Životna dob sama po sebi nije indikator čovjekovog zdravlja i sposobnosti za upravljanje motornim vozilom.
Prema kriterijima Svjetske zdravstvene organizacije starost dijelimo na raniju (65 do 74 godine), srednju (75 – 84 godine) i duboku starost (85 i više godina).
Nije lako odrediti životnu, dobnu granicu za koju se sa sigurnošću može tvrditi da predstavlja godine kada nastupa starost kod čovjeka. Starenje i starost se jasno razlikuju, i dok starenje predstavlja progresivni stalni i postupni proces smanjenja strukture i funkcije organa, sama starost predstavlja određeno životno razdoblje povezano s kalendarskom dobi. Hronološka starost ne odgovara uvijek biološkoj starosti, a očuvanje kvaliteta života premašuje značaj dužine života..
Svaki četvrti poginuli učesnik u saobraćaju je lice starije od 65 godina.
„Stariji od 65 godina imaju za 50% veću vjerovatnoću da dožive saobraćajnu nezgodu u kojoj će smrtno stradati, od prosječnog rizika za ostatak stanovništva. Stariji od 65 godina najviše smrtno stradaju u svojstvu pješaka”, zaključci su analiza za bezbijednost saobraćaja.
Uz to, stariji ljudi više ginu u saobraćaju kao biciklisti, nego kao vozači automobila, pokazalo je istraživanje.
Postoje tri ključne funkcije za bezbijedno upravljanje motornim vozilom: 1) Vid; 2) Kognicija; 3) Motorna funkcija.
Kada je kognicija u pitanju demencija je najozbiljniji poremećaj kod starih. Procjenjuje se (demencija) psiholočkim testiranjem – neuropsihološko testiranje. U početnom stadijumu ne predstavlja kontraindikaciju za produženje vozačke dozvole uz vremensko ograničenje.
Hronična stanja koja mogu uticati i izazvati i akutni efekat na zdravstveno stanje: oftalmološka oboljenja (katarakta, diabetična retinopathia, macularna degeneracia, glaukom, retinitis pigmentosa, snižena oštrina vida i poslije korekcije), kardiovaskularna oboljenja (naročito u kombinaciji sa sinkopom i kognitivnim deficitom, nestabilna angina pectoris, aritimije, kongestivna srčana insuficijencija, karodiomiopathiae), neurološka oboljenja (demencije, MS, Parkinsonova bolest, deficiti kod CVI), sva psihijatrijska oboljenja, endokrinološka oboljenja, muskuloskeletna oboljenja, hronična. bubrežna insuficijencija., sleep apnea.
Kao što je dobijanje vozačke dozvole simbol samostalnosti i zrelosti kod adolescenata, tako je i produženje kod starih simbol samostalnosti i vitalnosti i ima veliki uticaj na kvalitet života i samopouzdanje.
Prema nekim istraživanjima, vozači stariji od 65 godina najčešći su učesnici saobraćajnih nezgoda. Prema statističkim podacima, lica starija od 65 godina čine uglavnom oko 1/5 ukupnog stanovništva, ali svaki četvrti poginuli u saobraćajnoj nezgodi je lice starije od 65 godina. Naime, oko 25% poginulih i oko 10% povrijeđenih u saobraćajnim nezgodama su stariji od 65 godina.
Osobe starije od 65 godina imaju slabiji vid, slabiji sluh, smanjenu fizičku snagu i fleksibilnost, hronične bolesti, sporije reagovanje, pamćenje i druge mentalne promjene.
Kod osoba starijih od 60 godina čulo vida smanjuje se za 25%, dok se onima preko 80 godina vidno polje sužava i do 50%.
Zakon o bezbijednosti u saobraćaja na putevima Republike Crne Gore ne propisuje starosni limit za dobijanje vozačke dozvole, ali su osobe starije od 70 godina, dužne da idu češće na ljekarske preglede.
Šta, između ostalog, piše u Zakonu o bezbjednosti saobraćaja na putevima Crne Gore.
član 189:
- Vozačka dozvola se izdaje na rok od 10 godina, a licima starijim od 70 godina života vozačka dozvola se izdaje sa rokom važenja od tri godine .
- Vozačka dozvola se može izdati ili se njeno važenje može ograničiti i na rok koji je kraći od roka iz stave 1 ovoga člana, samo na osnovu ljekarskog uvjerenja za vozača.
- Licima iz stava 1 ovoga člana koja u vrijeme izdavanja vozačke dozvole imaju više od 60 godina života vozačka dozvola se izdaje sa rokom važenja do navršenih 70 godina života.
- Izuzetno od st. 1. i 2. ovog člana, vozačka dozvola se može izdati na kraće vrijeme, na osnovu nalaza i mišljenja u uvjerenju o zdravstvenoj sposobnosti za vozača.
- Lica kojima je po ljekarskom nalazu i mišljenju vozačka dozvola izdata na kraći rok od propisanog u stavu 1. ovog člana, kao i lica starija od 70 godina, prilažu i dokaz o zdravstvenoj sposobnosti.
Umjesto zaključka (neobavezno)
Da li ste za uvođenje starosnih limita za vožnju?
Da, ako su ograničenih zdravstvenih sposobnosti.
Da, za starije od 65 godina.
Da za starije od 70 godina.
Da za starije od 80 godina
Ne, za to postoje ljekarski pregledi.
Ne to je diskriminacija.
Ne znam !
GLASAJTE ZA SEBE !!!
Prim. dr Rasim Agić, spec. medicine rada
Dom zdravlja, Bijelo Polje
Dodajte komentar