Detaljna elaboracija koštano-zglobnih traumatskih lezija vratne kičme, oštećenja kičmene moždine, spiralnih korjena perifernih živaca, autonomne vegetativne reakcije, vaskularnih povreda i ligamentno mišićene traume drugih struktura vrata, fundirane su na temeljima najnovijih naučinih znanja i savremenih trendova prikaza mehanizama povređivanja, patofizioloških zbivanja, preventivnih mjera, nastanka irevezibilnih sekvela i definitivnih anatomno funkiconalnih poremećaja biomehanike kičme i tijela u cjelini sa posljedicama teškog invalideta i umanjenja životne aktivnosti.
Nastale lokalne promjene dovode do dezintegracije biološke vrijednosti organizama, što uslovljava povećane napore u ostvarivanju osnovnih životnih potreba pri promjenama položaja tijela, poremećaja statike i obavljanju nervnih regulativnih mehanizama.
Dodatne duševne patnje ispoljavaju se u promjeni društveno materijalnog položoja, porodičnih odnosa, psihičke ravnoteže i socijalne sigurnosti oštećenih.
Visok procenat od 10% smrtnih ishoda u politraumama i izolovanim povredama vrata u saobraćajnim udesima, mehanizmima akceleracije (ubrazanja) ili decelaracije (usporenja) vozila, su neobično važne sa forezničkog aspekta.
DISKUSIJA
Taume organa koštano zglobnog sastava su najcendentije u saobraćajnom traumatizmu i strelno-eksplozivnim povređivanju, pa su redovno potrebna kvalifikovanja prema etilogiji, vrsti i težini povrede i procentu umanjanja životne aktivnosti.
Praksa njihove kvalifikacije mora biti ujednačenog kriterijuma i precizno kvalifikovana u kategoriju lake, obično teške, naročito teške, opasne po život i smrtonosne.
Sa anatosmskog gledišta pogrešno je samo prelome kostiju kvalifikovati u teške povrede.
Dilema nastaje kod procjenjivanja funkcije povrede bez rentgenoloških znakova sigurnih fraktura, a funkcionalni ispadi se javljaju u jakom stepenu sve do definitivnog ishoda.
Masovna iskrvavljenja kod povreda magistralnih krvih sudova, kontuzije mozga, lezije kičmene moždine, traumatični šok, oštećenja perifernih živaca, kontuzija srca, pluća i organa trbušne duplje, teže lezije mišićno ligamentarnih zglobnih struktura, mišićne strukture, neurocirkulatorne promjene i komplikacije, svojom težinom znaju biti značajnije po život i sa težim funkcionalnim posljedicama od tipičnih koštanih fraktura.
ZAKLJUČCI
Sudko medicinsko vještačenje je značajan faktor pravne zaštite oštećenih u dosuđivanju reparacije materijalne štete, izgubljene zarade i imovinske adekvatne nadoknade za oblike nematerijalne štete.
Ove nadoknade su samo djelimične satisfakcije za nastalo posljedično stanje promjene društvenog i materijalnog odnosa, porodičnih odnosa, psihološke ravnoteže i socijalne sigurnosti žrtve.
Specijalističko medicinsko vještačenje zdravstvenih posljedica povreda i oboljenja ekstremiteta i kičme ima za cilj objektiviziranje anatomskih strukturalnih promjena u korelaciji sa funkcionalnim stanjem i trajnim posljedicama umanjene životne aktivnosti.
Kvalifikovanje težine inicijalnog stanja, ekspertizno praćenje toka liječenja, procjena termina završenog aktivnog tretmana i davanje zaključnog nalaza i mišljenja o stepenu tjelesnog oštećenja, invaliditeta i umanjene životne aktivnosti, su elementi medicinske sudske ekspertize, angažovanih sudskih vještaka ortopedske i neuropsihijatrijske struke, sa obavezom usaglašenog procenta umanjenja životne aktivnosti, koje u neposrednoj uzročnoj-posljedičnoj vezi sa predmetnim štetnim događajem i detaljnim opisom sastavnih elemenata pojedinačnih funkiconalnih posljedica u odnosu na vodeće funkcije povrijeđenih koštano zglobnih struktura.
Za sve vrste ovih povreda postoje posebni kriterijumi naučno i stručno izrađeni, izraženi u procentima ukupnog ili pojedinačnog funkcionalnog deficita, što sudiji daje mogućnost donošenja sudske presude o visini novčanog iznosa nematerijalne štete tužioca i odgovornosti tužene strane u nastanku štete.
Kriterijumi za vještačenje koštano zglobnih aparata počivaju na komplementarnosti mehaničkih promjena aktivnih i pasivnih elemenata organa lokomotornih cjelina u odnosu na funkcionalnu sposobnost izvršnih organa. Subjektivni simptomi i objektivni klinički znaci valorizuju umanjenje životne aktivnosti uz obavezno usaglašavanje nalaza i mišljenja specijalista medicinske struke direktrno na sudskom ročištu, a diktatom u zapisnik sudske rasprave. Nalaz dat na ročištu sudske rasprave ne može se promijeniti ukoliko ne postoje novi medicinski dokazi značajni za utvrđenu funkcionalnost.
Kod zaključnog stručnog mišljenja posebno se procjenjuje i uticaj nastalih komplikacija u toku aktivnog medicinskog liječenja, te se pri usaglašavanju kod nastalih hroničnih zapaljenskih procesa, masivnijih defekata mekih tkiva sa velikim ožiljcima, postraumatske Sudekove neurocirkulatorne bolesti, loše zaraslih prelova kostiji (male sanata) pseudretroza (lažni zgrlob), labavosti velikih zglobova zbog ligamentarnih kapsularnih rascjepa, neurološka oštćenja živčanih motornih struktura sa ispadima površnog senzibilitate, hronićšne lucerozne grizlice, dekubitosi, fantomski bolni osjećaji kod amplutacija, vaskularne promjene u smislu torpitnih limfnih otoka venske geneze, smanjenje arterijske cirkulacije i slično procjenjuju se u uvećanim iznosu od 10 -20 % u odnosu na definitivna stanja nastala u reperatornom procesu uobičajnog toga.
Pri medicinskom vještačenju na sudu ne primjenjuje se princip prostog sabiranja a inovirani kriterijumi medicinskog vještačenja treba da budu u funkciji decidne koristi sudijama u objektivizaciji postupka i donošenju pravilnih sudksih odluka.
Prim. dr. Vladimir Čarapić – ortoped i sudski vještak
Add comment