Prim. dr Hadži Bojan Marjanović, spec. opšte i urgentne hirurgije
PZU M. help surgery, Ulcinj
6. TBC – TB
Spada u grupu uzroka krvarenja iz tankog crijeva kao ostale lezije i zastupljena su sa 10-25% svih krvarenja iz DT-a, sama TB je rijetka. Sprovedena je jedna studija u UKC UC Niš. U periodu od januara 2000. do marta 2007. godine na Hirurškoj klinici i Urgentnom centru u Nišu bilo je ukupno 11 (jedanaest) liječenih od intestinalne TBC, dijagnostikovanih, obrađenih i PH verifikovanih pacijenata.
Abdominalna tuberkuloza (TB) je vrsta tuberkuloze koja pogađa crijeva, peritoneum, abdominalne limfne čvorove, a rjeđe čvrste organe u trbuhu (jetra, pankreas i slezena). Kod nas postoji intestinalna forma TBC-a.
Najčešće se javlja u dva oblika:
- Kao subakutna ili hronična forma sa istom takvom kliničkim tokom i
- Perakutni oblik koji ide sa kliničkom slikom akutnog abdomena i peritonitisa. Abdominalna TB dovodi do teške kliničke slike i može izazvati komplikacije kao što su pucanje (rupture) crijeva, peritonitisa i
- Kod rupture crijeva ili neposredno prije nastanka rupture može se javiti krvarenje iz DT – a, okultno ili oskudno i dugotrajno.
- Primarna (rijetka forma) i
- Sekundarna (Hematogena)
U anamnezi karakteriše ga uporan anemijski sindrom a krvarenje iz DT – a otkriva se FOBT testom (fecal occult blood test) – na okultno krvarenje. Neodređeni bolovi u trbuhu difuzni i migrirajući, nema bitnijih kliničkih manifestacija. Pojava povišene tjelesne temperature posebno u večernjim časovima, pojava anemije, gubitak na tjelesnoj težini i pojava najprije svježe a zatim i tamne krvi u stolici predstavljaju ozbiljniji klinički znak. Subokluzivne smetnje sa nadutošću trbuha, smjena faza proliva i obstipacija i na kraju visoki ileus ukazuje na hiruršku simptomatologiju.
Kasnijom dijagnostikom pored ostalog i radiološke obrade, uzimanjem ispljuvka na Loewestein podlogu kao i kožna Mantu proba daju potvrdu TB -a. U slučaju pojave akutnog abdomena terapija je hirurška uz minimalna radikalna hirurška rješenja u jednom aktu.
Preporučuje se liječenje ljudi koji imaju trbušnu TB antituberkuloznom terapijom (ATT) tokom šest mjeseci, ali pojedini autori liječe duže vrijeme, zbog bojazni da šest meseci nije dovoljno za izlječenje i sprječavanje ponovnog javljanja bolesti nakon završetka liječenja.
7. TROMBOFILIJE I MALIGNE BOLESTI KRVI
Stečene ili kongenitalne homo ili heterozigotnie recesivne malformacija koagulacije, kao što je Trombofilija – Leiden, non Leiden, Lupus ili neka druga za koju hematolozi tvrde da je na teritoriji Evrope rasprostranjena u procentu oko 12 – 14% od cjelokupne populacije, mogu biti razlog krvarenja iz DT-a.
Zastupljenost i nije toliko rijetka (10%) ali pojedine forme na tankom crijevu ili difuzno, odskaču od regularne forme pa je postotak bitno niži. I kod leukoza kao i kod poremećaja koagulacije može doći do okultnog ili intenzivnijeg krvarenja iz rektuma ali i kao pojava hematemeze, epistakse, krvarenje iz desni kao i hematoma po tijelu.
Za hirurško rješavanje kod ovih poremećaja uglavnom je pojava kliničke slike akutnog abdomena zbog perforacije crijeva (kao na slici) i iz očaja se mora da radi resekcije sa T – T anastomozom. Neophodna je odgovarajuća prontna hematološka terapija kako bi se izbjegla pojava DIK sindroma (Diseminovana Intravaskularna Koagulopatija), kao i mogući post operativni razvoj plućne embolije, tromboza dubokih vena ekstremiteta kao i infarkta pojedinih parenhimskih organa pri čemu je uspješan ishod liječenja pod velikom znakom pitanja.
8. INVAGINACIJE
Intususcepcija, invaginacija ili uvlačenje crijeva u sebe, je stanje u kome se jedan deo crijeva uvlači u drugi. Uvlačenje crijeva u sebe može da izazove opstrukciju i smanjeno snabdijevanje krvlju pogođenog dijela crijeva. Javlja se obično na četiri načina uvlačenjem: ileuma u ileum, ileuma u ileocekalnu valvulu, ileocekalne valvule u kolon i kolona u kolon. Može se javiti u svim starosnim grupama u oba pola, ali je uobičajenija kod beba starih između 5 i 10 mjeseci. Zahtijeva ranu dijagnozu i hitno liječenje kako bi se spriječila perforacija crijeva, peritonitis i smrtni ishod.
Najčešći uzroci intususcepcije su zapaljenje ili tumori koji obično utiču na normalne kontrakcije crijeva, dovodeći do toga da normalno crijevo iznad oblasti zapaljenja ili tumora nastavlja da se kontrahuje većom snagom nego crijevo ispod njega. To rezultuje uvlačenjem crijeva koje se nalazi iznad u dio crijeva koje se nalazi ispod.
Kliničkom slikom dominiraju krvavo sluzava stolica (malinasto prebojena stolica), pomiješana sa krvlju i sluzi, povraćanje, bolovi po tipu kolika. Zastupljenost u krvarenju DT trakta spada u grupu ostalih razloga krvarenja u sklopu drugih krvarenja sa 10%.
Terapija uglavnom hirurška.
9. ISHEMIJSKI KOLITISI
Ishemijski kolitis je oštećenje segmenata debelog crijeva, koje nastaje
kao posledica mezenterične vaskularne okluzije.
Uzroci opstrukcije donje mezenterične arterije su tromboza, embolije u toku srčane dekompenzacije praćene aritmijom, arterioskleroza, sistemske bolesti vezivnog tkiva, hirurške intervencije. Kao posledica ishemije se javlja nekroza sluznice, a zatim nastaju promjene i u ostalim djelovima crijeva.
U slučajevima kompletne i iznenadne vaskularne okluzije postoji klinička slika nekrotizirajućeg enterokolitisa (lokalizovani ili difuzni bolovi u trbuhu, kardiovaskularni kolaps i znaci paralitičnog ileusa). Česte su dijareje (proliv) sa krvlju. Kod lokalizovane segmentne stenoze, klinički tok je blaži. Najlakši klinički oblik je prelazni ishemijski kolitis koji se ispoljava u vidu bolova u trbuhu, učestalih stolica i kratkotrajnih krvarenja.
Terapija u teškim oblicima ishemijskog kolitisa i u slučajevima komplikacija, neophodna je hirurška resekcija crijeva.
10. IDIOPATSKA KRVARENJA IZ DT
Oko 5% slučajeva krvarenja iz DT – a su nepoznatog porijekla. Podrazumijeva nedetektovano krvarenje i/ili prestanak krvarenja.
Skriveno (iz nepoznatog mjesta, odnosno neprepoznatog nakon inicijalne endoskopije). Međutim uglavnom ova krvarenja traju par dana i nakon toga prestaju i ne budu detektovana i nakon kompletne dijagnostike.
ZAKLJUČAK
- SVAKO REKTALNO KRVARENJE JE TRKA SA VREMENOM.
- KOLIČINA KRVI KOD REKTALNOG KRVARENJA NIJE PROPORCIONALNA SA TEŽINOM BOLESTI
- BOJA KRVI PRI ANO – REKTALNOM KRVARENJU NE DETERMINIŠE UVEK MJESTO KRVARENJA IZ DT–a.
- Pažljivo uzeta anamneza je jedini pravi put za postavljanja ispravne radne
- Obavezno uzeti u obzir sve propratne
- Dijagnostiku početi u ordinaciji rektalnim tušeom – odmah nakon
- Što više skratiti vrijeme potrebnih pretraga i ne tražiti nepotrebna
- Što ranije krenuti sa adekvatnom terapijom.
