VIRUSNE INFEKCIJE
Herpes simplex nokta uzrokovan je virusima HSV 1 i HSV 2. Poslije inkubacije od 3-7 dana, uz razvijanje bolne osjetljivosti, crvenila i otoka, oko nokatnih nabora, na prelazu u okolnu kožu, javljaju se rasijane vezikule (mjehurići ispunjeni bistrim sadržajem), a tokom sledećih do 14 dana i saćaste bule (veći mjehuri), sa moguće kasnije seropurulentnim (gnojnim) ili hemoragičnim (krvavim) sadržajem. Najčešće su zahvaćeni palac i kažiprst, a mogu biti zahvaćeni i svi prsti. Recidivi imaju umjeren klinički tok i manje su intenzivni, a mogu se spriječiti aciklovirom!
Herpes zoster se rijetko viđa u okolini nokta! Zahvata proksimalni nokatni nabor, u vidu grupisanih vezikula, a na nokatnom ležištu u vidu malih, subungualnih (ispod nokta) hemoragijskih depozita (krvavih nakupina) praćenih bolovima. Teško se razlikuje od herpes simpleksa!
Bradavice (verucae vulgares), izazvane HPV raznih DNK tipova, mogu se naći, relativno često i u praksi, (posebno kod osoba koje grickaju zanoktice), periungualno (pored nokta) ili zahvataju nokatno ležište.
BAKTERIJSKE INFEKCIJE
Akutne ili hronične, ispoljavaju se u vidu paronihije (zapaljenja kože uz ivicu nokta). Infekciji obično prethode male povrede kože oko noktiju i postojanje zanoktica. Češće se javljaju kod osoba oboljelih od šećerne bolesti, perifernih vaskularnih oboljenja, kod primjene steroida i antikoagulacione terapije.
Najčešći uzročnik paronihije je Staphylococcus aureus, ponekad streptokoki, Gram-negativne bakterije, Pseudomonas aeruginosa, Mycobacterium tuberculosis, M. marinum i Pasteurella tularensis, mada se često nalazi mješana bakterijska flora.
Akutna infekcija se klinički manifestuje crvenilom, otokom i bolom nokatnog nabora, a potom odvajanjem nokatnog nabora od nokatne ploče praćenog gnojenjem!
Hronična infekcija se odlikuje crvenim, bolnim otokom i sekundarnom retrakcijom perinihijuma i, ako je uzrokovana zlatnim stafilokokom, često je komplikacija psorijaze ili ekcema nokatnih nabora. Ako je uzročnik infekcije Pseudomonas Aeruginosa, vide se zelene pruge na noktu!
Sa perinihijuma bakterijska infekcija se može prenijeti subungualno (ispod noktiju) i uzrokovati gnojnu i granulomatoznu infekciju nokatnog ležišta, koja donosi lokalizovanu ili difuznu bolnu osjetljivost na palpaciju (dodir)!
GLJIVIČNE INFEKCIJE
Ove su infekcije česte i predstavljaju 18-40% svih bolesti nokta! Uzročnici mogu biti dermatofiti (Trychophyton rubrum i T. mentagrophytes), ali i kvasnice i plijesni (Candida spp). Kod paronihije i oniholize (raspadanja nokta) najčešće se izoluje Candida albicans! Diferencijalno dijagnostički vrlo je važno uzeti u obzir psorijazu noktiju (ponavljam potrebu za dodatnim dijagnostičkim metodama u dermatovenerologiji, kao što su prvenstveno laboratorijske analize ili ev. patohistološka analiza!).
Vrlo često se pronalaze udružene bakterijske (hronične) i gljivične infekcije (posebno Candidom albicans)!
POLNO PRENOSIVE BOLESTI I NOKTI
GONORRHOEA se oko noktiju javlja sekundarno, hematogenom diseminacijom, najčešće u vidu vezikulo-pustula (mjehurića ispunjenih bistrim ili gnojnim sadržajem), a rjeđe kao hemoragične bule (krvavi mjehurovi) ili petehije (tačkasta krvarenja). Primarno pojavljivanje gonoreje ekstragenitalno, na vrhu prstiju, je vrlo rijetko, u vidu apscesa (čira) na vrhu prsta koji se prostire ispod nokatne ploče i okružen je crvenilom!
SYPHILIS na noktima, u primarnom stadijumu, javlja se periungualnom erozijom ili ulkusom (plićom ili dubljom ranicom), koja može da zahvati nokatno ležište i paronihijum ili granulacijama sličnim piogenom granulomu! U sekundarnom stadijumu zapaljenski je zahvaćen matriks ili periungualno ili subungualno tkivo, u vidu „suve“ onihije (onychia sicca) koja je predstavljena neobičnom lomljivošću noktiju, linearnim tačkastim promjenama, Beauovim linijama, raspadanjem (oniholizom) i rijetko potpunim gubitkom nokta-noktiju! Tercijarni sifilis se vrlo rijetko klinički manifestuje na noktima, gumama sa sekundarnim nekrozama i stalnim gubitkom nokta što je znak uništenja matriksa.
PROFESIONALNA OŠTEĆENJA NOKTA, KONTAKTNI DERMATITIS
Promjene ili oboljenja noktiju koja nastaju u uslovima obavljanja pojedinih zanimanja! Uzroci mogu biti fizički (mehanički, termički, radijacijski), hemijski i infektivni, a predisponirajući faktori – radno neiskustvo, prekomjerna upotreba iritansa, temperatura, vlažnost, neodgovarajuća zaštita. Promjene klinički mogu biti u vidu promjena u građi i obliku nokatne ploče, promjena površine nokatne ploče, boje nokatne ploče, subungualno (ispod nokta), koštanih promjena distalne falange. Profesionalni kontaktni dermatitis može biti alergijski i iritacijski!
Zanimanja sa oštećenjima ili oboljenjima noktiju koja se češće mogu sresti u praksi su: radnici u industriji hemije, kuvari, pomoćni radnici u kuhinji, spremačice I sl.
TUMORI NOKTA
Benigni tumori
Najčešće zahvataju nokatne nabore i nokatni matriks. Obično se vrh prsta bulbozno uveća, a nokat batičasto promijeni ili deformiše, zbog pritiska na nokatni matriks. Ako je zahvaćen proksimalni nokatni nabor – dolazi do stvaranja longitudinalnih žljebova I fisura nokatne ploče, matriks-grbastih deformacija ili anonihije (gubitka nokta), područje ispod nokatnog ležišta -oniholize.
Add comment