Kada su prisutni, obuhvataju dvije grupe simptoma: simptome mokrenja i simptome punjenja.
Simptomi mokrenja su: otežano otpočinjanje mokrenja, slab mlaz, terminalno kapanje, naprezanje prilikom izmokravanja, osjećaj nekompletnog izmokravanja, prolongirano izmokravanje, akutna ili hronična retencija urina.
Simptomi punjenja su: urgentno mokrenje, učestali nagoni na mokrenje, noćno mokrenje – nokturija, urgentna inkontinencija. Važno je naglasiti da se, fiziološki, tokom noći ne ustaje radi mokrenja.
Evolucija BPH je dugotrajna i prolazi kroz tri faze. Prvu fazu karakterišu poremećaji mokrenja: noćno mokrenje, učestalo mokrenje, čekanje na mlaz i urgentno mokrenje. Rezidualni urin (količina urina koja zaostaje nakon mokrenja) je manja od 50 ml. Trajanje ovog stadijuma kreće se od nekoliko mjeseci do nekoliko godina.
Drugi stadijum karakteriše se time da bolesnik nepotpuno prazni bešiku i da se nalazi u stanju hronične nekompletne retencije. Rezidualni urin (RU) je veći od 50 ml, a simptomi su izraženiji nego u prvoj fazi. i ova faza može trajati od nekoliko mjeseci do nekoliko godina.
U trećem stadijumu RU premašuje fiziološki kapacitet mokraćne bešike, veći je od 300-400 ml. Ovo je faza asistolije. Naime, to je faza hronične kompletne retencije urina. U ovoj fazi je detrusor (mišićni sloj zida mokraćne bešike) nakon faze hipertrofije došao u fazu distenzije, tj. dekompentazacije, kada se mokraća izliva iz rastegnute bešike, pasivno, u kapima, nekontrolisano, po principu prelivanja tečnosti iz prepunog suda.
U svakoj od ovih faza mogu se javiti i komplikacije: akutna retencija urina (zastoj mokrenja), hematurija (krv u mokraći), urinarna infekcija, kamen u mokraćnoj bešici, renalna insuficijencija, divertikuloza mokraćne bešike… Komplikacije BPH zahtijevaju liječenje uzroka nastanka komplikacije.
BPH, zajedno sa simptomima koje uzrokuje, značajno utiče na kvalitet života. Često noćno ustajanje dovodi do hroničnih problema sa spavanjem, što može imati ozbiljne posljedice na opšte zdravstveno stanje pacijenta, kao što je povećan rizik od nastanka kardiovaskuarnih bolesti, depresivnih stanja, povišen rizik od padova i posljedičnih povreda – fraktura.
Noćna buđenja i loš seksualni život negativno utiču i na kvalitet života partnera oboljelog, što dodatno daje još jednu dimenziju ovom oboljenju.
Rađene su studije koje su pokazale da je kvalitet života pacijenata oboljelih od epilepsije koja zahtijeva hirurško liječenje jednak sa oboljelima od BPH, a da je kvalitet života oboljelih od HOBP (Hronične opstruktivne bolesti pluća) bolji u odnosu na oboljele od BPH.
Iz svega ovog proističe da je BPH ozbiljno oboljenje koje može imati značajan uticaj na opšte stanje pacijenta i kvalitet života.
Za postavljanje dijagnoze BPH postoji veliki broj dijagnostičkih postupaka. Često se dešava da se kod pacijenta sa neznatnim simptomima primjenjuju nepotrebne dijagnostičke metode, koje mogu biti čak i agresivne.
Evropsko Udruženje urologa (EAU) navodi da minimum dijagnostičkih procedura za dijagnozu BPH obuhvata: uzimanje anamneze, IPSS (International Prostate Symptom Score), digitorektalni pregled (DRE), PSA, analizu urin i serumskog kreatinina, urofloumetriju i rezidualni urin. Transrektalni ultrazvuk (TRUS) se preporučuje isključivo ako postoji sumnja na karcinom prostate ili ako dalje liječenje zahtijeva preciznu procjenu veličine prostate. Kod pacijenata kod kojih medikamentozni tretman nije dao rezultate, te je potrebno dalje hirurško liječenje, potrebno je uraditi urodinamska ispitivanja.
PSA je proteolitički enzim, po sastavu glikoprotein, koji predstavlja sekretornu komponentu prostate. Hara i saradnici izolovali su ga iz sjemene tečnosti 1971. godine i korišten je u sudskoj medicini za dokazivanje silovanja. Wang je 1979. godine izolovao PSA iz prostatičnog tkiva. Stamey i McNeal su prvi počeli sa primjenom testa 1985. a objavljivanjem rezultata 1987. godine, počinje era rutinskog odredjivanja PSA kao najznačajnijeg tumorskog markera za dijagnozu karcinoma prostate.
Kod nas je test počeo da se primjenjuje ubrzo nakon toga, prvo na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu..
PSA nije idealan tumorski marker. To je organ specifičan, a ne tumor specifičan marker.
PSA, osim kod karcinoma prostate, može biti povišen i kod zapaljenja prostate, uvećane prostate (BPH), manipulacija na prostati, nakon seksualnog odnosa… Iz tog razloga, urolozi koriste neke frakcije PSA i njihove međusobne odnose, kako bi izdiferencirali da li se radi o benignoj bolesti ili postoji sumnja na karcinom prostate.
Povišena vrijednost PSA kod BPH, kada je isključeno postojanje karcinoma prostate, upućuje na rizik od pojave akutne retencije urina i hirurško liječenje BPH.
Benigna hiperplazija prostate, u zavisnosti od težine simptoma, može se liječiti na nekoliko načina: praćenje bolesnika (“watchful waiting”), medikamentozni tretman, hirurško liječenje. Svaki vid liječenja nosi sa sobom i određene rizike i komplikacije liječenja, te je terapijska opcija individualna.
Add comment