„Težimo nuli. Nula novih HIV infekcija. Nula diskriminacije. Nula smrtnosti od AIDS-a”, naziv je kampanje koja će u zemljama članicama Ujedinjenih nacija trajati do 2015. godine. Prikazujući osnovne postavke tog plana, Mina Brajović, šefica Kancelarije Ujedinjenih nacija u Crnoj Gori, na Konferenciji povodom Dana borbe protiv AIDS-a naglasila je da osim što aktuelna antiretroviralna terapija smanjuje količinu virusa u organizmu do nivoa kada ga je nemoguće detektovati, ona takođe smanjuje rizik od prenošenja virusa na neinficiranog partnera. Novija istraživanja, navela je ona, pokazuju da terapija može biti efikasna do 96% u prevenciji prenošenja HlV-a među parovima. – Prema najnovijem Izvještaju UNAIDS-a, 2011. godina smatra se prekretnicom za odgovor na AIDS sa napretkom bez presedana u nauci, političkom vodstvu i rezultatima. Uprkos ekonomskoj krizi koja se u velikoj mjeri odrazila i na globalni odgovor na AIDS, milioni života su spašeni, dok napori usmjereni ka prevenciji i liječenju nastavljaju da ostvaruju pozitivne rezultate. Izvještaj, takođe, pokazuje da su nove infekcije HlV-om i smrtnost od AIDS-a globalno opali na najniži nivo od vrhunca epidemije – objasnila je Brajović.
Uprkos ohrabrujućim podacima, na nivou najuticajnijih zdravstvenih organizacija ustanovljeno je da je od 2001. godine zabilježen porast ukupnog broja infekcija HlV-om u Evropi, i to čak dva i po puta. Broj osoba iz Istočne Evrope i Centralne Azije koje su u periodu između 2001. god i 2010. godine umrle od posljedica AIDS-a povećan je za više od 10 puta. Prijavljivanje HIV-a predstavlja veliki problem, a broj prijavljenih slučajeva vjerovatno čini tek manje od polovine ukupnog broja svih osoba koje žive sa HlV-om. Usvajanje novog Evropskog akcionog plana za HIV/AIDS za period 2012-2015. godine od strane 53 zemlje članice Svjetske zdravstvene organizacije trebalo bi da uz dobru primjenu ostvari predviđene ciljeve borbe.
Preventivni programi tipa promocije upotrebe kondoma i izbjegavanja rizičnog seksualnog ponašanja, promovisanje pristupa zasnovanog na ljudskim pravima i obezbjeđivanje odgovarajućeg zakonskog okvira, prema ocjeni Mine Brajović, od ključnog su značaja za obuhvat populacija u najvećem riziku. – Fokusirani nacionalni napori uz podršku UN tematske grupe za HIV/AIDS, koju čine predstavnici UNDP, UNICEF, UNHCR, IOM-a, kojom predsjedava WHO, usmjereni su ka izgradnji snažnog i održivog zdravstvenog sistema, smanjenju vulnerabilnosti i strukturnih barijera u pogledu dostupnosti usluga, optimizaciji ishoda usluga za prevenciju i liječenje HlV-a, unapređivanju ukupnog zdravlja kroz HIV odgovor i integrisanje HIV programa u druge zdravstvene programe – objasnila je ona.
Mlade osobe starosti 18-24 godine, opšta populacija od 18-65 godina, seksualni radnici/-e, mornari, turistički radnici/-e, mladi Romi/-kinje, korisnici narkotika i ispitanici iz grupe odraslih osoba učesnici su istraživanja koje na planu edukacije i nadzora bolesti obavlja Institut za javno zdravlje. Najčešći put prenosa virusa jeste seksualni kontakt (88% slučajeva). U odnosu na polnu pripadnost, primjećuje se razlika 6 : 1, pri čemu pripadnici muškog roda daleko češće postaju žrtve bolesti.
Imajući u vidu navedno, treba razumjeti da na planu postizanja efekata borbe protiv HIV/AIDS-a obavezne pretpostavke čine poštovanje ljudskih prava, suzbijanje stigme i diskriminacije, prevazilaženje predrasuda i informisanje o opasnim oblicima ponašanja. Jedino ukoliko se problemu pristupi djelovanjem svih semenata društva, državnog i nevladinog sektora, stručnih pojedinaca i pripadnika opšte populacije, moguće je očekivati uspjeh u borbi.
Prema izvještaju koji je u ime Instituta za javno zdravlje na Konferenciji održanoj 30. novembra, predstavio doc. dr Boban Mugoša, direktor te ustanove, od 1989. godine prijavljeno je 128 slučajeva obolijevanja, od kojih 67 osoba sa AIDS-om, 61 HIV pozitivnih. 34 osobe umrle su od AIDS-a. Najnovije informacije kojima raspolaže Institut ukazuju da u Crnoj Gori trenutno živi 61-na HIV pozitivna osoba i 33 oboljele od AIDS-a. Testiranje na HIV, koje se obavlja u mreži savjetovališta, prošlo je 2.000 osoba, s tim što je procenat vršenja ovog nalaza od 2010. povećan za 15 %.
Od početka 2011. do kraja novembra ustanovljeno je 9 novih slučajeva infekcije HIV-om (8 osoba muškog pola i jedna žena), a jedna osoba umrla je od AIDS-a. 46 % prenosa bolesti vrši se seksualnim kontaktom homoseksualaca, dok se heteroseksualnim putem prenese 42 % infekcija. U domenu regionalne rasprostranjenosti ovog oboljenja jasno se razlikuju područja najveće zastupljenosti: područje glavnog grada Crne Gore – 37% slučajeva, i Primorje – 34%.
Add comment