UČESTALOST HCV INFEKCIJE KOD DAVALACA KRVI U BARU

Infekcija  Hepatitis C  virusom (HCV)  predstavlja jedan od velikih problema davalaštva krvi i on je sigurno jedan od najvećih krvnih patogena koji ugrožavaju bezbjednu transfuziju krvi. Danas u svijetu od ove infekcije boluje preko 210 miliona ljudi. Bolest napada jetru i varira od vrlo blagih formi do vrlo teških hroničnih hepatitsa sa komplikacijama kao što su ciroza i karcinom jetre. Obično se prenosi putem otvorene perkutane izloženosti krvlju (transfuzija krvi, zajednička upotreba igala pri intravenoznom drogiranju, prethodni veliki hirurški zahvati, transplantacija organa, tuberkuloza i produženo liječenje starijih pacijenata). Kao i svuda u svijetu i kod nas je obavezno skriningovanje jedinica krvi davalaca  na prisustvo anti-HCV antitijela. Vakcina protiv HCV virusa još nije pronađena i biće potrebno i vrijeme da bi se proizvela. Skrining davalaca i druge mjere prevencije koje sprovodimo, sa sigurnošću smanjuju mogućnost infekcije ovim opakim virusom.

Trenutno vrlo veliki broj ljudi u svijetu  strada  od HCV virusa a godišnje se otkrije od 3-4 miliona novih inficiranih osoba. Osobito se to odnosi na bezbjednu primjenu krvi, te se otkrivanju ovog virusa kod davalaca krvi mora posvetiti izuzetna pažnja. Prisustnost HCV  virusa kod nas i u svijetu je trenutno  izuzetan socijalni i medicinski problem.

Za pokazatelje koji slijede koristili  smo uzorke krvi davalaca u periodu od pet godina (2009-2014. godine) testiranih u našoj transfuziološkoj službi. Tom prilikom je testirano 7.111 davalaca krvi standarduzovanom ELIZA metodom na Biomerieux i Abbott aparaturi. Korišteni su testovi vrste UBI HCV EIA 4.0 koji pripadaju testovima treće generacije. Sve reaktivne i pozitivne uzorke krvi poslali smo u Klinički centar u Podgorici gdje je urađen potvrdni (PCR) test  na HCV  virus.

Ukupno je testirano 7.111 davalaca od kojih je pozitivno bilo 18 osoba ili 0,25 %.

Posmatrajući tabelu sa godišnjim prikazom inficiranih davalaca, lako je uočiti pad broja pozitivnih davalaca na HCV infekciju iz godine u godinu . Od 5 pozitivnih ili 0,37% u 2009. godini, broj inficiranih se smanjuje do 2 pozitivna  ili 0,13% u 2013. godini a prisustvo samo jednog inficiranog do jula mjeseca 2014. godine govori  o konstantnom opadanju broja inficiranih davalaca na HCV  virus, što je svakako uspjeh.

Prikaz učestalosti infekcije prema godinama testiranja

Tabela br.1

%

2009

1328

5

0,37 %

2010

1317

4

0,32 %

2011

1481

4

0,26 %

2012

1549

3

0,19 %

2013

1436

2

0,13 %

 Uočava se i da najčešće oboljevaju muškarci srednje (55,55 %) i mlađe  (27,77 %)  životne dobi  a uzročnik se najčešće prenosi seksualnim putem (12 osoba) a nakon toga dolaze narkomani koji se drogiraju venskim putem ali znatno rijeđe (4 osobe),  dok su kod preostale dvije osobe uzroci inficiranja druge etiologije. Prema profesiji, ubjedljivo je najviše inficiranih među radnicima (14) i studentima  (4 osobe).

 Prikaz učestalosti infekcije prema godištu davalaca

Tabela br.2

%1950-6015,55%1960-70211,11%1970-801055,5 5%1980-1995527,77 %

 Ovaj virus iz roda Flaviviridae pripada soju RNK virusa. Kod virusa C hepatitsa prisutan je  veliki fluiditet genoma pomoću enzima replikaze koji pomaže izmjenu u sekvenci nukleotida,  kao i u nizu aminokiselina u genomu što će  u toku replikacije dovesti do  stvaranja različitih genotipova virusa. Do sada  nije izolovan virus u kulturi tkiva. To sve trenutno spriječava proizvodnju potrebne vakcine za zaštitu od ovog virusa, ali se na tome intenzivno radi.