Iako je denga groznica bila apstraktna pojava u Evropi više od 60 godina, u toku 2010. godine prijavljeni su slučajevi lokalne transmisije denga groznice po prvi put u Francuskoj, Hrvatskoj i u još tri zemlje Evrope. U 2012. godini oboljenje se javilo na Madeira ostrvima u Portugalu, i to u preko 200 slučajeva.
Epidemija oboljenja poput čikungunja groznice više nije bolest nekih nama egzotičnih predjela, već je potvrđena njihova prisutnost i u EURO regionu. Vrsta komaraca koja prenosi čikungunja groznicu izazvala je ovo oboljenje u Italiji u preko 200 slučajeva 2007. Godine, i to su bili prvi zabilježeni slučajevi u Evropi.
Uprkos relativno brzom napretku u eliminisanju lokalne transmisije malarije, potvrđeni su slučajevi lokalizovanih epidemija u proteklih nekoliko godina u Evropi, a osim toga veći broj importovanih slučajeva je još uvijek visok. Iako Evropljani i dalje smatraju da malarija nije bolest rasprostranjena na našem kontinentu, samo u toku prošle godine zabilježeno je 5000 importovanih slučajeva malarije u Evropu. Ohrabrujuća je činjenica da je broj slučajeva lokalnog obolijevanja od malarije značajno opao sa 90 712 u toku 1995. godine, na samo 37 slučajeva u toku 2013. godine.
– Svi ovi podaci potvrđuju potencijal ovog oboljenja da se ponovo nastani u oblastima u kojima je nekada bila u potpunosti eliminisana i da ugrozi ostvarivanje strateškog cilja za region Evrope, a to je potpuna eliminacija malarije do 2015. godine.
Kao smjernice za prevenciju u borbi protiv oboljenja koje prenose vektori, Brajović je navela više oblika nadzora i kontrole vektora, kao i ranog otkrivanja obolijevanja. Kontrola vektora, kako ona navodi, podrazumijeva sprečavanje dolaska, uspostavljanja i širenja vektora, kao i njihovo rano otkrivanje i ograničavanje širenja. Komunikacija o rizicima i mobilizacija zajednice posebno su značajne.
– U cilju ograničavanja širenja i izbjegavanja epidemije naročito u novoinficiranim oblastima, potrebno je sporovoditi mjere zdravstvene edukacije u opštoj populaciji i raditi na podizanju nivoa svijesti kod zdravstvenih radnika. Jačanje laboratorijskih kapaciteta jednako je važno za rano dijagnostifikovanje i efektivno liječenje vektorskih oboljenja- kazala je Brajović i dodala da su loše osmišljene razvojne inicijative poput sječe šuma, izgradnje brana i sličnih, uticale na povećanje opterećenja bolestima. U cilju rješavanja ovog problema, kako ona navodi, potrebno je integrisano, koherentno i združeno djelovanje na nivou cijele Vlade i u svim sektorima, uključujući životnu sredinu, i urbanističko planiranje, poljoprivredu, zdravstvo i obrazovanje.
– Krajem prošle godine SZO za Evropu usvojila je sedmogodišnji strateški okvir za unapređenje nadzora i kontrole nad invazivnim komarcima, kao i prevencije i kontrole oboljenja koja su ranije bila iskorijenjena, u saradnji sa Evropskom komisijom, Evropskim udruženjem za kontrolu migracije komaraca i Evropskim centrom za prevenciju i kontrolu oboljenja. Cilj ovog strateškog plana je da pruži smjernice zemljama u razvijanju nacionalnih operativnih planova, usklađivanju pristupa i boljoj koordinaciji prekogranične saradnje u borbi protiv vektoriskih oboljenja.- napomenula je Brajović.
SZO i druge UN agencije, zajedno sa Vladama zemalja članica UN-a, rade na ostvarivanju Milenijumskih razvojnih ciljeva, i definisanju novog seta ciljeva razvojne agende nakon 2015. godine.
-Važno je da prepoznamo značaj kontrole vektora i prevencije povezanih oboljenja, kao i neophodno ulaganje. Saradnja svih ključna je i za prevazilaženje ove ozbiljne, ali očigledno preventabilne prijetnje po ljudsko zdravlje i razvoj društva, jer vektori jesu mala „bića“, ali ipak velika prijetnja – zaključila je Mina Brajović
|
Dr Senad Begić iz Centra za kontrolu i prevenciju bolesti Instituta za javno zdravlje, osim promjena na globalnom nivou, istakao je i značaj lokalnog djelovanja i načina suzbijanja i potpunog eliminisanja prenosnika zaraznih bolesti.
– U Crnoj Gori se registruju: lajmska bolest, lajšmanijaza, groznica Zapadnog Nila i pojedinačni importovani slučajevi malarije, koji svi zajedno učestvuju u ukupnom obolijevanju od zaraznih bolesti u udijelu koji je manji od 1%.- rekao je dr Begić.
Godišnji izvještaj Instituta za javno zdravlje Crne Gore za 2013. godinu je u izradi, ali na osnovnu preliminarnih rezultata podataka za prethodnu godinu registrovano je 13 oboljelih od vektorskih zaraznih bolesti (jedan slučaj importovane malarije, četiri slučaja lajmske bolesti, četiri slučaja lajšmanijaze i četiri slučaja groznice Zapadnog Nila) što iznosi 0,2% od ukupnog broja oboljelih od zaraznih bolesti (8179).
Dr Begić predstavio je niz preporuka za suzbijanje ovih oboljenja, kao što su izbjegavanje područja koja su pogodna za boravak vektora, smanjenje broja komaraca u radnom i životnom okruženju, korišćenje mreža i sredstava koja služe za uništvanje insekata, prenosioca zaraznih bolesti i dr.
Svjetski dan zdravlja posvećen suzbijanju oboljenja koje šire vektori podstakao je zdravstvenu javnost na širenje svijesti o važnosti prevencije i u skladu sa tim nadležni su skrenuli pažnju na potrebu udruživanja svih sfera društvenog djelovanja u cilju očuvanja zdravlja.
Dodajte komentar