Što se tiče imunizacije protiv dječije paralize planirano je da I dozu primi 493 lica, od čega je vakcinisano 432, za II dozu je planirano 695, vakcinisano 501 osoba, za III dozu planirano 654, a vakcinisano 422, što u procentima iznosi 73,52%. Za revakcinaciju je planirano 321, revakcinisano 260, odnosno 80,99%. Nije vakcinisano i revakcinisano 106 lica zbog bolesti i neopravdano je izostalo 442 lica.
U izvještaju koji je Zdravstvena stanica Rožaje dostavila Zavodu za zdravstvenu zaštitu Titigrad stoji: “Dostavljaju se izvještaji o izvršenim imunizacijama protiv zaraznih bolesti na teritoriji Opštine Rožaje za 1969. godinu. Napominjemo da nijesmo vršili revakcinaciju protiv velikih boginja I i VIII razreda Osnovne škole kao ni revakcinaciju I razreda polio vakcinom.”
Imunizacija protiv variole po zakonu prestaje 1977. Do 1986. davali su se čisti morbili, a od iste godine se prvi put uvodi MMR- vakcina. Godine 1992. nije bio dovoljan broj trovalentnih MMR- vakcina. Te godine smo davali samo čistu vakcinu protiv morbila, pa smo naredne godine imali i epidemiju parotitisa u Rožajama. Vakcina protiv Hepatitisa B se uvodi 2004. godine.
Institutu za za zdravlje Crne Gore – Centru za epidemilogiju, Podgorica i JZU Dom zdravlja ,,Dr Nika Labović” – Higijensko-epidemiološkoj službi, Berane – dostavljaju se izvještaji o izvršenoj imunizaciji protiv određenih zaraznih bolesti predškolske i školske djece za teritoriju Opštine Rožaje za 2004. godinu. Imunizacija je izvršena prema programu o obaveznoj imunizaciji stanovništva protiv određenih zaraznih bolesti za 2004. Izvršena je imunizacija protiv difterije, tetanusa i pertusisa (DTP) I II i III doza sa 99,52% potpuno vakcinisanih i revakcinisanih. Izvršena je imunizacija protiv polyomielitisa sa OPV vakcinom u tri doze sa 98,78%. Izvršena je imunizacija Hepatitis B vakcinom u tri doze sa uspjehom 99,76%, od 267 djece jedno nije primilo vakcinu iz neopravdanih razloga. Imunizacijom protiv morbila, parotitisa i rubeole – MMR vakcinisanih u drugoj godini je 99,52%, a revakcinisanih je u VI razredu Osnovne škole je 100%. Imunizacija protiv difterije i tetanusa (DT/dt i Te-al I razred 100% i VIII razred Osnovne škole 99% (jedan učenik zbog bolesti nije vakcinisan) i IV razred Srednje škole 98,64%. Revakcinacijom protiv polymielitisa obuhvaćena su djeca u drugoj godini života, I razredi i VIII razredi Osnovne škole sa 99,30%. Imunizacija protiv gripa: ukupno je vakcinisano 730 lica (583 stariji od 65 godina, 23 zdravstvena radnika i ostalih 124). Imunizacija protiv tuberkuloze (BCG): rođeno je 402 djece i svi su vakcinisani (100%). Od 2006. uvodi se vakcina Hemofilus B i druga doza MMR-a u 13. godini. Reforma primarne zdravstvene zaštite u Crnoj Gori počela je 2008, od tada izabrani pedijatri sa svojim timovima sprovode imunizaciju uz elektronsko prijavljivanje i elektronsko vođenje izvještaja.
Uvidom u medicinsku dokumentaciju vidi se kako je sa razvojem zdravstvene službe u Rožajama učinjen napredak u ukupnoj imunizaciji na teritoriji naše Opštine. Posmatrajući parametre o broju imunizovanih sa DTP-er vakcinom 1968. godine, kada je je od ukupnog broja obveznika vakcinisano samo 14,04%, a 2004. godine taj procenat iznosi 99,52%. Drugi primjer je imunizacija protiv tuberkuloze BCG-e vakcinom; 1969. godine obuhvaćeno je 545, a primilo je 468 lica (79,82%). Taj procenat imunizacije sa BCG-e vakcinom 2004. godine iznosi 100% (rođeno je 402 djece i svi su vakcinisani). Razvoj zdravstvene službe, bolja infrastukura, putevi i povećan broj ambulantnih i terenskih vozila, formiranje isturenih punktova, njih 19 (koje je trebalo obići obavezno 6 puta, a neka sela i po 7 puta godišnje), porasla svijest u narodu o značaju imunizacije, zdravstvena i ukupna prosvećenost učinili su da se postigne ovako zavidan uspjeh. Svoje mjesto su imali pedijatri, kao i medicinske sestre i tehničari koji su davali vakcine. Bilo je vremena kada su to činili upravo oni bez prisustva ljekara i pedijatara i sami odlučivali koje dijete će vakcinu primiti, a koje ne. Upravo zbog toga, ovoga puta, uz puno poštovanje i zahvalnost, pomenuću imena: sestru Jelicu Kalač, višu medicinsku i glavnu sestru u Domu zdravlja u Rožajama, koja je do penzionisanja 1992. godine radila na imunizaciji, sestru Rafetu – Fajku Kurtagić (koja je za života bila posvećena ovom poslu) i tehničara Nurka Ćemana koji koordinira u radu vakcinalne službe u Rožajama i danas. Njihova marljivost, odgovornost i umješnost i te kako su pridonijeli da Dom zdravlja u Rožajama bude u samom vrhu po obuhvatu vakcinacijama u našoj zemlji Takođe, napomenuo bih penzionisane vozače DZ Rožaje Ismeta Taka Kardovića i Rifata Hajdarpašića, koji su s pomunutim kolegama činili tim koji je doprinio da se proces aktivne imunizacije sprovodi u najvećoj mjeri.
Na seminarima organizovanim u Crnoj Gori od strane Higijensko-epidemiološkog zavoda, današnjeg Instituta za javno zdravlje Crne Gore, naš Dom zdravlja je dobijao pohvale i plakete o uspješno sprovedenoj imunizaciji. Ova tri zdravstvena radnika su krasile najbolje osobine: istrajnost, upornost, kolegijalnost, posvećenost (evidencija, način obavještavanja i pozivanja su dovedeni do perfekcije) i ljubav prema poslu koji su obavljali, učinili su da sva djeca koja podliježu obaveznoj imunizaciji budu i vakcinisana.
Literatura: Klinička pedijatrija, Medicinska knjiga, Beograd – Zagreb, 1987. Urednici: Milorad Velisavljev, Danica Korać, Miro Juretić.
Prim. dr Husko Bajrović, pedijatar
Dom zdravlja, Rožaje
Add comment