Influenca

Prenos bolesti

Virusi se prenose direkt­nim dodirom ili kapljičnim putem te upotrebom inficiranih predmeta. Zaražena osoba, ka-šljanjem i kijanjem, ali i pri govoru i smijanju, izbacuje infek­tivni sekret kroz nos i usta, raspršen u kapljice različite ve­ličine. Tako se virus nesmetano širi na udaljenost do 1,5 metar. Bolesnik je zarazan u prosjeku 5-7 dana, a mala djeca i imunokompromitovani bole­snici mogu izlučivati viruse influence i do tri sedmice.

Patogeneza i razvoj bolesti

Najčešći uzročnici sekundarnih bakterijskih upala su Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae.

Nakon infekcije i za vrijeme bolesti virusi influence nalaze se u epitelnim ćelijama disajnog sistema. U tim ćelijama virusi se razmnožavaju, a one propadaju nakon oslobađanja virusa. U pravilu, ne nastaje viremija, a uzročni virus i upalne promjene ostaju lokalizovani u disajnom sistemu. U lakšim oblicima bolesti, bez komplikacija, upala je kataralna, a zahvaćena je samo sluznica gornjeg dijela disajnog sistema. U težim slučajevima izražena je jača hiperemija, katkad i hemoragije, a upalom može biti zahvaćena sluznica cijeloga disajnog sistema.

Zapažen je izrazit afinitet virusa prema mucinu. Prvi korak u infekciji obavlja neuraminidaza. Ona svojom enzimskom aktivnošću smanjuje viskoznost sluzi na respiratornim sluznicama, čime ogoli receptore na površini epitelnih ćelija te omogućuje vezanje virusnog hemaglutinina na njih. To pospješuje prodiranje virusa u napadnute ćelije i početak upalne reakcije. Razrijeđena sluz, koja sadrži viruse, lakše dospijeva u donji dio disajnog sistema.

Budući da virusi influence smanjuju otpornost organizma i direktno oštećuju respiratornu sluznicu, izrazito pogoduje nastanku i širenju bakterijskih infekcija. Najčešći uzročnici takvih sekundarnih bakterijskih upala jesu Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae, a znatno rjeđi Staphylococcus aureus i gram-negativne enterobakterije. U takvim infekcijama početna kataralna upala ubrzo postaje purulentna, a klinički tok bolesti teži i duži. Purulentna upala uzrokovana bakterijskom superin-fekcijom može zahvatiti sve djelove disajnog sistema, uključujući srednje uho i paranazalne šupljine te, naravno, bronhe i pluća. Posebno težak oblik bolesti, s brojnim bakterijskim komplikaci­jama i smrtnim ishodom, imaju stariji i iscrpljeni hronični bolesnici (srčane i plućne bolesti, dijabetes, alkoholizam, imunode-ficijencija).

Klinička slika

Kašalj, umor, nevoljnost, slab apetit i slične tegobe u rekonvalescenciji mogu potrajati i nekoliko sedmica.

Inkubacija influence iznosi svega 1 do 3 dana. Bolest nastupa vrlo naglo, a praćena je visokom tjelesnom temperaturom i jače istaknutim opštim simptomima. Temperatura može biti izrazito visoka, nerijetko i iznad 40°C, naročito u prva tri dana bolesti, a često je popraćena osjećajem hladnoće ili groznicom. Većina bolesnika ima jaku glavobolju, zatim bol u mišićima, posebno u nožnim i leđnim, te bol u zglobovima. Bolesnici osjećaju potpunu klonulost i nemoć, gubitak apetita, mučninu, a neki su pospani ili dezorijentisani. Povraćanje i proliv nisu rijetke pojave, posebno u male djece. Febrilna faza bolesti traje 3 do 7 dana, a u djece ponekad i duže. Istodobno ili češće, nakon dan-dva, pojavljuju se respiratorni simptomi, najprije s osjećajem žarenja i stezanja u nosu i ždrijelu te pritiskom iza prsne kosti. Potom se pojavljuje suvi nadražajni kašalj, a u nekih bolesnika i promuklost, dakle, znakovi laringitisa i traheititisa. Ovim se simptomima obično pridružuje i konjunktivitis. Tek potkraj febrilne faze javlja se serozna sekrecija iz nosa, a suvi kašalj postaje produktivan. Bolest obično traje 5 do 7 dana, a oporavak je relativno spor i dug. Kašalj, umor, nevoljnost, slab apetit i slične tegobe u rekonvalescenciji mogu potrajati i nekoliko sedmica.

Ovako težak i potpuno razvijen oblik bolesti najčešće se susreće u bolesnika koji prije nisu preboljeli influencu, odnosno u onih koji nemaju nikakvu imunost na tada cirkulirajući tip virusa. To su, obično, djeca i mladi. S druge strane, u starijih je ljudi težak oblik influence najčešće posljedica komplikacija. No, katkad se influenca ponaša i kao blaga bolest, sa slabo izraženim opštim simptomima ili kao obična prehlada. Tada je riječ o slabije virulentnom virusu ili osobama s djelimičnom imunošću na aktuelni virus.