takođe, primjetno je veća učestalost među ženama, osobama koje nijesu vakcinisane protiv kovida, kao i među onima koji već imaju neko hronično stanje prije infekcije kovida. Učestalost postkovida takođe raste kod osoba koje su više puta preležale kovid – dodaje ona.
Dr Maris ističe da bi otkrivanje produženog kovida biomarkerima kod nas moglo da se dogodi u naredne tri godine.
Alo.rs
