Nova izdanja
Propedevtika (grčki – propaideuo, prethodno poučavam) je skup metoda, sticanje osnovnog znanja iz neke oblasti (discipline), koje služi kao priprema i uvod u neku naučnu disciplinu. Ovaj termin se koristi šire i ima još značenja: vježbanje, predškola, priprema, obuka, pripremna nastava itd. Riječ je o pomoćnoj literaturi (udžbenicima), koja se koristi naročito u medicinskim disciplinama, potom filozofiji, psihologiji, logici i drugdje.
U medicini (psihijatriji) ovaj termin bliže označava praktičnu obuku (vježbanje) studenata iz ove oblasti. Ali, kako praksa odnosno teorija ne mogu jedna bez druge, podrazumijeva se da propedevtika tretira ovlaš i teorijski dio neke discipline (psihijatrije). Korisnike i čitaoce ovog udžbenika podsjećamo da opširniju teorijsku eksplanaciju aktuelnih i standardnih psihijatrijskih tema i entiteta mogu naći u našem udžbeniku (Psihijatrija, M. Peković, 2010), a naravno i dio propedevtičkog gradiva.
Naša Psihijatrijska propedevtika namijenjena je širem krugu čitalaca, počev od studenata medicine, ljekara opšte medicine, specijalizanata iz psihijatrije i neurologije, psihologa, sociologa, pravnika…
Savremena psihijatrijska nauka je vrlo razuđena i diferencirana medicinska grana koja se veoma dinamično razvija zahvaljujući pronalasku i primjeni mederne dijagnostičke tehnike, koja je omogućila bolje poznavanje mozga, razvoj neuronauka, a time i bolje poznavanje mentalnih poremećaja, bolesti raspoloženja, pronalazak novih medikamenata, pružajući više šansi mentalno oboljeloj populaciji.
Složenost ove sociomedicinske discipline sama po sebi se podrazumijeva ako se uzme u obzir teza da je mentalni život čovjeka složen i rafinovan, te proizvod i plod moždane aktivnosti koju čini sto milijardi neurona, što odgovara broju zvijezda u Mliječnom putu, pa ako se tome doda činjenica da svaki neuron ima do 50.000 sinapsi, jasno je da je to svojevsrni čarobni svijet, te da su za ovu vrstu kosmosa potrebni brojni stručnjaci, opremljeni dobrim i savremenim znanjem i svim onim što treba to da prati.
Ipak, još uvijek ima u psihijatriji dosta nepoznanica, kako za normalno mentalno funkcionisanje tako i za brojne psihijatrijske poremećaje. To je po svoj prilici posljedica interferencije, bioloških, psiholoških i socijalnih činilaca koji konstituišu i determinišu normalnu ličnost, a naravno i njenu patoplastiku, odnosno psihopatologiju. To znači da savremena psihijatrija baštini multidimenzionalni pristup bolestima, njihovoj etiologiji i liječenju, jednovremeno kako po pitanju somatskih tako i psihijatrijskih poremećaja, između kojih po pravilu ne postoji demarkaciona granica.
Danas se psihijatrija sve više zasniva na dokazima, a ne na aproksimacijama i opservacijama, a primjena savremenih metoda dijagnostike, liječenja i rehabilitacije, utire put realnoj nadi za bolji komfor i kvalitet života mentalno oboljelih.
Svjedoci smo plime raznih mentalnih poremećaja, čijem porastu posebno doprinosi snažna tehnološka dinamika i globalizacija, kojima se ceh plaća bolešću, mentalnom ili tjelsnom, svejedno. Otuđenost, egoizam, zavist, rivalitet, agresija, razni sociomedicinski poremećaji, ukazuju na manjak ljudske solidarnosti, empatije i spremnosti ljudi da jedni drugome pomognu u krizi koja je naša stvarnost. Te i druge narasle probleme, često vezane za egzistencijalna pitanja,
psihijatrija ne može sama da razriješi bez valjanog upliva čitave društvene zajednice, te podruštvljavanja aktivnosti vezanih za zaštitu i unaprjeđenje mentalnog zdravlja. Riječ je o aktivnostima koje treba da preuzme tzv. komunalna psihijatrija u zajednici, našta pledira SZO.
Podrazumijeva se da prihvatanje tog principa pledira i ovaj udžbenik, u smislu sugestije da breme psihijatrijskih obaveza, tretman i zbrinjavanje duševnih poremećaja preuzmu neke društvene institucije sistema, posebno kada je u pitanju profilaksa, socijalna rehabilitacija i destigmatizacija mentalnih poremećaja.
Namjera autora ovog udžbenika (priručnika) je da približi i na transparentan, pedagoški razumljiv i prihvatljiv način, ponudi studentima medicine, a i drugim potencijalnim korisnicima, štivo vezano ponajviše za praktični segment edukacije iz oblasti dijagnostike i prepoznavanja duševnih poremećaje koji tangiraju psihijatrijsku nauku.
Mirko Peković
Add comment