Retroperitonealni prostor (retroperitoneum) je anatomski prostor (ponekad potencijalni prostor) u trbušnoj šupljini iza (retro) peritoneuma. Nema specifične anatomske strukture. Organi su retroperitonealni ako imaju peritoneum samo na prednjoj strani. Strukture koje nisu suspendovane mezenterijumom u abdominalnoj šupljini i koje leže između parijetalne peritoneuma i abdominalnog zida klasifikuju se kao retroperitonealne.
Retperitoneum se može dalje podijeliti na sljedeće:
Perirenalni prostor
Prednji pararenalni prostor
Zadnji pararenalni prostor
Specificnost glavna ovog prostora je što je on u suštini virtualni prostor u kome su smješteni vitalni organi.
Za hirurgiju je izuzetno zahtjevan iz tri razloga:
1. Blizina velikih krvnih sudova (Aorta, donja šuplja vena, ilijačni krvni sudovi, mezenterični krvni sudovi, renalni krvni sudovi…) što u suštini predstavlja veliki rizik od povrede nekog od ovih većih krvih sudova, što dovodi do obilnog krvarenja koje često možete zaustaviti samo kompersijom.
2. Blizina uretera koji su takođe uske šuplje cijevi koje često golim okom se ne uočavaju lako i podložni su jatrogenim povredama.
3. Nervni pleksusi (presakralni, n.obturatorius,..) čijom lezijom dovodite do parcijalnog manjeg ili većeg gubitka motoričke ili senzorne funkcije odgovarajućeg donjeg ekstremiteta.
Obzirom da su i jajnici imaterica, koji su smješteni u maloj karlici, suštinski retroperitonealni organi, nerijetko se u ginekologiji susrijećemo sa pojavom ovih tumora koji su nekada porijekla ginekoloških organa a nekada okolnih struktura, ali su ultrazvučni imprimirali da su ginekološkog porijekla.
Tu se onda susrijećemo sa ozbiljnim probelomom rješavanja takve situacije, pa je u takvim situacijama generalno ipak preporuka uraditi samo biopsiju tumerfafakta, i dok se čeka patohistoloska verifikacija, napraviti pripremu za definitivno rješenje problema ako već nismo sigurni da tumerfakt možemo u cjelosti odstraniti a da ne dovedemo do povrede krvnog suda. Ili, ako je u pitanju retroperitonealni hematom tj.apces, potrebno je drenirati prostor.
Tipovi retroperitonealnog tumora
A. Retroperitonealni hematom
Povrede uzrokovane nesrećom – Povrede donjeg dijela leđa nakon nesreće na radu ili automobilske nesreće mogu uzrokovati retroperitonealni hematom.
Povrede uzrokovane padom – Drugi uzroci retroperitonealnog hematoma su sportske povrede, pad ili posthirurško krvarenje.
Posthirurško krvarenje – Krvarenje nakon operacije bubrega, pankreasa ili debelog crijeva.
B. Retroperitonealna apsces
Penetrirajuća povreda – Infekcija prodornih povreda donjeg dijela leđa, kao što je ozljeda nožem ili rana od pištolja, izaziva nastanak apscesa i može se proširiti u susjedno tkivo ili ostati unutar kapsule.
Apsces se može proširiti u donji deo leđa. Liječiti antibioticima a možda je potrebna i operacija.
C. Retroperitonealna limfadenopatija
Metastaze i limfno širenje karcinoma retroperitonealnih organa uzrokuju povećanje limfnih čvorova u retroperitonealnom prostoru.
Prošireni višestruki limfni čvorovi uzrokuju pritisak na nerve i tubularne organe, što rezultira bolom ili opstrukcijom tubularne strukture poput uretera i duodenuma ili debelog crijeva.
D. Maligna retroperitonealna neoplazma
a) Mesenhimalna neoplazma – Najčešća mezenhimalna maligna neoplazma u retroperitonealnom prostoru je liposarkom i leomiosarkom.
Liposarkom
Liposarkom je maligni karcinom masnih stanica (adipoznog tkiva) poznat kao atipični adipociti i lipoblasti. Agresivni tumor je dobro diferenciran tumor i metastazira brzo. Liposarkom ima najgoru prognozu i širi se kao krupna neoplazma. Tumorske ćelije se šire u okolna meka tkiva kao dodatak tumoru.
Leomiosarkom
Leomiosarkom je vrlo agresivna neoplazma poput liposarkoma. Tumori metastaziraju u okolna tkiva kao i udaljene organe. Tumor izaziva višestruke komplikacije kao što su krvarenje i nervne lezije nakon infiltracije u krvne sudove i živce.
b) Fibrosarkom
Maligni tumor potiče od vlaknastog vezivnog tkiva retroperitonealnog prostora. Ocjene neoplazme ili maligniteta dijele se na niskokvalitetne, srednje ili visoko rangirane.
Intermedijarni i visokovrijedni tumori metastaziraju kroz krvne sudove u udaljena tkiva ili organe.
c) Neurofibrosarkom
Neurofibrosarkom je tumor malignih nervnih ćelija i javlja se kod 1% svih pacijenata sa neoplazmom nervnih ćelija.
d) Karcinom pankreasa
Rak gušterače se može razviti iz glave, tijela ili repa pankreasa. Masa tumora je maligna i širi se u retroperitonealnom prostoru. Masa tumora opstruira krvne sudove i crijeva uzrokujući simptome ishemijske i crijevne opstrukcije.
e) Tumor bubrega
Karcinom bubrežnih ćelija širi se u retroperitonealnom prostoru i često izaziva simptome pritiska na okolne organe i krvne sudove. Izuzetno je maligan i metastazira u udaljena meka tkiva i kosti.
f) Karcinom duodenuma
Adenokarcinom duodenuma je rijedak u usporedbi s karcinomom debelog crijeva.
Povremeno se dijagnosticira i rak polipa koji uzrokuje manje retroperitonealne abnormalnosti.
g) Karcinom kolona
Adenokarcinom rastuće ili silazne vijuge debelog crijeva izaziva opstrukciju crijeva i infiltraciju retroperitonealnog prostora. Masa tumora uzrokuje opstrukciju debelog crijeva, okolne krvne sudove i pritisak na živce, što rezultira simptomima opstrukcije, ishemije (nedostatak snadbijevanja krvlju) i pritisak na nerve.
Add comment