[heading]U Crnoj Gori i ove godine obilježen 31. maj “Svjetski dan bez duvanskog dima”. U podgoričkom hotelu “City” održana konferencija, prezentovani alarmantni podaci o smrtnosti koju uzrokuje pušenje i upozoreno na veliki uticaj duvanske industrije u kontroli upotrebe cigareta[/heading]
Pušenje je najznačajniji i vodeći faktor rizika za nastanak karcinoma pluća, infarkta i drugih oboljenja kardiovaskularnog sistema, moždanih udara, raka usta, jednjaka, želuca, pankreasa, što sve dovodi do velike prijevremene smrtnosti, koja je na godišnjem nivou u svijetu oko 6 miliona. Zato su prevencija pušenja i dosljedno poštovanje Zakona o zabrani pušenja na javnim mjestima, najefikasnije sredstvo da bi se smanjio danak u životima i dao prioritet zdravlju.
Ovo su glavne poruke učesnika Konferencije povodom Svjetskog dana kontrole duvana, koja je 31. maja održana u podgoričkom hotelu “City”. Učesnici su istakli da je duvan jedini legalni proizvod koji štetno djeluje na sve koji su mu izloženi, pa se procjenjuje da će u ovom vijeku ubiti i čitavu milijardu ljudi. Te pogubne procjene obavezuju na pojačanje akcija u cilju prevencije i podizanja svjesti o štetnosti po zdravlje koju donosi korišćenje cigareta.
Skup je pozdravio pomoćnik ministra zdravlja prim. dr Mensud Grbović. On je naglasio da je cilj Svjetske zdravstevene organizacije (SZO) ove godine bio da skrene pažnju na uplitanje duvanske industrije u kontrolu upotrebe cigareta, te da se one u tom cilju koriste različitim taktikama kako bi umanjile opasnost od smanjenja profita. Neke od tih taktika su ometanje donošenja legislative, korišćenje frontalnih grupa da bi postigli svoje ciljeve, dovođenje u pitanje dokaze o štetnim posledicama duvana i efikasnosti politike kontrole, te predstavljaju svoje netačne podatke javnosti. To što dolazi do smanjenja potrošnje duvana, pozitivan je socijalni trend, naglasak je Grbovića. On je podsjetio da je u Crnoj Gori pojačana kaznena politika, sprovode se marketinške kampanje kao odgovor na agresivne poruke duvanske industrije, te da je proširen broj lokalitetat na kojima je zabranjeno pušenje. Uz to u crnogorskom zdravstvenom sistemu stalno nastoje da ukažu na štetnost duvana.
Šefica SZO u Crnoj Gori Mina Brajović takođe podvlači da se “duvanska industrija ne predaje”, što predstavlja konstantnu prijetnju po napore na planu kontrole epidemije pušenja.
– Mjere koje su utemeljene u “Okvirnoj konvenciji za kontrolu duvana”, usvojenoj od SZO, dovele su do smanjenja potrošnje, ali uplitanje duvanske industrije dešava se na lokalnom, kao i na globalnom nivou, te ne zaobilazi ni male zemlje. Crna Gora je ratifikovala Okvirnu konvenciju, a osnivajući Regionalni centar za prevenciju i kontrolu hroničnih nezaraznih bolesti postala lider u regionu. Zato su nedavni potezi crnogorske Vlade o povećanju taksi na duvan obeshrabrujući – naglašava Brajovic. Ona misli da nepušačka politika ne može da šteti ekonomiji, jer bi smanjenje potrošnje duvana smanjilo izdatke liječenja.
“LIGHT” NIJESU NIŠTA “ZDRAVIJE “
Predsjednik Društva otorinolaringologa Crne Gore dr Elvir Zvrko, govorio je o moći duvanske industrije kojoj su štetne posledice korišćenja duvana poznate od sredine 20. vijeka, ali su “njihovi naučnici” nastojali da “održavaju kontroverze o pušenju i zdravlju”. To se jasno vidi iz tajnih dokumenata duvanskih kompanija, koje su stalnim reklamiranjem “light” cigareta kao “zdravijih” nastojale da odvrate pušače od razmišljanja o štetnosti koje one izazivaju po zdravlje. Znalo se i da nikotin izaziva jaku zavisnosti, no uprkos tome oni su nastojali da povećaju njegovu koncentraciju u duvanskom dimu, a najpoznatija metoda je dodavanje amonijaka što omogućava da nikotin brže dođe do mozga.
POMACI SA NAJMLAĐIMA
Direktor institute za javno zdravlje dr Boban Mugoša, ukazao je i na značajne pomake koji su u Crnoj Gori ostvareni kada su u pitanju najmlađi korisnici cigareta. Predstavljajući istraživanje Instituta, vidjelo se da se među mladima od 16 godina smanjio broj pušača. Na uzorku od 3.387 ispitanika u 20 crnogorskih gradova i 40 srednjih čkola, pokazalo se da se u 2011. godini smanjio broj pušača za 2 odsto u odnosu na 2008., kada je rađeno prethodno istraživanje. Od toga se kod djevojčica uočava veći pozitivni pomak, čak 5 odsto manje pušača, dok je među muškarcima zabilježen porast za 1 odsto u odnosu na 2008.
– Da su nekada pušili izjavilo je 32 odsto ispitanika u prošlogodišnjem istraživanju. Taj procenat 2008. bio je 34 odsto, što govori da smo posvećenim radom u poslednjih 7-8 godina postigli rezultate, kada se to tiče ove populacije, ali i starijih. Strah me je da ćemo to izgubiti nepoštovanjem Zakona o zabrani pušenja na javnim mjestima. On se mora poštovati u cjelosti, jer iako smo svjesni ekonomske krize zdravlje ne smije biti ceh- poručio je Mugoša.
PREVENCIJOM ĐO ZDRAVLJA
Prevencija pušenja važan je segment promocije zdravlja, kao koncepta čiji je cilj unapređenje zdravlja stanovništva. Ta promocija mora da se dešava u cijelom društvu, od kuće, škole, zdravstvenih ustanova do zatvora. Važnu ulogu u njoj, naravno, imaju zdravstveni radnici. Njihovi zadaci su, prema riječima dr Agime Ljaljević, nacionalnog koordinatora za kontrolu pušenja, da ukažu pušačima na opasnosti po zdravlje i šta se dobija ostavljanjem cigareta.
Add comment