Kada je dr sci. med. Marina Jakšić, radila na doktorskoj disertaciji odbranjenoj na Medicinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore, imala je jasno očekivanje: da doprinese razbijanju još uvijek ustaljenog mita u crnogorskoj javnosti o tome kako je gojazno dijete – zdravo dijete. Na gojaznost, ukazuje ona, a posebno na njen sami začetak, treba gledati kao na oboljenje koje prijeti da naruši zdravlje djeteta u datom uzrastu ali i dugoročno, u odrasloj dobi.
Njeno istraživanje u okviru doktorske disertacije je krenulo od poražavajućih rezultata ranije nacionalne studije (2013-2015. godine) koja je pokazala da se svako četvrto dijete u Crnoj Gori suočava sa predgojaznošću ili gojaznošću, i to dvostruko češće dječaci u odnosu na djevojčice. Tadašnje Istraživanje gojaznosti i siromaštva kod djece Crne Gore-klinički, patofiziološki i preventivni aspekti sproveo je Medicinski fakultet Univerziteta Crne Gore, u saradnji sa Ministarstvom nauke Crne Gore.
– Nakon rezultata nacionalne studije, u okviru crnogorske dječije populacije sprovedeno je dodatno istraživanje patofizioloških osnova gojaznosti i metaboličkog sindroma (poremećaj metabolizma ugljenih hidrata, abdominalna gojaznost, povišen arterijski krvni pritisak), a to su pokazatelji prisustva hroničnog zapaljenja niskog stepena i oksidativnog stresa u krvi oboljele djece – kazala je dr Jakšić.
U istraživanju je učestvovalo 202 djece uzrasta 7-15 godina iz 10 osnovnih škola u Podgorici, podijeljenih u tri grupe u odnosu na stepen uhranjenosti (normalno uhranjena, predgojazna i gojazna djeca), prema kriterijumu za procjenu nutritivnog statusa Međunarodne radne grupe za borbu protiv gojaznosti.
– Rezultati studije su pokazali da već u nutritivnom stadijumu predgojaznosti, a ne samo gojaznosti, kod djece postoje izražene sve navedene komponente metaboličkog sindroma kao i povišeni parametri hroničnog zapaljenja niskog stepena i oksidativnog stresa koji ukazuju na neke od mehanizama ćelijskog oštećenja, a što nije utvrđeno kod njihovih normalno uhranjenih vršnjaka – pojasnila je dr Jakšić.
Studija je sugerisala da se već kod predgojazne djece, dakle često mnogo ranije od trenutka obraćanja roditelja pedijatrijskoj službi i postavljanja dijagnoze gojaznosti, formira supstrat za razvoj kardiometaboličkih komplikacija gojaznosti.
– Rezultati su pokazali da je neophodno aktivno spovoditi preventivne mjere protiv dječije gojaznosti kroz multisektorsku saradnju nosilaca zdravstvene politike, zdravstvenih eksperata, obrazovno-vaspitnih ustanova, medija, odnosno svih koji u okviru svojih kompetencija mogu da daju doprinos rješavanju ovog problema – preporučila je dr Jakšić.
Gojaznost se, smatra ona, u svakodnevnom životu od velikog dijela javnosti percipira uglavnom kao estetski ili psiho-socijalni problem, pri čemu se često zaboravlja da je primarno riječ o poremećaju zdravlja, koje je evidentno već u dječijem uzrastu.
– U Međunarodnoj klasifikaciji bolesti, gojaznost ima svoju jasnu poziciju. Naime, gojaznost i njene komplikacije (prvenstveno kardiovaskularne i metaboličke bolesti poput šećerne bolesti tipa 2, ali i brojne druge) skraćuju očekivani životni vijek i značajno slabe kvalitet života oboljele djece i odraslih. Prema navodima Svjetske zdravstvene organizacije, dječija gojaznosti predstavlja jedan od najvećih globalnih javno-zdravstvenih izazova 21. Vijeka – zaključila je dr Jakšić.
Rezultati ovog istraživanja su naučnoj zajednici predstavljeni u okviru njene doktorske disertacije ove godine, kao i jednog broja naučnih radova objavljenih u renomiranim međunarodnim biomedicinskim časopisima.
Dr Jakšić je stručna saradnica na predmetu Patološka fiziologija i laboratorijska medicina, na Medicinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore.
Add comment