U svakodnevnoj praksi, s obzirom da oboljenja štitaste žlijezde spadaju u najčešća endokrinološka oboljena, odmah poslije dijabetesa, na ultrazvučne (UZ) preglede štitaste žlijezde otpada vise od 20% od ukupnih UZ pregleda. Pacijenti su svih životnih doba, ali veći dio pacijenata su stariji od 40 godina. Razlika u učestalosti u oboljevanju starijih i mlađih je nažalost, u današnjem vremenu minimalna. Pregled je neinvazivan za pacijenta, nije potrebna predhodna priprema, nema jonizujuceg zračenja, brzo se izvodi, čak i kada ne postoji saradnja sa pacijentom, nema kontraindikacija. S obzirom na gore navedeno, uz veliku rasprostranjenost UZ dijagnostike u zdravstvenim ustanovama, i laku dostupnost, ultrazvuk je metoda izbora u pregledu štitaste žlijezde. Uglavnom se izvodi u ležećem položaju pacijenta, sa zabačenom glavom. U rijetkim slučajevima se izvodi sjedeći, obicno kod teško pokretnih pacijenata, da bi se izbjeglo premještanje pacijenat sa invalidskih kolica na krevet. Pri pregledu štitaste žlijezde mora se ispoštovati algoritam pregleda – uzimanje ciljane anamneze, klinički pregled (bimanulna palpacija), u slučaju pozitivnog ili sumnjivog nalaza rade se laboratorijske analize (tiroidni hormoni i drugi parametri vezani za oboljenje štitaste žlijezde). U slučaju pozitivnog nalaza pacijent se upućuje na UZ pregled. Ako to nije dovoljno, po algoritmu radi se dalja dijagnostika (scintigrafija, CT, MR,FNAB). Indikacije za pregled štitaste žlijezde su: palpabilni nalaz, poremećena fukcija, sumnja na retrosternalnu strumu, postojanje visokog rizika od oboljenja štitaste žlijezde (pozitivna porodična anamneza, MEN), planiranje i izvođenje interventnih procedura i OP zahvata. Za pregled se koriste multifrekfentne linearne sonde (5-12MHz). Štitasta žlijezda se nalazi na prednjoj strani vrata ispred traheje i ima oblik latinicnog slova H, tj. sastoji se od dva bočna režnja koje povezuje istmus. Prvo se uradi orijentacioni pregled štitaste žlijezde – utvrđuje se polozaj, velicina i prisutnost režnjeva, konstatuje se patologija ili isključuje. Zatim se pristupa detaljnom pregledu režnjeva i istmusa. U toku UZ pregleda se uključuje i Color Doppler i procjenjuje se vaskularizacija tkiva štitaste žlijezde ili patoloskih promjena. Pregled uključuje i pregled okolnih tkiva – regije paraštitastih žlijezda, pljuvacnih žlijezda, reginalnih ly čvorova i natključnih jama. UZ pregledom se prikazuje anatomija i patološke promjene (struma, nodusi, uvećani ly nodusi) ukazuje se na eventulani malignitet, solidnu komponentu kompleksnog čvora, ukazuje na razvoj tireoiditisa. Prate se efekti terapije pacijenta na antitireoidnim ljekovima, pojava tireoidne mase nakon hirurške intervencije, pacijenti sa karcinomom. Uloga štitaste žlijezde je da proizvodi tiroksin (T4) i trijodtironin (T3), koji utiču na razne metaboličke procese u organizmu i tjelesne funkcije. Bolesti štitaste žlijezde dijele se na difuzne i nodularne. Difuzne promjene štitaste žlijezde su: I- eutiroidna struma II- difuzna toksična struma III- tiroidiotisi, koji se dijele na: 1. akutni infektivni tiroiditis, 2. subakutni tiroiditis, 3. Autoimuni tiroiditis (Limfomatozni t. Hashimoto, Limfocitni t. djece i omladine, postpartusni t., Hronicni fibrozni t.- Reidel, Atroficni tir.) 4. Drugi tiroiditisi (fokalni u netoksičnoj strumi, fokalni parneoplastični, Gravesova bolest, radijacioni tiroiditisi, traumatski tiroiditisi, izazvani ljekovima, kod sarkoidoze, amiloidoze. Najvažniji ultrazvučni parametar u dijagnoistici difuznih bolesti su eho struktura štitaste žlijezde i Color Doppler signalizacija, na osnovu kojih je izvršena podjela na sljedeće grupe: 1. Izoehogene difuzne strume sa slabim CD signalom. Štitasta žlijezda je veća od normalnog izoehogene ili hiperehogene strukture-eutiroidna struma; 2. Heteroehogene difuzne strume sa slabim ili naglašenim CD signalom. Heteroehogena difuzna struma sa slabim CD signalom prisutna je kod hroničnogi tireoiditisi, Ridlove strume, hipertireoze u remisiji i hipertireoze u fazi terapije. Heteroehogna difuzna struma sa naglašenim CD signalom prisutna je kod akutnog i subakutnog tiroiditisa, hipertireoze, hronicnog tiroiditisa u početnoj fazi; 3. Hipoehogene difuzne strume sa oskudnim ili naglašenim CD signalom. Naglašeni CD signal prisutan je kod Gravesove bolest (Mb. Basedow) i početnoj, hipertiroidnoj fazi tiroiditisa tipa Hashimoto; 4. Difuzno smanjena štitasta žlijezda hipo ili heteroehogene strukture sa oslabljenom CD signalom se javlja kod hroničnog atrofičnog tiroiditisa (postoperativog, jatrogenog). Nodularne promjene štitaste žlijezde Mogi biti solitarne i multiple. Opisuje se lokalizacija nodusa, oblik i veličina, ograničenost, eho struktura i CD signalizacija i okolina. Dijele se na: 1. Izoehogeni nodusi, koji su najčešće hormonski neaktivni. 2. Anehogeni nodusi su ciste i cistično degenerisani nodusi. 3. Hiperehogeni nodusi su najčešće manifestacija hiperfunkcijskih adenoma, često kalcifikuju. 4. Hipoehogeni nodusi su najčešće (u 90% slučajeva) mikrofolikularni adenoma i maligni tumori štitaste žlijezde. Mikrofolikularni adenoma se prikazuje kao hipoehogeni oštro ograničeni nodus sa oskudnim CD signalom. Ako se diferencira pojačani CD signal onda je vjerovatno toksični adenoma. Obavezno se radi scintigrafija. Ako je scintgrafski ustanovi “topli” nodus, onda je to hiperfunkcinalni nodus. Ako je scintigrafski ”hladni” nodusa, uprkos naglašenom CD signalu, onda se radi o malignom dobro vaskularizovanom tumoru. Papilarni karcinom se može manifestovati hipoehogenim oštro ograničenim nodusom (često je multicentričan) oskudnog CD signala, ali sa ranom pojavom uvećanih limfnih čvorova jugularnog lanca. Može da se javi u bilo kojoj životnoj dobi. Hipoehogeni nejasno konturisani nodusi su karakteristični uglavnom za maligne tumore (anaplastični i folikularni karcinom), koji imaju izražen lokalni infiltrativni rast. 5. Heteroehogeni nodusi su miješane solidno cistične strukture. Oštro ograničeni su obično benigni, ako su neoštro ograničeni sumnjivo je na malignitet. Anaplastični karcinom je najčešće nehomogene strukture, karakteriše ga brz lokalni rast, infiltracija okoline, limfogeno i hematogeno širenje. Medularni karcinom se manifestuje kao solitani nehomogeni nodus ili multicentrican (kod nasljedne forme) oskudnog CD signala, karakterise ga hiperprodukcija kalcitonina. Metastazira limfogeno i hematogeno. Većina karcinoma štitaste žlijezde raste sporo i teško ih je razlikovati od benignih promjena. Obično se posumnja na karcinom kad postoji novonastali nodus, čvrsta konzistencija, brzo uvećanje strume, cervikalna limfadenopatija i udaljene metastaze. Značaj ultrazvuka nije samo u otkrivanju patoloskih promjena štitaste žlijezde, već i u diferenciranju patoloških promjena neendokrinih struktura vrata, koje mogu da se zamijene sa nodusima štitaste žlijezde, kao što su ciste vrata, patoloski izmijenjeni limfonodusi , zapaljenske promjene mekih tkiva vrata, maligni i benigni tumori, karcinom laringsa, vaskularne promjene (aneurizme arterija, tromboza jugularne vene…).
Povezane objave
Posljednjih godina broj porođaja carskim rezom je u stalnom porastu. Danas se trećina porođaja završi carskim rezom. Nastavi čitanje
Dr Vjera Lipovac Usanović, pneumoftiziolog DZ Tivat, Centar za plućne bolesti Nastavi čitanje
Prof. dr Mirko Peković, neuropsihijatar Nastavi čitanje
Neoplastične alteracije digestivne cijevi se sa hirurško praktične i prognostičke strane mogu najjednostavnije podijeliti na benigne i maligne lezije, dok ishodišna tačka novotvorine može biti vezana za sluzokožne strukture ili... Nastavi čitanje
Hijaluronski fileri po hemijskom sastavu predstavljaju umrezenu hijaluronsku kisjelinu koja služi prvenstveno popunjavanju bora, dok ujedno jako dobro hidriraju kožu. Hijaluronska kisjelina je bezbjedna i prirodna supstanca. Prirodno se nalazi... Nastavi čitanje
Dodajte komentar