Sindrom 47, XYY (dupli Y sindrom) 47, XYY sindrom, sindrom dvostrukog Y, je genetsko stanje u kojem osobe muškog pola imaju dodatni Y hromozom i kariotip 47, XYY (Slika 4). Incidencija ovog sindroma u živorođene muške djece je l/1000.
Etiologija. 47,XYY sindrom se ne nasljeđuje, već se obično javlja kao slučajni događaj tokom formiranja spermatozoida. Incident u odvajanju hromozoma tokom anafaze II ili mejoze II nazvan nondisjunkcija može imati za rezultat spermatozoid sa dodatnom kopijom Y hromozoma. Ako jedan od ovih atipičnih spermatozoida doprinese genetskom sastavljanju djeteta, dijete će imati dodatni Y hromozom u svakoj ćeliji tijela, odnosno mozaicizam 46, XY/47, XYY.
Klinička slika. Efekti posjedovanja dodatnog Y hromozoma mogu biti veoma raznoliki, ali većina osoba sa ovim sindromom vodi normalan život. Pohađaju školu, imaju uspješnu poslovnu karijeru, žene se, imaju djecu i žive do duboke starosti. Većina ljudi sa ovim sindromom neće tokom života ni saznati da posjeduju kariotip 47, XYY ili mozaicizam. Ipak, neki imaju probleme, najčešće u pogledu učenja i ponašanja. U uzrastu od 1-5 godina dječaci mogu da pokažu kašnjenje u govoru. Tretmanom ovi nedostaci se uspješno koriguju. U uzrastu od 5-16 godina dječaci su viši u odnosu na vršnjake istog pola. Većina ima normalan intelektualni nivo. Istraživanja su pokazala da dječaci sa ovim sindromom imaju niži koeficijent intiligencije u odnosu na zdrave. Neki dječaci u ovom uzrastu mogu imati napade bijesa. Pokazalo se da u situacijama stresa i konflikta ovi dječaci slabije, neadekvatnije reaguju nego njihova braća i sestre. Nema povećanog rizika za obolijevanje od neke mentalne bolesti. Dječaci sa ovim sindromom imaju visok prirast u visinu od ranog djetinjstva, dostižu definitivnu visinu oko 7 cm iznad očekivane. Pubertet se javlja na vrijeme. Hormonalni nalazi su uredni i nema potrebe za dodatnim ispitivanjem. Nivo testosterona je normalan. Dugo vremena za osobe sa ovim sindromom bilo je ustaljeno mišljenje da pored izrazito visokog rasta, karakteriše sklonost agresiji, nasilju i kriminalitetu, uz seksualnu maštovitost i nastranost. Učestalost sindroma nije povezana sa starosti roditelja. Medjutim, sve veći broj studija ukazuje na sasvim normalno ponašanje muškaraca sa ovim kariotipom i da karakteristike, koje su im se ranije pripisivale, ne mogu se u punom značenju vezati za ovaj sindrom. Homocistinurija Homocistinurija je rijetka nasljedna metabolička bolest koja nastaje usljed deficita cistation sintetaze, enzima uključenog u metabolizmu aminokisline metionin, usljed čega dolazi do štetne akumulacije homocisteina u tijelu. Incidencija oboljenja je 1/2.800 (Qatar) do 1/65.000 (Irska). Etiopatogeneza. Homocistinurija nastaje usljed mutacija gena CBS, MTHFR, MTR, MTRR, i MMADHC. Homocistin ima značajno mjesto u prevođenju metionina u cistin preko homocisteina, kao i nazad u metionin. Usljed umanjene brzine prevođenja homocisteina u cistin (pomoću cistation β sintetaze) ili natrag do metionina, dolazi do homocistrinurije.
Najčešći uzrok homocistinurije je deficijencija enzima cistationin β si-ntetaze, koja dovodi do bloka u prevođenju homocisteina u cistation. Usljed ovoga akumuliraju se homocistein i metionin u tjelesnim tečnostima, dok se njihovi normalni metaboliti, cistein i cistin, umanjuju u tjelesnim tečnostima. Nivo metionina može da se poveća i do 300 mg/l.
Klinička slika. Novorođenčad sa ovom bolešću izgledaju zdrava. Dijete sporije napreduje a potom se prvo ispoljavaju smetnje vida, usljed dislokacije sočiva. Mogu da se javljaju krvni ugrušci, blago zaostajanje IQ, ili mentalne bolesti. Homocistinurija ima nekoliko karakteristika veoma sličnih Marfanovom sindromu. Za razliku od Marfana, kojem kao da “nedostaju” zglobovi, kod homocistinurije zglobovi su “kruti”. Najopasnije komplikacije homocistinurije su stvaranje krvnih ugrušaka i ta se stanja moraju urgentno rješavati. Moguće su i kompliakcije usljed dislokacije očnog sočiva.
Za rano otkrivanje se koristi neonatalni “screening”: primjenom Gutijerovog testa otkriva se povećani nivo metionina u plazmi. Cistin i homocistin mogu da se dokažu u urinu na osnovu reakcije sa nitroprusidom.
Terapija. Nema specifičnog liječenja. Terapija je simpromatska. Ipak, kod nekih pacijenata su visoke doze vitamina B6 dale dobre rezultate. Za redukciju koncentracije homocisteina koristi se betain. Potrebna je dijetalna ishrana, u kojoj se ograničava unos nekih aminokisjelina, posebno metionina. Uzimanje suplemenata folne kisjeline, uz dodavanje cistina (aminokiseline) u ishrani, može značajno da pomogne u liječenju ove bolesti. Weaver-Smitov sindrom Weaver sindrom (takođe poznat pod imenom Weaver-Smith sindrom) je rijetko kongenitalno oboljenje udruženo sa brzim rastom koji počinje u prenatalnom peridu i nastavlja se tokom djetinjstva (Slika 5). Odlikuje se ubrzanim koštanim sazrijevanjem, karakterističnim kraniofacijalnim, skeletnim i neurološkim abnormalnostima.
Etiologija. Weaver-Smitov sindrom često nastaje usljed mutacija EZH2 gena na hromozomu 7q36 udruženim sa procesom prerastanja. Može takođe da bude udružen sa mutacijama NSD1 gena na hromozomu 5q35, za koji se smatra da djeluje kao faktor u transkripciji, koji sadrži domene uključene u hromatin posredovanoj regulaciji tokom razvoja. Utvrđeno je da je većina slučajeva ovog sindroma sporadična, sa negativnom porodičnom anamnezom za ovaj sindrom, mada je dokazano i autozomalno dominantno nasljeđivanje.
Add comment