Postoje mnogi podaci koji pokazuju da su ljudi od najranijih vremena uzimali razne prirodne sastojke kako bi poboljšali svoje raspoloženje ili podstakli neka potencijalna lična svojstva. Ideja o životu van realnosti pratila je cjelokupan društveni razvoj. Osnovni problem korišćenja ovakvih supstanci jeste u zdravstvenim i socijalnim problemima koje izazivaju. U najopštijem smislu, narkomanije se može definisati kao strast za uživanjem u opojnim sredstvima. Danas se opojnim supstancama smatra svaka supstanca prirodnog ili sintetičkog porijekla, koja unošenjem u organizam izaziva promjene psihičkih, odnosno somatskih funkcija organizma.
Definicije narkomanije su mnogobrojne, ali se najčešće koristi ona data od strane Svjetske zdravstvene organizacije: ,,Narkomija je stanje periodične ili hronične intoksikacije štetne kako za pojedinca, tako i za društvo, do koje dolazi ponovljenim uzimanjem neke droge, prirodne ili sintetičke.“ Posmatrajući narkomaniju kao socijalni, a ne samo medicinski problem, uviđaju se nedostaci ovakve definicije. Neophodno je narkomaniju odrediti i kao socijalno patološku pojavu, sa socijalnim izrazom i posljedicama. To podrazumijeva proučavanje narkomanije kao društvene pojave u kojoj ličnost nije u stanju da savlada probleme i prepreke socijalizacije na način koji društvo prihvata. Problem narkomanije, sa socijalnog aspekta, može se posmatrati kao kompleks odnosa droga – čovjek – socijalna sredina, odnosno kroz socijalne i druge posljedice.
Ličnost zavisnika od psihoaktivnih supstanci
Svakodnevne životne teškoće i unutrašnje protivrječnosti, ljudi rješavaju na različite načine, shodno strukturi ličnosti, sociokulturnim i drugim faktorima. Karakteristično za moderno društvo je to što ne ulaze samo ljudi u svijet droga, već droge ulaze u modu svakodnevnice. U takvom društvu droga postaje zamjena za ljubav, prijateljstvo, za rad i kreativnost. Zavisnik se ne rađa, zavisnika stvara okruženje.
Brojni su faktori koji determinišu ličnost zavisnika:
– strukturni poremećaji ličnosti,
– emocionalno nezrela osoba (odbačena, zanemarena, neshvaćena, bez samopoštovanja),
– psihički aberantna ličnost (nesigurna, asocijalna, depresivna).
Narkoman je osoba koja je vremenom postala zavisna od droge, osoba sa neutoljivom željom i neodložnom potrebom za konzumacijom neke droge. Narkomane odlikuje nepostojanje uobičajnih moralnih i pravnih normi, prihvatanje obrazaca asocijalnog ponašanja, od najblažih formi do kriminalne orjentacije. Uticaj droga na ličnost narkomana čine ga devijantnim u mnogostrukom značenju. Narkomani su, u većini slučajeva, asocijalne osobe, nepouzdane, sa brojnim poremećajima u sferi ispoljavanja agresije ili depresije. Zavisnici od psihoaktivnih supstanci imaju ozbiljne probleme da se integrišu u društvo, iz razloga što izvan droge ni u čemu ne vide životni smisao.
Socijalni i drugi problemi narkomanije
Posljedice narkomanije su brojne. U osnovi se mogu podijeliti na poremećaje zdravlja, poremećaje psihičkih funkcija i socijalnog ponašanja ličnosti. U prvim godinama korišćenja psihoaktivnih supstanci korisnici ne pokazuju teže oblike asocijalnosti. Međutim, sa godinama se ova situacija mijenja i dolazi do komleksnih promjena ličnosti, u negativnom smislu.
Droge imaju veoma nepovoljan uticaj na zdavlje ljudi. U zavisnosti od droge koja se koristi, dolazi do različitih oštećenja u organizmu. Upotreba određenih droga dovodi do gubitka težine, vremenske dezorjentisanosti, drhtanja ruku, pretjeranog znojenja. Halucinogene droge (LSD-25), kao posljedicu dejstva imaju teške psihičke poremećaje. Akutne psihičke reakcije panike, produžene psihotične reakcije tipa shizofrenije, povratne psihotične reakcije i hronične izmjene ličnosti, javljaju se kao rezultat korišćenja ovih droga.
Ono što se može smarati kako zdravstvenim tako i socijalnim problemom, jesu posljedice narkomanije vezane za AIDS. Polovina inficiranih HIV virusom je zaražena intravenskim korišćenjem droga. Takav zavisnik je prenosioc i drugih zaraznih bolesti.
Sa druge strane zakona
Praksa pokazuje da osobe sklone drogama često upadaju u probleme sa zakonom. Nekada je razlog posjedovanje određene količine droge, nekada sklonost da je nabave, ne birajući način. Prema policijskim podacima, u Crnoj Gori veliki broj počinioca krivičnih djela ili prekršaja su lica koja su registrovana kao uživaoci psihoaktivnih supstanci. Korisnici psihoaktivnih supstanci se najčešće odlučuju na delikventne radnje bez nasilja, ali ako je neophodno, i njemu pribjegavaju. Zavisnik koji je ostao bez droge, iz straha od apstinencijalne krize koristi svaki legalan i ilegalan način da je nabavi.
Narkomanija u Crnoj Gori; mjere prevencije i suzbijanja
Napori koje naša zajednica čini na planu prevencije rezultat su povećane svjesnosti o posljedicama koje narkomanija izaziva kod pojedinca, porodice i društva u cjelini. Uporedo sa tim postajalo je sve jasnije da se samo organizovanim, planiranim, integrisanim i kontinuiranim aktivnostima u različitim društvenim sektorima mogu povećavati mogućnosti preventivnog djelovanja na ovaj problem.
Add comment