Društvo kojem zdravlje građana nije prioritet, osuđeno je na propadanje. Zaključak je Ognjena Radonjića, profesora Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, i Ivana Ostojića, stručnjaka za ekonomiju, tehnologiju i inovacije i bivšeg partnera u Mekinziju. Oni su objavili tekst u novom Nedeljniku u kojem navode da su u Srbiji, među neprenosivim bolestima, glavni uzročnici smrti u 2019. bile kardiovaskularne bolesti (51,8%), kancer (21,7%) i hronične respiratorne bolesti (5,2%).
Pokazatelj smrtnosti od kardiovaskularnih bolesti, kancera, dijabetesa ili hroničnih respiratornih bolesti ukazuje na procenat ljudi sa 30 godina koji će do 70. godine umrijeti od ove grupe bolesti računajući tekuću stopu mortaliteta po godištima i uz pretpostavku da neće umreti od bilo kog drugog potencijalnog uzroka smrti.
Prema ovom pokazatelju, kako se navodi na sajtu Velike priče, u 2000. je 29,2% stanovnika Srbije sa 30 godina moglo da očekuje da će umrijeti od ove grupe bolesti do 70. godine. U 2019. je ovaj udio pao na 22%. Takođe, možemo primijetiti da je ova smrtnost od 2013. (22,2%) na približno istom nivou, to jest da nije bilo poboljšanja.
U poređenju sa Evropskom unijom, eurozonom i zemljama Centralne Evrope i Baltika, Srbija stoji izrazito loše – u 2019. ova smrtnost je u Centralnoj Evropi i Baltiku iznosila 18,3%, u Evropskoj uniji 12,4% i u evrozoni 10,8%.
Po stopi smrtnosti od kardiovaskularnih bolesti u 2019. su jedino iza Bugarske sa 449 preminulih na 100.000 stanovnika. Ovaj rezultat se poklapa sa stopom mortaliteta, pošto je prva na svjetskoj listi u 2021. bila upravo Bugarska. Najnižu stopu smrtnosti od kardiovaskularnih bolesti imaju Slovenija (151) i Češka (232). Pored Bugarske, jedine dvije zemlje koje imaju veću stopu smrtnosti od kardiovaskularnih bolesti u Evropi su Sjeverna Makedonija (569) i Ukrajina (591).
Think Well, američka organizacija koja se bavi razvojem zdravstvenih sistema, u izvještaju iz aprila 2021. (Oncology Financing in Serbia) konstatovala je da se u 52,5% slučajeva u Srbiji kancer kasno dijagnostikuje, što takođe utiče na visoku stopu smrtnosti. Dodatno, iako je kancer drugi po važnosti uzročnik smrti u Srbiji, iz Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje je 2017. svega 11,8% sredstava usmjereno je na onkologiju. Takođe, svega 10% velikoprodajnog farmaceutskog tržišta zauzimaju onkološki ljekovi, što je najniži udio u regionu – u Bugarskoj ovaj udio iznosi 20%, u Sloveniji 18% i u Hrvatskoj 26%.
Srbija debelo zaostaje i u primjeni inovativnih terapija za liječenje kancera – od 43 inovativne terapije koje su odobrene u Evropskoj uniji do 2019, Srbija je na pozitivnu listu ljekova stavila samo jednu, dok je prosjek u Evropskoj uniji 24, Slovenija je stavila 25, Bugarska 21 i Hrvatska 18. Takođe, kako Think Well navodi, procedura odobrenja novih ljekova koju sprovodi Republički fond za zdravstveno osiguranje nije transparentna i u skladu sa propisima Evropske unije. Takođe, procedura je spora i nezgrapna i u prosjeku je potrebno 200-300 dana da bi se novi lijek odobrio, dok je za odobrenje inovativne terapije u liječenju kancera potrebno barem trostruko više vremena.
Nedeljnik.rs
Add comment