Da bi se to moglo postići, zadatak medicinske sestre je da razvije odnos povjerenja sa bolesnikom, što predstavlja temeljni dio sestrinske prakse. U odnosu medicinska sestra – pacijent njega medicinske sestre je usmjerena na održavanje čovjekovog bića, unaprjeđenje njegovog fizičkog i psihosocijalnog opšteg dobra, prije nego na vraćanje u prethodno stanje. Kako bi se medicinska sestra osposobila za postizanje terapijskog cilja, odnos zahtijeva svjesno korištenje i interpretaciju složenih kognitivnih i afektivnih znanja i vještina. Za postizanje terapijskog cilja je važan holistički pristup koji bi trebao biti temelj rada medicinske sestre. Holističkim pristupom medicinska sestra prepoznaje fizičke, lične, porodične i duhovne potrebe pacijenta. Medicinske sestre u palijativnoj njezi poštuju ljudsko dostojanstvo i podstiču na mogućnost samozbrinjavanja. Palijativna njega se primjenjuje tek neposredno prije smrti, ali u današnje vrijeme ona se može primjenjivati već nakon postavljanja dijagnoze neizlječive bolesti.
Posao medicinske sestre/tehničara je posmatranje i pregled bolesnika, te postavljanje sestrinskih dijagnoza koje se postavljaju na osnovu specifičnih i nespecifičnih simptoma i znakova. Koristeći razne metode pri dijagnostikovanju, sestre utvrđuju etiologiju, lokalizaciju, ponašanje i stanje bolesnika, koristeći samo svoja čula: sluh, vid, miris i dodir. S obzirom da je palijativna njega još na marginama društva, palijativno liječenje se započinje liječenjem osnovne bolesti djelovanjem na primarne simptome. Mnogi pacijenti pate nepotrebno jer ne dobijaju potrebnu njegu u tretiranju simptoma koji su vezani uz njihova stanja. Upravo je zbog toga potrebno što ranije postavljanje sestrinskih dijagnoza koje bi trebale biti temelj rada svakoj medicinskoj sestri.
Kompentencije medicinske sestre
Palijativna njega se odvija u bolnicama, posebnim ustanovama i liječenju kod kuće. Osnovni elementi palijativnog zbrinjavanja kroz timski rad, dobru komunikaciju, psihosocijalnu podršku i dobru organizaciju palijativnog zbrinjavanja, olakšavaju patnje i bol, kako kod pacijanata tako i kod njihovih porodica. Simptomatologija je šarolike strukture (anksioznost, kaheksija, opstipacija, kašalj, demencija, promjene na sluzokoži usne duplje, štucanje, muka i povraćanje, problemi sa kožom, urinarni simptomi, a posebno mjesto i poseban pristup ima bol), jer je bol čest simptom umirućih bolesnika. Kod umirućih pacijenata javlja se smanjena mogućnost brige o sebi koja uključuje oblačenje, eliminaciju, ličnu higijenu, ishranu. Zbog smanjene pokretljivosti susreću se i sa komplikacije dugotrajnog ležanja, kao što su dekubitusi i kontrakture. Takođe je smanjena i prohodnost disajnih puteva i otežano je gutanje. Čulne funkcije u terminalnoj fazi bolesti takođe slabe. Kompetencije medicinske sestre su:
E primjena ordinirane terapije koja olakšava disanje, nadziranje pacijenta tokom primene terapije i disanja, priprema i održavanje pribora, aspiracija gornjih disajnih puteva, dokumentacija postupaka, mjerenje frekvencije disanja, obezbeđivanje odgovarajućeg položaja,
E priprema pacijenta za obrok, obezbjeđivanje obroka, nadziranje tokom ishrane i uzimanja tečnosti, podsticanje na konzumaciju, ishranu, vođenje evidencije o unosu hrane i tečnosti, pripremanje i kontrolisanje enteralnog načina unosa, edukovanje pacijenta i porodice o načinu ishrane, sređivanje pacijenta nakon ishrane i uzimanja tečnosti,
E pripremanje za odstranjivanje tjelesnih otpadnih materija, primjena klizme i supozitorija, dokumentovanje postupaka, kateterizacija, mjerenje diureze, nadziranje pacijenta, pomoć kod upotrebe posude za mokrenje i defekaciju, kontrola stoma, kontrola drenažnih cijevi,
E procijenjivanje potrebe za snom, obezbjeđenje mirne okoline, obezbjeđenje prostora za odmor,
E procijenjivanje mogućnosti pokretljivosti, obezbjeđenje pomagala za kretanje i spriječavanje komplikacija dugotrajnog ležanja, pomaganje kod ustajanja i kretanja, mijenjanje položaja u postelji, briga o bezbjednosti, edukacija pacijenta i porodice o pravilnom korištenju pomagala,
E obezbjeđenje odjeće i obuće, nadziranje i pomaganje pri oblačenju i svlačenju,
E procjenjivanje mogućnosti za obavljanje lične higijene, nadziranje, pomaganje i/ili sprovođenje lične higijene, pomoć pri namiještanju proteze, raznih pomagala, edukacija porodice i pacijenta o važnosti lične higijene, uređenje tijela umrlog, dokumentovanje postupaka,
E prepoznavanje sposobnosti za rekreaciju, omogućavanje rekreacije i razonode, motivisanje, nadziranje bolesnika za vrijeme razonode, uključivanje porodice u aktivnosti bolesnika.
Sestrinske dijagnoze u procesu palijativne njege
Medicinska sestra utvrđuje brojne probleme bolesnika, ujedno i njegove okoline.
Značaj medicinske sestre u palijativnom zbrinjavanju održava bolesnikov pogled na dobar kraj života. Medicinska sestra aplikuje ljekove i sprovodi niz samostalnih intervencija u pružanju kvalitetne njege u palijativnom zbrinjavanju. Sestra je tu do kraja, drži bolesnika za ruku i pruža riječi utjehe i blagostanja.
Hroničan bol
Jedna od najčešćih sestrinskih dijagnoza u palijativnoj njezi je bol. Tokom procjene bola medicinska sestra uzima u obzir pacijentov opis bola i druge faktore koji mogu uticati na bol (npr. ranije iskustvo, anksioznost, starost) kao i njegove reakcije na metode ublažavanja bola.
Add comment