Umanjena životna aktivnost postoji kod nastanka gubitka, bitnog oštećenja i znatnije onesposobljenosti pojedinih organa ili djelova čovječijeg tijela, što otežava normalnu aktivnost, iziskujući veće napore u ostvarivanju životnih funkcija važnih za integritet ličnosti, pa postaje osnov za sudsku nadoknadu materijalne i nematerijalne štete.
Anatomske strukturalne promjene sa posljedičnim funkcionalnim insuficijencijama čine glavne kvalifikative sudsko-medicinskog vještačenja UŽA. Mehanizam nastanka povređivanja, metodologije povezanostiurgentnog zbrinjavanja, kliničko–specijalističko liječenje, funkcionalno osposobljavanje i postignuti stepen anatamsko funkcionalne restitucije su parametri forenzičke ekspertize medicinskog vještačenja, posljedica štetnog događaja.
Tjelesno oštećenje nastaje kao posljedica povrede i bolesti i predstvalja jedan od rizika u invalidskom osiguranju. Kad tjelesno oštećenje (TO) istovremeno znači i invaliditet, tada postoji zavisnost od profesije oštećenog.
Posebne dileme korelativnog stepena anatamskih lezija i funkcionalne sposobnosti nastaju kod politrauma, multifraktura, lezije unutrašnjih organa grudne i trbušne duplje, moždanih oštećenja, lezija perifernih živaca, iskrvavljenosti, pratećih komplikacija i nedovoljno definisanih stanja. Osobito je značajna ocjena posljedične umanjenosti životne aktivnosti kod naročito teških oštećenja sa krajnim rezultatom potrebe tuđe njege, pomoći drugog lica i ocjene naročito teškog invaliditeta.
Kod povreda na radu i profesionalnih oštećenja vještačenje radnog invaliditeta bez minimuma ocjene tjelesnog oštećenja za 50% neobjektivno se valorizuje nastala umanjenost životne aktivnosti, ispoljena kroz zdravstvenu, tjelesnu, psihofiziološku, sociološku i psihološku hendikrepiranost životnih i radnih funkcija.
Kod vještačenja medicinksih cenzora osiguravajućih društava određuje se samo tabelarni tjelesni invaliditet, baziran na anatomskom deficitu i umanjenju fiziološke funkcije. U prednja dva slučaja, sudskom praksom medicinskog vještačenja eksperata specijalističke medicinske djelatnosti, a izabranih putem konkursa raspisanog od strane Sudskog savjeta, direktno na ročištu se obavlja ekspertiza dostupne medicinske dokumentacije, vrši neposredni pregled oštećenog i daje nalaz i mišljenje, usaglašeno sa sudskim kriterijumom umanjenja životne aktivnosti, objektivno stepenovanje funkcionalnog oštećenja i invalidnosti sa duševnim patnjama, intenzitetom fizičkih bolova, primarnim i sekundarnim strahom i naruženošću.
Od postajanja dva ili više funkcionalnih oštećenja, ukupni procenat umanjene životne aktivnosti ne određuje se prostim sabiranjem pojedinačnih UMŽ, već se najveći procenat ostavlja kao vodeći, drugi smanjuje za jednu polovinu, a treći za jednu četvrtinu specijalističke ocjene medicinskih vještaka.
Medicinski kriterijum sudske procjene, težine zdravstvenih posljedica koje su u direktnoj uzročno posljedičnoj vezi sa povređivanjem, počiva na ocjeni stepena narušenja zdravlja, umanjenja životne aktivnosti i radne sposobnosti, fizičkog izgleda, psihofiziološkog stanja i integriteta ličnosti sa nepovoljnim efektima, nemogućnosti ostvarivanja prihoda, davanja izdržavanja i pomaganja bliskih lica.
Reparacija materijalne štete, izgubljene zarade i imovinske nadoknade za oblike sudski dosuđene nematerijalne štete, samo su djelimična satisfakcija za nastalo stanje promjene društvenog i materijalnog položaja, porodičnih odnosa, psihološke ravnoteže, socijalne sigurnosti i ukupno umanjenje kvaliteta života.
MATERIJAL I METOD
U višedecenijskom praktičnom specijalističkom iskustvu dijagnosticiranja, činjeničkog liječenja i sudsko medicinskog vještačenja posljedica povreda i oboljenja lokomotornih organa i kičme, stečeno je značajno iskustvo medicinskog valorizovanja kolerativnog odnosa organskih oštećenja, preostalih funkcionalnih sposobnosti u odnosu na umanjenje životne aktivnosti.
Tačno ustanovljena medicinska dijagnoza, ekspertizna tumačenja adekvatnosti sprovedenog liječenja, poznavanje etoloških faktora, razumijevanje uticaja patogenetskih faktora na komplikacije, procjena preostale funkcionalne sposobnosti lokomotovnih i parenhivnih organa sa repekusijom na umanjene životne aktivnosti, predstavljaju neophodne uslove sudsko medicinske ekspertize.
Kvalifikacija težine oštećenja, termin završetka aktivnog medicinskog oštećenja, sa medicinskom rehabilitacijom i definisanost utvrđenjenog činjeničnog statusa na ročištu, su striktne obaveze sudskog vještaka pri određivanju stepena umanjenja životne aktivnosti.
ANALIZA MATERIJALA
Kriterijumi medicinskog vještačenja organa koštano-zglobnog aparata počivaju van komplementosti biomehaničkih promjena aktivnih i pasivnih elemenata organskih lokomotovnih cjelina.
Specifičnosti ortopedskog kliničkog pregleda na sudskom ročištu moraju se poštovati da bi se izbjegle nepotrebne greške objektivnog valorizovanja medicinske procjene, pravne kvalifikacije i sudske odluke.
Utvrdivanje subjektivnih i objektivnih kliničkih znakova vrši se timskim usaglašavanjem nalaza i mišljenja angažovanih specijalista medicinske struke u konkretnom sudskom predmetu.
Subjektivni nalazi i simptomi odnose se na bolesnikove žalbe i smetnje, date u svojstvu svjedoka i neposrednog intervjua, na način koji se može objektivno evidentirati.
Objektivni nalaz ili znaci su deformiteti, poremećaji držanja tijela, mogućnosti estetike hoda, nerocikulatorne promjene, infekcije, defekti, neurološki ispadi, ograničenja pokreta zglobova, amputacije, mogućnost samostalnog ustajanja i obavljanja fizioloških funkcija, izvođenje čučnja, što se sve obavezno objektivno evidentira pri neposrednom kliničkom pregledu na glavnoj sudskoj raspravi, a u prisustvu sudija, parničnih stranaka i angažovanih sudskih eksperata.
Objektivni ortopedski traumatološki pregled se sastoji u sljedećem: 1.Pregled tijela kao cjeline sa uočavanjem vrste i stepena poremećaja držanja tijela i mogućnosti hoda. 2.Pregled čitavog povrijeđenog ekstremiteta ili dijela lokomotornog organa obavlja se objektiviziranjem stepena deformiteta, ograničenja, amplituda pokreta velikih i malih zglobova, gubitka mišićne snage i čvrstine, uočavanja nervnih deficita, promjena boje kože, otvorenih rana, fistula, ožiljaka, dekubitusa, patološke vidljivosti zbog artroze, anatomskih gubitaka, mogućnosti pokreta i prisustvo ili odsustvo zglobnih proteza i fiksacionog materijala.
Add comment