Stanje na koje treba gledati sa optimizmom
Kao hronično oboljenje, dijebates je veoma komplikovano stanje, pogotovu kada su u pitanju najmlađi pacijenti. Ima li svjetla na kraju tunela, zapitala se s ovim u vezi prof. drMira Samardžić, sa Instituta za bolesti djece u Podgorici. Upozoravajući na činjenicu da u svijetu postoji oko 366 mili ona osoba oboljelih od dijabetesa, ona je navela da se svakih 10 sekundi on dijagnostikuje kod po dvije osobe, a svakih 7 neko umre od njegovih posljedica. Postoji oko 479 hiljade djece koja boluju od dijabetesa, a incidenca dijabetesa tipa I godišnje raste za 3%. Crna Gora, navodi dr Samardžić, tokom posljednjih 5 godina predstavlja zemlju koja ima najveću incidencu obolijevanja od ove bolesti u odnosu na region, a stopa incidence godišnje raste za 6.5%. Navodeći primjere svjetski poznatih ličnosti: Misi Foi, KrisFimen, Šona Barsbija, Bili Dž. Kinga, Stiva Redgrejva, Fila Saterlenda…, ona je uputila svojevrsnu poruku nade za oboljele od ovog poremećaja.
Prikaz preporuka Vodiča za terapiju dijabetesa, objavljenog 2011, bio je važan segment izlaganja dr Samardžić. Sveobuhvatno zbrinjavanje, uključivanje stručnog tima u terapiju djece, rad na edukaciji i prevenciji, obezbjeđivanje podrške od strane porodice, liječenja u okviru specijalističkih ustanova, smjernice su na koje je ovom prilikom posebno ukazano. Sugestija za uspješniji rad bila bi da se u okviru ustanova tercijarnog nivoa organizuje 24 časa dostupna zdravstvena služba. Indikacije za hitnu hospitalizaciju bile bi: nejasna stanja, gubitak težine, povraćanje, hipoglikemija, ketonurija, ketonemija, dehidracija, bol u stomaku, neurološki problemi, iscrpljenost… Ilustrujući ugroženost najmlađe populacije, dr Samardžić je navela i podatak da oboljelo dijete godišnje dobije oko 3.000 uboda u prste.
Alternativu i ono za šta se vjeruje da će donijeti napredak, predstavlja terapija matičnim ćelijama. Ponovnim oživljavanjem projekta vještačkog pankreasa, koji je postojao još 1964. god., moguće je vršiti monitoring nivoa glukoze na 5 sekundi. Ipak, istraživanja u vezi sa ovim sistemom još uvijek su u eksperimentalnoj fazi, tako da se ne može računati na njegovu funkcionalnost. Svijetlo se, dakle, nazire.
Problemi prematuriteta
Iskustvo u liječenju retinopatije prematuriteta u Institutu za bolesti djece prisutnima na skupu u Podgorici, predstavila je
dr Sanja Borović, sa Privatne ordinacije „Borović”, Podgorica. Opisujući prizmu odnosa razvoja retine kod djece, vaskularizacije, prijevremenog porođaja, te posljedično i uloge kiseonika ona je prikazala složeni sistem reakcija usljed kojih dolazi do prematurne retinopatije. Krajnji produkt ovakvog slijeda događaja nažalost može da bude i sljepilo. Važan faktor ishoda ovog poremećaja nerijetko je genetska predodređenost. Gestacijska starost, mala težina novorođenčeta, uticaj kiseonika, te intrakranijalna hemoragija, predstavljaju još neke u nizu uzročnika lošeg razvoja retine. Najveću opasnost od ovakvog poremećaja imaju bebe težine do 1.250 g na rođenju.
Kada je Crna Gora u pitanju, dr Borović je navela da je tokom 2009. u Institutu hospitalizovano 860 beba, od čega 255 sa prematuritetom, 2010. god. – 220, a do oktobra 2012. god. – 200 takvih beba. Godišnje se u ovoj ustanovi izvrši 60-70 laserskih intervencija, a od 2011. aktuelna je i primjena novih farmaceutskih tendencija u vidu ljekova koji obezbjeđuju visok nivo efektivnosti terapije.Savremeni pristup liječenju retinopatije prematuriteta opisala je i prof. dr Ana Oros, sa Očne klinike Kliničkog centra u Novom Sadu. Upozoravajući da vodeći uzrok sljepila kod djecepredstavlja upravo retinopatija, ona je ovaj poremećaj prikazala u mogućem kontekstu sa cističnim jajnicima, dijabetesom, bibrežnim poremećajima, nedovoljnom angiogenezom, Alchaj-merovom bolešću, te poremećajima nakon infarkta. Dr Oros je prezentovala ulogu fotoreceptora u funkcionisanju retine, te kompleksne prateće reakcije razvoja ovog visokoznačajnog tkiva. Ona je ovom prilikom ukazala na nove terapijske modele -primjenu antitijela i inhibitora VEGF-a, kojima se, uprkos mogućnoj rizičnosti, obezbjeđuje potpuni razvoj retine.
Izazovi za liječenje dječje populacije
Bilo koji vid terapije u populaciji djece može se smatrati visokosenzitivnim. Upravo zbog specifičnosti odnosa prema budućnosti tih pacijenata, tretman urođenih anomalija glave i vrata zahtijeva efikasnost udruženog rada pedijatara i hirurga. Prof. dr Dragan Zamaklar, sa Univerzitetske dječje klinike u Beogradu, prezentovao je postupak hirurške intervencije rascjepa nepca, a bilo je riječi i o rekonstrukciji anomalija ušne školjke, uklanjanju limfangioma, cističnih promjena, hemangioma, mladeža i džinovskih nevusa kod djece.
Opisujući cijeli proces razvoja nepca, te niz komplikacija koje nastaju zbog nepravilno razvijenog nepca, dr Zamaklar je naveo da kongenitalne i udružene anomalije koje nastaju zbog dejstva teratoloških faktora u periodu između 8. i 16. sedmice intrauterinog razvoja imaju za posljedicu to da se čak oko 20% te djece rodi sa nekom od anomalija tipa rascjepa nepca. Ta djeca češće obolijevaju od infekcija gornjeg dijela disajnog trakta, imaju poremećaje govora, denticije, pa je to problem koji zahtijeva multi-disciplinarnost terapije. Palatoplastika nepca, po objašnjenju dr Zamaklara, vrši se oko 10-og mjeseca života djeteta, a poseban segment ljekarskog pristupa predstavlja saniranje komplikacija operacije – koje su nezaobilazne. Tako nastaju fistule, razvoj kratkog nepca, poremećaj rasta vilice i sl.
Add comment