Darierova bolest
Promjene na noktima su vrlo česte, kod čak 92% pacijenata. Mogu da postoje samo promjene na noktima, bez drugih znakova bolesti. Vide se kao longitudinalne (uzdužne) subungualne (ispod same nokatne ploče), crvene i bijele pruge. Ponekad se javlja distalna (na slobodnoj ivici nokatne ploče) klinasta keratoza koja dovodi do znatnog zadebljanja nokatne ploče, a ponekad je ta slobodna distalna ivica fragilna i nazubljena.
Hiperkeratotični skabijes
Šuga je rijetko praćena promjenama na noktima. Međutim, kod hiperkeratotičnog skabijesa (Scabies Norvegica) se javljaju zadebljanja (hiperkeratotične promjene), distrofije pa i odizanje nokatne ploče. Promjene na noktima su značajne jer se u noktima zadržava sarcoptes scabiei i prenosi češanjem na druge dijelove tijela.
Promjene na noktima su vrlo česte kod drugih oboljenja, posebno kod kardiovaskularnih, respiratornih, malignih, renalnih, gastrointestinalnih, jetrenih, endokrinih, nutritivnih, sistemskih bolesti vezivnog tkiva i AIDS-a. Te promjene na noktima u pojedinim slučajevima, kao „znakovi“ pravilno i na vrijeme uočeni, mogu odrediti sudbinu pacijenta.
Kod urođenih srčanih bolesti-mana sa cijanozom pronalaze se „batičasti“ prsti, kod srčane insuficijencije vidi se crvena lunula, kod okluzijskih bolesti vidi se longitudinalna izbrazdanost, istanjenost, longitudinalna rascijepljenost i lomljivost nokatne ploče.
Maligna oboljenja pluća mogu uzrokovati batičaste promjene, respiratorna oboljenja udružena sa limfedemom mogu uzrokovati žutu prebojenost noktiju, kod sarkoidoze može se vidjeti pterigijum.
Kod uremije se javljaju zadebljali nokti sa žutom ili sivom prebojenošću, kod bolesnika na hemodijalizi se mogu vidjeti splinter hemoragije, koilonihija i half-and-half nails (proksimalni dio nokta je bjeličast, a distalni normalne boje).
Oboljenja jetre prate batičasti prsti, splinter hemoragije, distrofije i Terry-evi nokti boje porculana sa distalnom trakom širine 1-2mm normalne ružičaste boje ima 82% bolesnika sa cirozom jetre.
Batičasti prsti se nalaze kod 30% pacijenata sa Crohnovom bolešću.
Hipotireoidizam mogu da prate krtost i longitudinalna izbrazdanost, šećernu bolest rano prate periungualni (pored nokta) eritem i teleangiektazije. Nokti su često zadebljali i žuto prebojeni.
Sistemske kolagenoze u ranoj fazi odlikuje pojava eritema i teleangiektazija proksimalnog nokatnog nabora (crvenilo i prošireni kapilari kože „iznad“ zanoktica), a vrlo brojne promjene noktiju kod pojedinih kolagenoza-sistemskih bolesti vezivnog tkiva premašuju ambicije ovog članka.
Krtost noktiju, longitudinalna izbrazdanost i koilonihija (nokti oblika kašike) se vrlo često javljaju kao znak anemije, zbog nedostatka gvožđa.
AIDS prate promjene noktiju slične kao kod psorijaze, kao i česte gljivične i bakterijske infekcije.
O infekcijama noktiju, polno prenosivim bolestima na noktima, profesionalnim oštećenjima noktiju, tumorima noktiju i na kraju „uraslim noktima“ kao posebnom entitetu-u narednom broju!
Piše: Dr Olivera Simić-Kovačević, spec. Dermatovenerolog
PZU „Dr Kovačević“, Budva
Add comment