Deformiteti grudnog koša

ŠTA SU TJELESNI DEFORMITETI?

Pod terminom „tjelesni deformiteti” podrazumije­vamo promjenu u morfologiji lokomotornog aparata koja dovodi do većih ili manjih funkcionalnih smetnji.

KAKO SE DIJELE TJELESNI DEFORMITETI?

U zavisnosti od toga kada se javljaju, tjelesni defor­miteti se dijele na:

– Urođene (hereditarni razlozi, toksični faktori, endokrini faktori, infekcija ploda, dejstvo ljekova i sl.)

– Stečene (rahitis, mišićne distrofije, tumori koštanog tkiva, tuberkuloza zglobova i kostiju, traumatski uzrok i sl.).

DEFORMITETI GRUDNOG KOŠA

Oblik grudnog koša može biti različit. Međutim, samo neke oblike grudnog koša možemo da smatramo iziološkim: cilindrični, kupasti i sl.

Pectus infundibuliforme (exavatum) – IZDUBLJENE GRUDI

Ovdje se radi o relativno čestom deformitetu grud­nog koša kod kojeg dolazi do promjene u položaju grudne kosti (sternuma). Pomenute promjene zahvataju donji dio grudne kosti, a ako se radi o težem obliku deformiteta, onda one budu udružene i sa promjenama položaja rebara koja pripadaju toj regiji. Kada govorimo o samom nastanku ovog poremećaja, onda govorimo i o etiopatogenezi koja je korespondentna većini tjelesnih deformiteta. Dakle, radi se o urođenim deformitetima (u poređenju sa ostalim vrstama, mnogo rjeđe se sreću), i stečenim, koji se mnogo češće javljaju kod djece školskog uzrasta. Postoji i pretpostavka da se kod pojave ovakve deformacije grudnog koša može naći i određena veza sa pojedinim vrstama zanimanja. Pored pomenutog, vrlo često se pojava ovakvog poremećaja vezuje i za rahitis, kao i određene respiratorne bolesti praćene spe­cifičnom simptomatologijom. Pomenuti deformitet grudnog koša vrlo često je vezan za kifotično tjelesno držanje.

Klinička slika izdubljenih grudi vezana je za pro­mjenu oblika grudnog koša i položaja rebarnih hrskavica i samih rebara. Nerijetko se susrećemo i sa težim oblicima ovog deformiteta, gdje se grudna kost nalazi na svega neko­liko centimetara udaljenosti od položaja kičmenog stuba.

Dijagnostikovanje ovog deformiteta moguće je iz­vršiti na više načina. Postoje mogućnosti konzervativnog dijagnostikovanja koje mogu biti direktne i indirektne. Od direktnih metoda navodim mogućnost primjene pelvimetra, gdje se mjeri prednje-zadnji promjer grudnog koša (antero-posteriorni prečnik). Indirektan način podrazumijeva mje­renje respiratornog kapaciteta grudnog koša. Pored pomenutih načina, dijagnostikovanje je moguće sprovesti uz pomoć rendgenskog snimka (profilni prikaz).

Kod jače izraženih deformiteta, pored samog este­tskog faktora, može doći i do narušavanja funkcionisanja organa u grudnoj duplji: pluća, srca i sl. Jače izraženi deformiteti mogu biti uzrok dislokacije srca u lijevu stranu i pomjeranja dijafragme nadolje. U pitanje se dovodi i samo funkcionisanje pluća: otežano disanje (dispnea) često je kombinovano sa limitiranim vitalnim kapacitetom pluća. Posljedica pomenutog jesu blaža zamaranja djece sa težim oblikom ovog deformiteta i pojava bljedila. Prekomjerna zamaranja ovakve djece treba izbjegavati, sa oprezno doziranim opterećenjem.

Liječenje ove vrste deformiteta grudnog koša podra­zumijeva primjenu korektivnog kineziterapijskog programa vježbi sa sprovođenjem respiratorne gimnastike. Sam pro­gram se sastoji iz vježbi koje se sprovode u cilju jačanja muskulature sa prednje (ventralne) strane grudnog koša, mišića ramenog pojasa i ekstenzora leđa. Često se respira­torna gimnastika kombinuje sa sprovođenjem laganog pri­tiska na abdomen ili donje rebarne partije, kako bi se spriječila pretjerana ekskurzija dijafragme. Pored pomenutog, veliki značaj imaju i pojedini sportovi – poput leđnog ili prsnog plivanja. Pri ovom, mora se voditi računa o izbjega­vanju prekomjernog opterećenja, posebno kod jače izraženih deformiteta.

Na kraju, sa velikim značajem naglašavam i važnost pravilnog dršanja tijela, jer kifotičan položaj kičme (povijenost gornjeg dijela leđa) mogao bi da utiče na eventualnu progresiju deformiteta.

Blagovremeno dijagnostikovanje i adekvatno, ko­ntinuirano liječenje predstavljaju dobar put ka korekciji ovakvog deformiteta.

Piše: Bojan Kraljević

Spec. primijenjene fizioterapije (BApp, Spec. App)