[heading size=”5”]NVO „KREATIVNI CENTAR MONTEVITA” APELUJE NA SMANJENJE STIGME I DISKRIMINACIJE KOJI PRATE HIV/AIDS [/heading] I primjer
Sredinom septembra 2001, većina učenika Osnovne škole „Milorad Musa Burzan”, u Podgorici, bojkotovala je nastavu zbog odluke rukovodstva škole da dječak zaražen virusom SIDE bude raspoređen u njihovo odjeljenje. Zbog sličnog protivljenja, za ovog dječaka je, u prve četiri godine školovanja, organizovana individualna nastava. Bez obzira na ljekarsko uvjerenje, koje potvrđuje da ovaj dječak nije opasan po okolinu, djeca i roditelji ostali su pri svom zahtjevu. Nakon protesta dječak je pohađao nastavu u odjeljenju sastavljenom od tri učenika. Osim dvojice njegovih drugova svi učenici su odbili da idu s njim u razred.
II primjer
U jednu beogradsku školu, 1997/98. godine, upisan je HIV pozitivan dječak. Uprava škole i zvaničnici Ministarstva zdravlja obavijestili su roditelje druge djece u razredu o tome. Uslijedila je brutalna kampanja roditelja da dijete bude izbačeno iz škole ili bar prebačeno iz tog odjeljenja. Nakon što je podignuta medijska prašina, nesrećni dječak i njegovi staratelji dovedeni su u još gori položaj. Uz posredovanje Ministarstva prosvjete organizovana je posebna (individualna) nastava za inficiranog dječaka.
III primjer (Hrvatska)
Početkom 1999. bolesnik je doživio saobraćajnu nesreću.
Ljekarka iz hitne pomoći sanirala ga je za put do bolnice, a on joj je saopštio svoju dijagnozu što je ona javila u hitnu službu bolnice u koju su se uputili. Tamo je došlo do negodovanja zbog dolaska pacijenta. Gotovo dva sata ležao je pred ulazom u hitnu službu dok su oni raspravljali hoće li ga primiti ili ne. Na kraju nisu, te je bolesnik prebačen u drugu bolnicu.
STIGMA
Stigma, odnosno stigmatizacija, znači diskreditovanje pojedinaca u očima drugih ljudi žigosanjem, etiketiranjem, blaćenjem, sramoćenjem, klevetanjem… Stigma proizilazi iz straha, neznanja i predrasuda koji još uvijek okružuju HIV/AIDS: nerazumijevanje bolesti, mitovi o nastanku virusa, neznanje kako se HIV prenosi, činjenica da je AIDS zasad neizlječiv, neodgovorno medijsko praćenje (upotreba negativne ili netačne terminologije, neprimjereni komentari), društveni strahovi u vezi sa seksualnošću, strahovi povezani sa smrću, strahovi u vezi sa uzimanjem droga itd.
DISKRIMINACIJA
Diskriminacija nastaje kada se neka osoba, zbog stvarne pripadnosti ili samo pretpostavke da pripada određenoj društvenoj grupi, stavlja u nejednak, nepovoljan i nepravedan položaj u odnosu na druge. Diskriminišući odnos ogleda se i u upotrebi pogrdnih i uvredljivih termina (npr. sidaši, drogaši itd.).
POSLJEDICE
– Kršenje ljudskih prava;
– Osobama koje žive sa HIV/AIDS-om uskraćuje se pravo na liječenje, školovanje, rad;
– Razarajući uticaj na pojedinca;
– Stigma izaziva osjećaj stida, krivice, gubitak samo-poštovanja, , izolacije i želje da se što bolje sakrije svoj status;
– Strah od diskriminacije u okviru zdrastvenog sistema sprečava ljude u traženju liječenja od HIV/AIDS-a i drugih medicinskih usluga;
– Strah da će informacija procuriti u javnost i da će okolina saznati njihov HIV status;
– Smanjenje efikasnosti preventivnih programa;
– Strah od stigmatizacije sprečava ljude da koriste kondome (i štite se od prenosa virusa) i da se testiraju (i utvrde svoj HIV status).
IZLAZ
U borbi protiv predrasuda, stigme i diskriminacije postoji nekoliko pristupa.
Najprije, pravna regulativa trebalo bi da spriječi stigmu i diskriminaciju. Osobe sa HIV/ AIDS- om imaju pravo na privatnost, zaštitu ličnih podataka, pravo na školovanje i zaposlenje.
Potrebna je kontinuirana edukacija stanovništva o HlV-u kako bi građani znali šta je rizično ponašanje. HIV se može prenijeti samo u kontaktu sa zaraženom osobom i to na tri načina: nezaštićenim seksualnim odnosom, putem zaražene krvi i krvnih derivata i sa HIV pozitivne majke na plod. Svi socijalni kontakti su bezopasni (rukovanje, ljubljenje, mijenjanje odjeće, kupanje u bazenu, jesti hranu koju je spremila osoba koja živi sa HIV-om itd…). Kontakti sa HIV pozitivnim osobama su ključni za razbijanje stigmatizacije. Oni su neophodni da se pripadnik diskriminisane grupe ponovo humanizuje, prepozna kao podjednako vrijedno ljudsko biće.
Mediji su odgovorni za širenje predrasuda i stereotipa (forsiranjem jezika mržnje, širenjem dezinformacija ili senzacionalističkih informacija), ali i za njihovo otklanjanje (iznošenjem tolerantnih stavova i tačnih informacija).
NVO „Kreativni centar MonteVita” iz Bijelog Polja od samog početka epidemije realizuje projekat čiji je cilj smanjenje stigme i diskriminacije koji prate HIV/ AIDS. Projekat je podržan od strane Globalnog fonda za borbu protiv AIDS- a, tuberkuloze i malarije (GFATM) i kancelarije UNDP- a u Crnoj Gori.
Add comment