Prof. dr Vlado Dimov je jedan od pionira na polju Laparoskopske hirurgije, i jedan od najpoznatijih stručnjaka laparoskopske hirugije u Evropi. Prof. Dimov je Visiting profesor na Chicago University u SAD, Visiting profesor na CAPA Universitetu u Istanbulu u Turskoj, sljedeći predsjednik Mediteranian Task Forces for Cancer control, u kome članuju sve zemlje mediterana. Član je i mnogih svjetskih i evropskih Asocijacija i Udruženja . Od septembra meseca ove godine je stalno u Crnoj Gori u Bolnici Codra u Podgorici, a prije toga je bio osam godina načelnik Klinike za Miniinvazivnu hirurgiju u japanskoj Bolnici Tokuda u Sofiji, jednoj od najvećih privatnih bolnica ove korporacije, koja ima oko hiljadu ležaja, kao i načelnik Klinike za hirurgiju u univerzitetskoj bolnici Sv Ivan Rilski u Sofiji.
Poštovani profesore, šta je laparoskopska hirurgija?
Laparoskopska, ili Miniinvazivna hirurgija, se razvija u period od kraja 80-tih godina, i za samo deset godina doživljava istinski bum u svijetu i menja cio smisao i filozofiju u hirurgiju. To je po definiciji minimalni, kao invazija, pristup u smislu što je moguće manje naranjavanje tijela, a da se pri tome postigne najmanje isti ili bolji rezultat u liječenju abdomenalnih oboljenja u odnosu na otvorenu, ili tzv. klasičnu hirurgiju. Hteo bi da naglasim da minimalno invazivna hirurgija u početku se primijenjivala u abdominalnoj hirurgiji, urologiji i ginekologiji, no danas je ovaj princip rada prisutan u svim drugim granama hirurgije, uključujući čak i kardio kao i neurohirirgiju. Sa razvojem miniinvazivnog pristupa, definitivno je otišla u istoriju filozofija “veliki hirurg, veliki rez”.
Koje su najveće prednosti ove hirurgije u odnosu na klasičnu hirurgiju? Prednosti ove hirurgije su glavni razlozi zašto se ova hirurgija tako brzo razvila, što se ne pamti da se to ranije dešavalo prilikom uvođena novih metoda u hiriurgiji. Do sada je broj izvršenih laparoskopskih procedura u svijetu ogroman, i ono što je sasvim jasno je sljedece: – Operativni pristup je preko znatno manjih rana, koje su odprilike oko pola do jednog santimetra, umjesto velikih rezova karakterističnih za konvencionalnu hirurgiju , i samim tim postoperativni bol i mogućnost infekcije su neuporedivo manji. – Mogucnosti intraoperativnih kao i postoperativnih komplikacija i infekcija, ili pojave postoperativnih hernija, su isto tako neuporeduvo manje nego kod konvencionalne hirurgije. – Postoperativna mobilizacija pacijenta je u roku od najviše nekoliko časova a cijeli postoperativni oporavak i hospitalizacija, kao vraćanje normalnom zivotu i radu, je u roku nekoliko dana u odnosu na drugu hirurgiju, gdje može da traje i mjesecima. – Iz tog razloga je i davanje ljekova, u smislu analgetika i antibiotika, u postoperativnom periodu isto tako je višekratno manje, ili traje najviše jedan dan. – Gubitak krvi je u mililitrima ili minimalan tako da davanje krvi je nešto što je izuzetno rijetko, ili se obično to radi samo preoperativno kod anemičnih pacijenata zbog prirode bolesti. – Kontakt hirurga sa organima je minimalan u smislu manipulacije organima za vrijeme operacije, i to je ono zbog čega se pacijent mnogo brže oporavlja kroz sve funkcije u smislu peristaltike ili rada crijeva, desavaju se bukvalno za nekoliko sati poslije operacije. Ispitivanja u zadnjim godinama smatraju da je ovo glavni razlog zbog čega je imunološki sistem pacijenta mnogo manje oštećen, a time i mnogo efikasniji u postoperativnom periodu kod pacijenata operisanih laparoskopskim putem, u poređenju sa pacijentima operisanim na konvencionalni način kod istog tipa intervencija, što je nesumnjivo dokazano.
Dali postoje kontraindikacije kod primjene ovog tipa hirurgije? Kontraindikacije koje postoje su uglavnom izvan trbuha i digestivnog sistema i uglavnom su kardioloske prirode, i to samo kod stanja gde je narušena razmjena kiseonika i gde ima hiperkapnije – tamo može da bude problem povećanje CO2 u krvi zbog upotrebe ovog gasa prilikom operacija za postizanje pneumoperitoneuma. Ovo je toliko rijetko da se i ne sjećam koliko puta sam ih imao u mojoj dugoj praksi.
Kakva je zastupljenost ovih operacija u svijetu i na klinikama na kojima ste Vi radili, i koje se sve operacije izvode ovim načinom? Danas više nema nikakve podjele na to koje se operacije rade laparoskopskim ili konvencionalnom metodom. Bukvalno svaka intervencija u abdominalnoj hirurgiji se radi laparoskoskim putem. Danas je već sasvim jasno da je laparoskopska hirurgija zlatni standard za operacije žučne kese, apendektomije, sve operacije tankog i debelog crijeva, bubrega i nadbubrežnih zlijezda, postoperativne hernije, inguinalne hernija i dr. Gatroezofagijalni refluks, ahalazije kao i hijatalne hernije, koje su veoma česta oboljenja u današnje vrijeme, ima smisla da se tretiraju jedino laparoskopskim pristupom jer su rezultati kao i osjecaj pacijenata neuporedivi u odnosu na veoma mutilantni i agresivni pristup konvencionalnom hirurgijom. Laparoskopski pristup daje smisao operacijama metabolne hirurgije kod tzv. bolesno gojaznih osoba, za koje se čeka od jedne do tri godine u zemljama zapadne Evrope i SAD. Jedino polje koje je do skoro bilo privilegija jedinstveno za otvoreni pristup su bile translpantacije organa. Danas se i veliki broj explantacija, koje prethode transplantaciji, rade laparoskopskim pristupom. Što se tiče procenta laparoskoskih procedura u odnosu otvorene hirurgije na ne selektiranim slučajevima, uključujući i hitnu hirurgiju, kreću se i do 85% u korist laparoskopskih procedura. Na odjeljenima na kojima sam ja radio, procenat se kretao od 60% do 75%.
Add comment