Budva: Šesta Medikalova konferencija
Šta ima novo u dijabetologiji i šta je aktuelno u Crnoj Gori? Pitanje kojim je otvorena sesija o dijabetesu u okviru Šeste Medikalove konferencije u Budvi. Preddijabetes, terapijska rješenja glikemijske kontrole, kao i preporuke za liječenje, bile su glavne teme ovog skupa. Moderator je bio dr Igor Bjeladinović, iz Opšte bolnice u Kotoru.
Preddijabetes
Prof. dr Snežana Vujošević, iz Kliničkog centra Crne Gore, imala je uvodno predavanje u okviru sesije o dijabetesu. Ističući važnost prepoznavanja preddijabetesa, ona je navela i da brojne referentne organizacije: SZO, Internacionalna dijabetološka asocijacija, Američka, Evropska, Kanadska, Engleska dijabetološka organizacija, daju različite termine i formulacije ovog poremećaja. Ipak, povišena jutarnja glikemija i intermedijarna glikemija simptomi su koji ukazuju na preddijabetes. Vodič kojim se definiše ovo stanje kaže da se o preddijabetesu govori kada imamo povišenu glikemiju natašte, odnosno smanjenu toleranciju glukoze, i naravno ukoliko je povišen nivo glikoliziranog hemoglobina A1C na više od 5.7-6,4. Jedan od ova tri parametra određuje dijagnozu.
Neprepoznatih pacijenata i onih koji ne dobijaju terapiju, kaže prof. dr Vujošević, u svijetu ima oko 318.000. U Crnoj Gori samo 1-11% tih pacijenata podvrgnuto je farmakološkoj terapiji. Značajno je da internacionalni izvještaji pokazuju širok opseg u prevalenciji. Jedna od 14 osoba u godinama od 20-89 ima smanjenu toleranciju glukoze, iz izvještaja od 2017. Jasno je da je najvažnije prepoznati preddijabetes i prevenirati ga, da ne bi došlo do kardiovaskularnih komplikacija. 7 od 10 osoba sa preddijabetesom na kraju razvije dijabetes. U okviru populacije zdravih osoba 0,7% dobije preddijabetes, a 5-7 % dobije dijabetes tipa 2. Životni vijek je produžen, a očekuje se da će se u periodu 2013-2035. značajno povećati broj osoba sa manje od 50 godina života u vezi sa rizikom od dobijanja preddijabetesa.
Faktori rizika za nastanak bolesti srca, bubrega, oštećenja nervnog sistema i očiju kod pacijenata sa preddijabetesom značajno su veći u odnosu na opštu populaciju. Prekomjerna tjelesna masa i gojaznost (dominantan faktor, posebno kod djece), sedentarni način života, prethodni događaj intolerancije, metabolički sindrom povećanog krvnog pritiska, sniženi Hb i povišeni trigliceridi, neadekvatan način života i ishrane, prisutnost inflamacije, godine života, pol, gestacijski dijabetes, istorija kardiovaskularnih bolesti, sindrom policističnih ovarijuma, faktori su koje je prof. dr Snežana Vujošević navela kao dominantne u okviru navedene patologije. Za osobe starije od 45 godina, kaže ona, treba primijeniti poseban pristup: odgovarajuću fizičku aktivnost i adekvatnu ishranu sa dovoljnim unosom voća i povrća. Važna je, dakle, terapija i naročito važna: kontrola.
Tri dijagnostička kriterijuma za dijagnozu preddijabetesa: glikemija 6.1-6.9, test opterećenja šećerom 7.8-11 i A1C iznad 5.7-6,4. Ukoliko pacijenti imaju glikemiju 5-6 i test opterećenja ispod 7.8, test opterećenja treba ponavljati jedanput godišnje.
Individualizacija terapije, kako navodi prof. dr Vujošević, odnosi se na promjenu životnih navika i odgovarajuću fizičku aktivnost. To podrazumijeva brojanje šećernih jedinica i primjenu odgovarajuće i dobro procijenjene fizičke aktivnosti od oko sat vremena dnevno.
Potreba za višestrukim djelovanjem
Dr Valentina Kalinić, iz Opšte bolnice u Baru, govorila je o terapijskim inovacijama u vezi sa preparatima gliflozina. Mehanizmi interpretacije nakon preddijabetesa se, navela je ona, mijenjaju, pa je odjednom od pozicije insulinske rezistencije i bubreg zauzeo posebnu poziciju u liječenju pacijenata sa dijabetesom. Velika većina pacijenata u startu ima veliki broj pridruženih bolesti. 50% pacijenata slabo odgovara na poziv za saradnju.
Nekad je dijabetes bio rezervisan za pacijente starije od 60 godina, a danas su to pacijenti od 45. godine života, u punoj radnoj snazi. Oni ne žele da budu informisani, a životni stil im nameće da ne mogu da se liječe adekvatno. Lako im je dostupna brza hrana, a niko od pacijenata, čak ni oni sa uznapredovalom bubrežnom insuficijencijom, ne treba da ima HB1C iznad 8%. Međutim, u praksi je jako mali broj pacijenata i sa vrijednošću 8. Stoga je i striktna glikoregulacija predviđena za pacijente koji su mlađi i koji nemaju komorbiditeta.
Klase ljekova se mijenjaju, objasnila je dr Kalinić, pa se od insulinskih preparata danas pacijentima daju ljekovi za insulinsku sekreciju i insulinsku terapiju. Nezavisni mehanizam djelovanja imaju preparati zaduženi za blokiranje SGLT2 receptora i kod njih je povećana ekskrecija glukoze. Bubrezi su zaduženi za stvaranje glukoze u 25%, u 10% sam bubreg troši glukozu za energetske potrebe, i učestvuje u reapsorpciji glukoze u toku stvaranja primarne mokraće. Blokiranjem SGLT2 receptora reguliše se nivo glikemije u krvi. Izlučivanje osmotski aktivne glukoze urinom dešava se nakon prve doze.
Add comment