Za pacijente koji su preležali tuberkulozu pluća, liječeni i izliječeni, za potrebnu stomatološku intervenciju praktično nema nikakvih ograničenja.
Bronhijalna astma
Bronhijalna astma (lat. Asthma bronchiale) predstavlja hronično, nezarazno zapaljenje disajnih puteva. Podjednako je zastupljena u oba pola. Može se javiti u bilo kom životnom dobu, češće kod vrlo mladih osoba i starijih ljudi. Bolest karakteriše reverzibilna opstrukcija disajnih puteva uzrokovana spazmom (grčem) glatkih mišića bronhija (disajni put u plućima, dušnice), edem (otok) sluzokože, i nagomilavanje sekreta u bronhijalnom lumenu (šupljini), što sve zajedno otežava prolaz vazduha i dovodi do akutnog astmatičnog napada.
Uzrok nastanka astmatičnog napada mogu biti: alergijske reakcije, infekcije disajnih puteva (bakterijske, virusne, parazi-tarne), ljekovi (npr. aspirin, nesteroidni antiupalni medikamenti, beta-blokatori), napor, stres, aerozagađenje i dr. Faktor nasljeđa ima ulogu u nastanku bronhijalne astme.
Simptomi akutnog astmatičnog napada: otežano disanje (dispneja), kašalj, sviranje u grudima, gušenje, borba za vazduh, strah, osjećaj tjeskobe u grudnom košu, zauzimanje sjedećeg položaja tijela koji olakšava izdisaj. Napad prestaje spontano ili uz pomoć ljekova. Ako se ne prekine, stanje može da se pogorša i da nastupi najteži klinički oblik akutne bronhijalne astme -med. Status asthmatikus – pri kom je bolesnik životno ugrožen.
U toku posjete stomatološkoj ordinaciji pacijent može doživjeti astmatični napad. Zato je vrlo važno da se stomatolog, prije bilo kakvog zahvata, dobro obavijesti, anamnezom i istorijom bolesti, o stanju zdravlja astmatičnog bolesnika, kako bi preduzeo određene preventivne mjere. U tom smislu treba znati da li pacijent ima kod sebe neophodni inhalator (pumpica sa odgovarajućim antiastmatičnim lijekom), procijeniti eventualnu potrebu premedikacije, posebno kod pacijenata s prisutnim strahom od stomatološkog zahvata, izbjegavati, ili svesti na najmanju moguću mjeru bilo kakav rad koji bi predstavljao favorizujući faktor astmatičnom napadu, ne propisivati neke ljekove, a u slučaju potrebe za opštom anestezijom, o tretmanu odlučuje stručni tim – posebno anesteziolog.
I pored svih preduzetih mjera, ipak, u stomatološkoj stolici pacijent može da doživi astmatični napad. Obično počinje otežanim disanjem, sa čujnim šištanjem pri ekspirijumu (izdisaj), puls je veoma ubrzan (preko 100 po minuti), prisutan je osjećaj straha i dr. U tom stanju najbolje je da pacijent sam primijeni lični inhalator (koji mora, u interesu svoga zdravlja, uvijek da nosi sa sobom), što, uglavnom, ima blagotvorno – umirujuće dejstvo. Ukoliko ova terapijska mjera ne bude efikasna, stomatolog će ordinirati dodatno liječenje (rastvor adrenalina, kiseonik). Važno je napomenuti da se pacijent, u fazi astmatičnog napada ne postavlja u horizontalni položaj, jer to pogoršava postojeću situaciju.
Piše: prim. mr sc. dr Slobodan V. Radonjić, Spec. za oralnu hirurgiju
Add comment