Univerzalna vakcina protiv gripa, koja ne mora da se modifikuje svake godine, dugo je očekivani cilj za kojim naučnici žude godinama. Vakcine protiv sezonskog gripa štite od ozbiljnih infekcija, ali se razlikuju po efikasnosti i možda nijesu kompatibilne sa najvirulentnijim sojevima sezone.
Stvarnost univerzalne vakcine protiv gripa, koja bi zaštitila ljude od svih sojeva, i idealno duže od jedne sezone, ostaje neuhvatljiva.
Nalazi objavljeni ove nedelje u Journal of Virology sugerišu da je nauka sve bliža ovom odgovoru. Istraživački tim sa Lerner istraživačkog instituta na Klivlendskoj klinici (SAD) izvjestio je da je njihov univerzalni kandidat za vakcinu protiv gripa, testiran na životinjskim modelima, izazvao snažan imuni odgovor i pružio zaštitu od teške infekcije nakon izlaganja virusu. Novi rad se zasniva na prethodnim, podjednako obećavajućim pretkliničkim studijama na miševima iz iste grupe, koje je vodio prof. Ted M. Ross, direktor Globalnog razvoja vakcina na Klivlendskoj klinici.
Istraživači se nadaju da će pokrenuti klinička ispitivanja na ljudima u roku od 1 do 3 godine, kaže virolog dr Naoko Uno, koji je vodio novu studiju.
– Želimo da budemo sigurni da naša vakcina može da obuhvati više sezona, a ne samo jednu, i da zaštiti od svih sojeva koji utiču na ljude – kaže on.
Naučnici su identifikovali četiri tipa virusa gripa, ali dva od njih (grip A i grip B) predstavljaju najveće rizike za ljude.
Vakcine protiv sezonskog gripa uključuju proteine iz tri ili četiri cirkulišuća podtipa ovih virusa, uključujući H1N1, H3N2 i IBV. Ali pošto virus mutira tako brzo, predviđanje koji će sojevi predstavljati najveći rizik i stoga je izbor sastojaka koji će se uključiti igra pogađanja. Istraživači su dizajnirali svog novog kandidata za vakcinu koristeći metodologiju nazvanu COBRA (Computationalli Optimized Broadli Reactive Antigens).
Počeli su preuzimanjem hiljada genetskih sekvenci patogenih sojeva gripa, koji obuhvataju nekoliko sezona, iz onlajn baze podataka. Zatim su digitalno analizirali te sekvence kako bi identifikovali koje su aminokiseline (građevinski blokovi proteina) sačuvane u virusima i godišnjim dobima. Tako su identifikovali grupe proteina za različite podtipove. Da bi razvila vakcinu šireg dosega.
– Grupa je pronašla osam proteina iz onih prethodnih studija povezanih sa trajnim imunološkim odgovorom. Uspjeli smo da suzimo ovu listu i kažemo da su oni najbolji, jer obuhvataju više sezona i izazivaju široko reaktivni odgovor antitijela. To je kao da pravite album najvećih hitova. Želimo da ponovo uključimo samo najbolje u vakcinu – kazao je dr Uno.
Među najvećim hitovima su proteini iz virusa gripa H1 i H3, rekao je dr Uno, ali i proteini iz virusa H2, H5 i H7, koji su sojevi protiv kojih većina ljudi nema antitijela. Neki od njih imaju pandemijski potencijal, objašnjava Uno.
Prethodne epidemije ptičjeg gripa, ili H5N1, izazvale su visoku stopu smrtnosti ljudi, a u martu 2024. virus je pronađen kod goveda u Teksasu.
Od tada su dijagnostikovane četiri osobe koje se bave stočarstvom. Pored toga, proširio se na desetine stada u nekoliko država i drugih vrsta, uključujući morske lavove, ptice, mačke i alpake.
U novoj studiji, kandidat za vakcinu je davan intranazalno. Testovi krvi su pokazali da su četiri nedjelje kasnije životinje razvile antitijela protiv virusa i, kada su životinje bile izložene patogenu, bile su zaštićene od razvoja infekcije.
Metodologija COBRA nije ograničena na pronalaženje i sastavljanje rekombinantnih proteina gripa. Može se koristiti za analizu mRNK ili drugih biomolekula ili istražiti za razvoj vakcina protiv virusnih bolesti kao što je denga. Ovo se može koristiti na mnogim virusima.
IZVOR: Kurir.rs
