C. Perioperaciono spasavanje eritrocita
je poseban oblik koji podrazumijeva skup postupaka za prikupljanje bolesnikove sopstvene krvi u toku samog operativnog zahvata aspiracijom iz operativnog polja ili poslije završene hirurške intervencije sakupljanjem drenažne krvi.
1. intaoperativno spasavanje krvi – aspirisanjem sa mesta hirurške obrade
2. postoperaciono spasavanje krvi – sakupljanje iz drenova sprovodi se kompjuterizovanim aparatima, mašinama za spasavanje krvi “cell saver“ automatizovanim postupkom, pri čemu se krv aspirira iz hirurškog polja u sisteme sa antikoagulansom i hepariniziranim fiziološkim rastvorom. Izlivena i sakupljena autologna krv se centrifugira, eritrociti se peru velikim volumenom fiziološkog rastvora i vraćaju se pacijentu venskim putem. Ovaj sistem je pouzdan, siguran, efikasan ali i veoma skup pa je njegova upotreba opravdana samo ako se u toku operacije očekuju gubici krvi preko 1000ml, odnosno kada se iz spasene krvi bolesniku reinfunduje minimalno 2 jedinice koncentrovanih, opranih autolognih eritrocita.
Postoperativno spasavanje je zastupljeno u kardiovaskularnim hirurškim i ortopedskim procedurama. Period postoperativnog spasavanja je ograničen na 6 časova, prosječni hematokrit procesirane krvi iznosi 0,50-0,60, transport kiseonika i preživljavanje spasenih eritrocita je bolje u poredjenju sa skladištenim alogenim eritrocitima, koncentracija Na i K u fiziološkim granicama, a ph spasene krvi alkalna. Broj spasenih jedinica zavisno od tipa hirurške intervencije iznosi 3-6, a broj spasenih jedinica eritrocita iznosi10-15. Uz sve prednosti, spasavanje je udruženo i sa odredjenim komplikacijama: vazdušni embolizam, diluciona koagulopatija, DIK, TRALI i preopterećenje cirkulišućeg volumena.
Autologna plazma bogata trombocitima (PRP) je upotrebljiva intraoperaciono u toku hirurških procedura na srcu. Odmah po indukciji anestezije izdvojen dio bolesnikove krvi se pomoću separatora krvnih ćelija podvrgava separaciji radi pripreme autolognih trombocita, eritrociti i ostatak plazme se odmah vraćaju pacijentu, a prp se čuva u operacionoj sali na temperaturi 20-22 stepeni i infunduje na kraju kardiovaskularnog by passa, poslije hirurškog šava na koži. U 1000 ml volumena prp se nalazi 2.5×10/11/l trombocita.
Iz prp-a je moguće izdvojiti 20ml, koliko je dovoljno za komponentu 1 fibrinskog lijepka. Ovaj izvor je alternativa za autologni krioprecipitat u situacijama kada nije dovoljno vremena da se obezbijedi pak, a hirurška intervencija zahtijeva primjenu fibrinskog lijepka.
Autologna plazmafereza – plazma sadrži plazmatske faktore koagulacije, fibrinolizni i sistem komplementa, albumine i imunoglobuline, antitrombin III, protein C i S, fibronektin, TPa-i reaktante akutne faze. Jednom plazmaferezom obezbijedi se 900 ml plazme, uz kontinuiranu infuziju 1500 ml rastvora kristaloida. Period između dvije plazmafereze ili zakazane operacije treba da je 7do10 dana. Plazma je do upotrebe uskladištena u zamrznutom stanju na -30 stepeni. Prije primjene otapa se u vodenom kupatilu. Trećina ukupnog volumena infunduje se intraoperaciono a ostatak postoperacijski. Na etiketi kese se upisuju identifikacioni podaci o bolesniku.
Dr Snežana Filipović
Zavod za transfuziju krvi Crne Gore
OD Zavod, Kotor
Add comment