– Demenciju često prate psihoze, a farmakoterapija se tada usložnjava i postaje problematična. Ustanovljeno je da primjena antipsihotika može da poveća rizik od vasku-larnih incidenata, a primjenom benzodiazepina pacijent može dobiti San-Daunov sindrom, koji se karakteriše pospanošću, konfuzijom, ataksijom i akcidentalnim padovima. Što je češći ovaj sindrom, to je propadanje pacijenta brže. Ni tretiranje poremećaja sna ne smije se vršiti benzodi-azepinima, zbog pojave pomenutog sindroma. Zato se pacijentu ne smije dozvoliti da spava danju, kako bi imao prirodni cirkadijalni ritam – kazala je dr Dejanović.
Osvrćući se na problem kojim je započela predavanje, ona je kazala da se koncept uspješne starosti analizira na svakih trideset godina, a to podrazumijeva analizu smanjenja vjerovatnoće nastanka bolesti kognitivnih i funkcionalnih kapaciteta. Dobro mentalno zdravlje, kao i socijalni faktori, uslovi su za dobru starost. – Manji su rizici za osobe koje žive u braku, koje imaju pristojne prihode, djecu i prijatelje, socijalne kontakte, aktivnosti u zajednici, ako su religiozne i sklone rekreaciji za svako životno doba -zaključila je dr Dejanović.
Neurološki aspekt
Profesor dr Slavica Vujisić, direktor CEZANA-e, kazala je da je demencija, po definiciji, stečeni poremećaj intelektualnih funkcija, odnosno njihovo opadanje u pet sfera. – Propadanje se događa u sferi kognicije, pamćenja, govora, vizuelno-spacijalnih sposobnosti i propadanju ličnosti, odnosno ponašanja. Najčešća je Alchajmerova demencija, dok čisto vaskularne demencije nijesu toliko česte. Kod fronto-temporalnih demencija pamćenje ostaje očuvano, ali dolazi do izmjene ponašanja. Diferencijalno-dijagnostički treba isključiti dječje demencije, kao što su demencija zbog nedostatka vitamina B12, terotoksične, ređe oblike depresije, delirijum, retardaciju, fokalne neurološke ispade i ostale psihijatrijske entitete. Početak demencije je blago kognitivno propadanje, odnosno kognitivno oštećenje koje se karakteriše žalbama ili teškoćama u kogniciji i pamćenju, ali nemamo ispoljavanje u kliničkoj slici u svakodnevnom životu. Osoba funkcioniše uobičajeno, normalno obavlja svoje zadatke. Međutim, na testiranju nađemo kognitivni pad. Neurološka dijagnoza podrazumijeva uzimanje anamneze, neurološki pregled, procjenu socijalnog stanja i svakodnevnih aktivnosti, procjenu kognitivnih aktivnosti, analizu komorbiditeta, ispitivanje hormona štitaste žlijezde, kalcijuma, krvne slike, jetre i bubrežnih funkcija, te, naravno, imidžing metodu za slikanje mozga – kazala je dr Vujisić, dodajući da se mogu raditi i analize na sifilis, HIV, EEG, analiza likvora i genetska ispitivanja.
Demencija i psihotični simptomi
– Oko 20 do 30 odsto dement-nih ima halucinacije, 30 do 40 sumanute ideje, persekucije i paranoidne ideje. Zapažena je velika fizička agresija kod pacijenata sa psihotičkim simptomima, a depresivnost i anksioznost je uočena kod 40 do 50 odsto, dok tipičan depresivni sindrom ima 10 do 20 odsto pacjenata sa demencijom. Oni se mogu naprasno zaplakati ili zasmijati, što bude uvod u promjenu raspoloženja, a to može biti stalna karakteristika – kazala je dr Dejanović.
U početnoj fazi, naglasila je dr Vujisić, Alchajmerova bolest se mora liječiti inhibitorima acetil-holin-nesteraze, a u srednjoj i teškoj formi, uz farmakološku, preporučuje se i okupaciona terapija i kognitivna stimulacija, u koju spada podsticanje bolesnika da čitaju, rješavaju ukrštenice i da se bave onim čime su se već bavili. Prema njenim riječima, primarni cilj biohemijske terapije jeste povećanje holinergičke transmisije acetil-holina.
Add comment