Gastritis predstavlja zapaljenje želudačne sluznice.
Po toku bolesti može biti hronični i akutni. Tegobe kod akutnog gastritisa nastaju naglo i traju kratko. S druge strane, kad tegobe traju mjesecima i godinama, tada govorimo o hroničnom gastritisu.
Gastritis je bitno liječiti, jer u suprotnom može doći do razvoja ulkusa (čira), pa i karcinoma želuca. Oboljenje je često lokalizovano i nepravilno raspoređeno duž želudačne sluzokože.
Etiologija
Sluznica koja oblaže želudac štiti ga od kisjeline koja razgrađuje hranu. Činioci koji naruše homeostazu uzrokuju oštećenja sluznice i upalu.
Faktori koji utiču na povećano lučenje želudačne kisjeline su:
- infekcija bakterijom Helicobacter pylori (H. pylori), i drugim nekim bakterijama (Escherichia coli i Campylobacter),
- stress,
- ljekovi – nesteroidni antireumatici, kortikosteroidi,
- hrana i piće koje iritira, poput alkohola, mnogo kafe, gazirani sokovi, pržena hrana,
- prekomjeran unos hrane odjednom (prejedanje),
- upotreba duvana,
- gladovanje,
- neke sistemske bolesti,
- Reflux (vraćanje) sadržaja iz žučne kese u želudac.
Autoimuni gastritis: stanje u kojem organizam sam stvara antitijela koja “napadaju” želudačnu sluznicu i uzrokuju upalu/gastritis, češći je u osoba s drugim autoimunim bolestima.
Klinička slika
Glavni simptomi su gubitak apetita i odvratnost prema hrani. Bolesnici se žale na neprijatan ukus u ustima, tegobe u gornjem dijelu trbuha, bol u vidu tištenja, paljenja, čupanje u trbuhu, što se pojačava pri uzimanju hrane. Bol u gornjem lijevom dijelu trbuha može biti dosadan i tup, ali može biti oštar, probadajući, može se i širiti u leđa. Podrigivanje je učestalo, kao i neprijatan zadah. Povraćanje često donosi kratkotrajno olakšanje. Nadimanje, naročito nakon jela.
Dijagnoza
Dijagnoza se može postaviti na osnovu anamneze i kliničke slike, ali se definitivno potvrđuje gastroskopijom (posmatranje unutrašnjosti želuca posebnom sondom sa kamerom koja se plasira kroz usta). Takođe, gastroskopija omogućava uzimanje isječka tkiva (biopsije) za histopatološki i mikrobiološki pregled koji dosta pomaže u terapiji. Predlaže se uzimanje ciljanih biopsija sa sumnjivih mjesta antruma, tijela i forniksa u isto vrijeme. Definitivna dijagnoza hroničnog gastritisa se postavlja samo na osnovu histopatološkog nalaza isječka tkiva.
Ultrazvuk trbuha nije dovoljan za postavljanje dijagnoze gastritisa, ali može da pomogne u isključivanju nekih drugih oboljenja gastrointestinalnog trakta.
Ureja-izdisajni test ili imunohromatografska analiza stolice na antigen H. pylori kod sumnje na infekciju bakterijom H. pylori. Serološki (krvni) nalazi na navedenu bakteriju imaju nisku pozitivnu prediktivnu vrijednost, pa se shodno tome ne bi trebali koristiti.
Terapija
Terapija zavisi od uzroka gastritisa.
Preporučuje se da pacijenti sa gastritisom ne koriste nesteroidne antireumatike ni alkohol i cigarete, savjetuje se izbjegavati masnu hranu (crveno meso, sir, maslac, pržena hrana), jesti više manjih obroka (4-5 puta dnevno) te izbjegavati hranu koja pojačava tegobe, smanjiti stres.
Ako se utvrdi infekcija bakterijom H.pylori sprovodi se terapija za eradikaciju navedene bakterije. Takva terapija sastoji se od dva antibiotika i lijeka za smanjenje lučenja želučane kisjeline. Po uspješno sprovedenoj terapiji bakterija nestaje iz želučane sluznice već za nedjelju dana, ali znaci hronične upale se povlače tek nakon godinu dana.
Ljekovi koji se koriste za smanjenje lučenja želučane kisjeline:
– su antacidi (kalcijum karbonat, aluminijum hidroksid, magnezijum hidroksid),
– antagonisti histaminskih H2 receptora,
– ljekovi koji inhibiraju rad protonske pumpe.
Dr Miruna Kuzman,
Ljekar na specijalizaciji interne medicine,
Klinika za onkologiju i radioterapiju, KCCG
Dodajte komentar