Duvanski dim u radnim okruženjima

[heading] POTEŠKOĆE I PRIJEDLOZI ZA ISPRAVNU POLITIKU KUĆE U PREDUZETNIČKIM ORGANIZACIJAMA [/heading]

Carmine Ciro Lombardi* Giuliana Di Cicco** Giacomo Mangiaracina*** * ENEA, Unitá Técnica Biologia delle Radiazioni e Salute dell'Uomo

** ENEA, Centro Ricerche Casaccia

*** Universitá di Roma La Sapienza,Dipartimento di Scienze di Sanitá Pubblica e Societá Italiana di Tabaccologia (SITAB)

Sa italijanskogjezika preveía Valentina Kolman

Duvanski dim u industrijalizovanim zemljama predstav­lja kako najvažniji izvor zagađenja vazduha u zatvorenom prostoru, tako i glavni uzrok oboljevanja i smrtnog ishoda, koji se može preduprijediti. Program „Evropa bez dima” predstavlja prioritet u politici Komisije Evropske zajednice u oblastima zdravstva, rada, istraživanja.

Plan ima za cilj da poboljša kvalitet vazduha u unu­trašnjim prostorima i posebno u radnim okruženjima, posegnuvši za pravnim instrumentima i predlozima za unapređenje zdravlja.

Pojava tabadžizma (navike uživanja u duvanskim proiz­vodima, op. prev.) izaziva svakog dana, u Italiji, više smrtnih slučajeva nego alkohol, narkotici, saobraćajne nezgode, nesreće na radu, ubistva i samoubistva zajedno; u stvari, sa aktivnim pušenjem povezano je više od 90.000 smrtniih slučajeva godišnje, 250 na dan, 10 na svaki čas (Italija je zemlja sa 60.9 miliona stanovnika – izvor Wikipedia, op. prev.) Na osnovu procjena koje je razradilo Evropsko udruženje pneumologa i Britanska fondacija za istraživanje raka, pasivni duvanski dim u radnim okruženjima u 25 zemalja EU uzrokuje preko 7.000 smrtnih slučajeva godišnje, dok izlaganje u domaćinstvu dovodi do broja od više od 72.000 preminulih osoba na godinu. U Italiji, po nedavnim procjenama, imamo više od 10.000 smrtnih ishoda

Pasivni dio duvanskog dima sadrži veći stepen prisustva onečišćenja, što je posljedica sagorijevanja na nižoj tem­peraturi. Uprkos zabrani uvedenoj Za­konom od 10-og januara 2005. godine, na mnogim radnim mjestima nastavlja se sa navikom pušenja. U ovom članku opisane su osnove koje su dovele do zabrane pušenja u radnim okruženjima, kao i prednosti koje stiče preduzeće sprovođenjem politike kuće o duvan-skom dimu.

stanovnika – izvor Wikipedia, op. prev. Na osnovu procjena koje je razradilo Evropsko udruženje pneumologa i Britanska fondacija za istraživanje raka, pasivni duvanski dim u radnim okruženjima u 25 zemalja EU uzrokuje preko 7.000 smrtnih slučajeva godišnje, dok izlaganje u domaćinstvu dovodi do broja od više od 72.000 preminulih osoba na godinu. U Italiji, po nedavnim procjenama, imamo više od 10.000 smrtih ishoda godišnje usljed pasivnog pušenja.

Pušač, ne brinući se za opasnost i za zdravstvene dokaze, svakog dana odlazi u prodavnicu duvanskih proizvoda da nabavi proizvod opasan po sopstveno zdravlje, zdravlje bliskih mu osoba i po životnu sredinu. Opasnost od duvana potvrđena je jednom nedavnom presudom Vrhovnog suda: „Proizvodnja i prodaja prerađenog duvana predstavlja se kao opasna radnja”, utoliko što duvan ima u sebi sadržaj koji može štetiti zdravlju. Duvanski dim oslobađa više od 4.000 različitih hemijskih supstanci u obliku gasa, para i čestica. Jedan dio ovih materija udiše pušač, dio zadržava u sebi filter, dok se ostatak ispušta u okolnu sredinu i predstavlja, zajedno sa sadržajem koji izdahne pušač, ono što se obično naziva pasivno pušenje. Izraz “pasivno pušenje” podra­zumijeva dim koji udahne nepušač kada se nađe u prisustvu osoba koje puše, ili ukoliko dijeli sa njima isti prostor. Aktivni i pasivni duvanski dim sadrže iste hemijske proizvode, ali u nešto različitim odnosima. Pasivni dim sadrži veću koncentraciju zagađivača, čemu je uzrok sagorjevanje na nižoj temperaturi.

Pasivno udisanje duvaskog dima od strane nepušača povezano je sa štetnim dejstvom, upravo koliko i aktivno pušenje, iako sa nižim stenom rizika. Uzrokuje tumor na plućima na isti način kao i aktivno pušenje, povećava rizik od disajnih smetnji i od srčanog udara.

Duvanski dim u radnim okruženjima postavlja niz pitanja koja se tiču zdravlja i zaštite na radu zaposlenih. Dugo vremena, uprkos postojanja propisa i ograničenja (Član 32 Ustava, Predsjednička uredba 303/56, Zakon br. 584/75, presuda Ustavnog suda br. 399/96) zaposleni nepušači trpjeli su izlaganje proiz­vodima sagorjevanja duvana. Na slici 1 prikazana je pojava koja se uobičajeno mogla vidjeti u restoranima, barovima i radnim okruženjima prije uvođenja zakona Sirkja (Girolamo Sirchia, ljekar i političar, pokrenuo je uvođenje Zakona br. 3 od 16 januara 2003. kojim se brani pušenje u ugostiteljskim objektima i radnim okruženjima, u Italiji na zvaničnom nivou u toku je obilježavanje 10 godina postojanja, op. prev.)

Sa tačke gledišta propisa sve do 2005. (stupanje na snagu takozvanog Sirkja zakona) štitilo se zdravlje samo osoba koje su povremeno ulazile u prostorije javnih službi, ostajući tamo kratak vremenski period, dok nije postojala jednaka zaštita za zaposlene prinuđene da ostanu tokom čitavog radnog dana u tim prostorima.