Andrijana Jovanović, embriolog i inspektorka iz oblasti embriologije za Vijesti je kazala da se u Crnoj Gori primjenjuju skoro sve tehnike kao i u drugim evropskim centrima, ali i da se, kad je genetika u pitanju, ne radi preimplantaciona genetska dijagnostika embriona (PGD). Želi da Crna Gora bude regionalni centar za liječenje neplodnosti, ali kaže da za to treba vremena, svijesti i zrelosti, a ne samo finansijskih sredstava.
-Crna Gora trenutno ima 11 zaposlenih embriologa. Svi su zaposleni u centrima za vantjelesnu oplodnju. Od 11 embriologa, četiri su sertifikovana od ESHRE (European Society for Human Reproduction and Embryology, Evropsko udruženje za humanu reprodukciju i embriologiju). To znači da su ispunili uslove koje propisuje vrhovno evropsko udruženje iz te oblasti i položili ispit koji je vrlo zahtjevan. Posebno napominjem da navedeni ispiti mnogo znače u daljoj edukaciji svakog embriologa, ali nijesu prepoznati u sistemu edukacije embriologa u Crnoj Gori i samim tim nisu uslov da bi embriolog radio u laboratoriji – kazala je Jovanović.
Prema riječima Jovanović, na oko 650 ciklusa, koliko se u Crnoj Gori prosječno obavi u godini dana, to je dovoljan broj embriologa.
-Međutim, posao embriologa iz godine u godinu se usložnjava i dodaju se novi zahtjevi i zadaci, tako da je obuka mladih embriologa neophodna. U svakom centru potrebno je da budu minimum dva embriologa od kojih jedan treba da bude iskusniji i koji može da radi i superviziju onog koji je mlađi – rekla je Jovanović.
Uloge embriologa u procesu podrške pacijentu su brojne. Embriolog, dodaje Jovanović, učestvuje u dijagnostici problema infertiliteta kod para, obavlja postupke vantjelesne oplodnje (laboratorijska faza), komunicira sa pacijentima svakodnevno u toku postupka, upravlja kontrolom i kvalitetom postupka, kontinuirano prati tehnologiju razvoja embriologije, edukuju se u zemlji i inostranstvu i mora da posjeduje vještine ključnog igrača jednog velikog tima.
Na pitanje da li Crna Gora može da bude regionalni, ili i šire, centar za liječenje neplodnosti, ona je rekla da vjeruje da je to moguće u budućnosti.
-Imam želju da se u Crnoj Gori napravi jedan takav regionalni centar u kome će dijagnostika i liječenje biti sveobuhvatni. To zahtijeva ne samo prostor i opremu, nego i kadar, koji je jedan od ključnih faktora da se jedan takav centar postavi i funkcioniše. Za takav centar je potreban veliki tim ginekologa, embriologa, urologa, endokrinologa, psihologa, genetičara i molekularnih biologa, menadžera koji imaju medicinsko obrazovanje. Želim da vjerujem da će se nekada u budućnosti napraviti jedan takav centar, koji će da ujedini najbolje iz ove oblasti, ali mislim da za to treba i vremena, svijesti i zrelosti, a ne samo finansijskih sredstava. Mislim da Crnoj Gori fali kadra iz oblasti liječenja infertiliteta – zaključila je Jovanović. Vijesti
Dodajte komentar