Elektromioneurografija (EMNG) je savremena mikroinvazivna neurofiziološka metoda koja je postala nezamjenljiva u dijagnostifikovanju i praćenju bolesti perifernih nerava, mišića i neuromišićne spojnice. Njome se može utvrditi nivo, stepen i rasprostranjenost oštećenja. Ova metoda je i prognostička, jer se praćenjem može zaključiti da li se stanje pogoršava ili poboljšava.
Ova kompleksna metoda sastoji se iz dva komplementarna dijela: elektroneurografije i elektromiografije.
Elektroneurografija je metoda bilježenja akcionih potencijala koji se prostiru duž nerava i služi za procjenu parametara provođenja motornih i senzitivnih potencijala duž perifernih nerava. Pri ispitivanju motornih nerava površinska registraciona elektroda se nalazi na koži iznad mišića koji ispitivani nerv inerviše (obično najudaljeniji mišić) i registruje se u stvari zbirni mišićni potencijal koji mišić proizvodi nakon pobude od strane stimulisanog nerva. Ponekad se u mišić plasira i iglena elektroda koja direktno bilježi aktivnost u mišiću. Ovako se prvo određuje terminalna latenca, tj. vrijeme koje protekne od stimulacije nerva na mjestu neposredno pred spoj sa mišićem, do registrovanja potencijala nad samim mišićem, zatim se određuje brzina provodljivosti nerva, maksimalna amplituda akcionog potencijala i njen eventualni pad tokom prostiranja duž nerva. Ovako se ispituje očuvanost stabla nerva. Nakon toga se ispituju “kasni odgovori”, takozvani F odgovor i H refleks, čije produženje ili izostanak kod nerva sa očuvanim stablom govori u prilog oštećenja korijena nerva. Ne mogu se svi nervi ispitati na ovaj način, jer da bi se nerv mogao precizno stimulisati površinskim elektrostimulatorom bitno je da se na tom mjestu nalazi neposredno ispod površine kože. Zbog toga je usvojen standard koji nervi ispituju i mjesta njihove stimulacije su standardna. Senzitivni potencijali su takođe značajni, mada se manje parametara kod njih može pratiti, standardno samo amplitude signala i brzina prostiranja.
Vrlo sličan elektromiografiji je test repetitvne stimulacije ili test neuromišićne spojnice, kojim se uzastopno više puta stimuliše nerv i mjeri se promjena zbirnog mišićnog potencijala nad mišićem koji on inerviše. Time se dobijaju podatci o prenosu potencijala sa završetka nerva na mišične ćelije (neuromišićna spojnica), što predstavlja veliku pomoć u dijagnostifikovnju miastenije gravis.
Elekroneurografija nije invazivna, a pacijent osjeća manje ili više neprijatne električne stimuluse, koji se lako podnose. Posebna priprema za pregled nije potrebna, preporuka je da koža bude odmašćena radi boljeg prenosa električnih signala.
Elektromiografija bilježi akcione potencijale koje za vrijeme aktivnosti proizvode mišićne ćelije. To se postiže uvođenjem posebne elektrofiziološke igle u sami mišić, pri čemu se na aparatu očitava pojačana električna aktivnost. Najčešće upotrebljavamo koaksijalnu iglenu elektrodu prečnika 0,46mm koja omogućuje ispitivanje motorne jedinice (grupe mišićnih vlakana koju inerviše jedno nervno vlakno), dok se preko mikroelektroda ispituje aktivnost u pojedinim mišićnim vlaknima (EMG jednog mišićnog vlakna – sfEMG). Procjena aktivnosti mišića vrši se u dvije faze: u miru i tokom aktivacije. Zato je u ovom dijelu pregleda potrebna puna saradnja pacijenta, prvo potpuna relaksacija, a zatim puna aktivacija ispitivanog mišića. U zdravom mišiću tokom relaksacije (mirovanja) ne registruje se aktivnost mišićnih ćelija, ali u koliko je prekinut kontakt mišićnog i nervnog vlakna, pojedinačna “denervisana” mišićna vlakna imaju ritmičnu samostalnu aktivnost. Pored oštećenja nerva, aktivnost u miru može dati i oštećenje mišića npr. kod miozitisa. Tokom aktivacije mišića registruju se potencijali mišićnih jedinica koji prvenstveno govore o stanju nerava koji ih inervišu. Može se procijeniti da li je u trenutku pregleda oštećen akson nerva, da li je u toku reinervacija (“preuzimanje” denervisanih mišićnih vlakana od strane očuvanih nerava) ili je reinervacija završena, što se očituje vrlo visokim potencijalima. Ovo je samo vrlo uprošćeno objašnjenje, ispravna procjena, odnosno ispravna semikvantifikacija EMG obrasca je produkt kako opsežne obuke, tako i znatnog iskustva.
Postoji i takozvani površinski EMG (surface EMG) gdje se elektrode postavljaju na kožu iznad mišića. Ovako se mogu detektovati hronična oštećenja nerava, ali zbog tehničkih nedostataka ovaj metod nije dovoljno precizan za dijagnostiku mišićnih oboljenja. Obzirom da ovo nije invazivna metoda, primjenu je našla u polielektromiografiji (istovremeno mjerenje intenziteta voljne aktivnosti u većem broju mišića) koja daje uvid u cjelokupnu voljnu motoriku bolesnika, što je značajno za planiranje rehabilitacije.
Za bolesnika je elektromiografija neznatno bolna i bolesnici je lako podnose. Postoji mogućnost krvarenja zbog upotrebe iglene elektrode, ljekaru prije pregleda treba dati podatak o upotrebi antikoagulanasa i antiagregativa, kao i bolesti hemostaze. U slučaju krvrenja ili otoka i bola na mjestu uboda, dovoljan je kratkotrajan pritisak kompresom. U savremenim uslovima mogućnost transmisije virusnih oboljenja skoro da ne postoji, jer se koriste jednokratne igle.
Dodajte komentar