Nastavak teksta iz prošlog broja
* Peno-brahijalni indeks (PBI)
Peno-brahijalni indeks predstavlja odnos (količnik) sistolnog pritiska u penisu i sistolnog pritiska u nadlakatnoj arteriji. Normalno je da odnos ovih vrijednosti bude veći od 0,6. Ukoliko je količnik manji od 0,6, veoma je izvjesno da postoji oboljenje arterija penisa, odnosno da je impotencija arteriogenog porijekla. Za određivanje sistolnog (gornjeg) pritiska u penisu potreban je ultrazvučni aparat za dopler analizu krvotoka (tzv. CW Doppler). Pošto se mjerenje obavlja u mlitavom stanju penisa, normalan PBI ne isključuje arterijsku impotenciju.
* Intrakavernozni test
Intrakavernozni test sastoji se od ubrizgavanja tzv. vazodilatatornih materija direktno u jedno kavernozno tijelo penisa, sa bočne strane. Upotrebljavaju se materije koje izazivaju relaksaciju (opuštanje) glatkih mišića arterija, arteriola i kavernoznih trabekula (pregrada između šupljina). Ranije su se više koristili papaverin, samostalno ili u kombinaciji sa fentolaminom (30 mg + 1 mg u 1 ml tečnosti). Iako su ovi ljekovi znatno jeftiniji od prostaglandina E1, oni se danas manje koriste jer znatno češće izazivaju prolongiranu erekciju i prijapizam. Zato je prostaglandin E1 lijek izbora za ovo ispitivanje.
Ispitivanje je jednostavno. Poslije dezinfekcije kože tankom insulinskom iglom (27 G) obično se ubrizgava 10 |ig prostaglandina E1 u jedno kavernozno tijelo. Zahvaljujući postojanju veze između kavernoznih tijela, već sa 12-15 minuta razvija se čvrsta, rigidna erekcija koja upućuje na normalnu funkciju krvnih sudova penisa i glatkih mišića kavernoznih tijela. U kombinaciji sa dopler sonografijom krvnih sudova penisa pozitivan test isključuje oboljenje arterija penisa, kao i poremećaj odvoda venske krvi.
Ukoliko nema vidljive erekcije penisa, ili se penis samo uveća, bez normalne rigidnosti (tvrdine), test se smatra negativnim. U tom slučaju može se pokušati primjena veće doze (20 |ig) prostaglandina. Negativan test ukazuje na insuficijenciju (nedovoljnost) krvotoka i erektilnog tkiva. Ako se erekcija razvije poslije 15-30 minuta vrlo je vjerovatna redukcija arterijske perfuzije (natapanje krvlju) penisa, što potvrđuje i abnormalan nalaz sonografske analize doplerovih talasa.
Izvođenje intrakavernoznog testa kontraindikovano je ako bolesnik ima dekompenzaciju (popuštanje) srca, ili teško oboljenje krvnih sudova srca. Papaverin se ne primjenjuje ako bolesnik ima teško oštećenje jetre, glaukom (povećani očni pritisak), ili adenom prostate sa značajnim rezidualnim urinom. Nije primijećeno da ljekovi koji sprečavaju zgrušavanje krvi (aspirin, heparin itd.) povećavaju učestalost komplikacija.
Najčešće komplikacije testa su hematom (krvni podliv) na mjestu ubrizgavanja, bol, produžena erekcija (3-6 časova), ili čak prijapizam. O prijapizmu je riječ ako pacijent ima dugotrajnu, često bolnu erekciju koja traje duže od 6 časova. U tom slučaju potrebno je hitno liječenje (v. kasnije). Veoma je rijetka pojava septične infekcije, zbog unošenja bakterija u kavernozno tkivo.
* Arteriografija
Snimanje arterija penisa rendgenom poslije ubrizgavanja kontrastnih materija u krvotok daje dobru sliku unutrašnjih stidnih arterija i njenih grana za penis (Slika 8). Za optimalno prikazivanje arterija penisa u kavernozno tijelo prethodno treba ubrizgati vazodilatatorne materije (papaverin, prostaglandin). Danas se ova metoda izvodi samo kada se planira hirurško liječenje arteriogene impotencije, pošto se funkcionalna procjena penilnog krvotoka postiže neinvazivnom metodom (kolor dopler sonografija).
* Ispitivanje noćnih erekcija
Kod normalnih muškaraca u toku sna spontano se javlja (bez ikakve genitalne stimulacije) 3-5 nastupa erekcije, koje traju 20-30 minuta. Mehanizam ovih erekcija nije tačno poznat, ali se pretpostavlja da na njih utiču psihološki faktori. Noćne erekcije su zato očuvane kod psihogene impotencije. Noćne erekcije postaju rjeđe sa starenjem i traju sve kraće. Mnogi muškarci stariji od 60 godina nemaju noćne erekcije u toku dubokog sna. Kod mladih muškaraca odsustvo noćnih erekcija smatra se za znak organski uslovljene impotencije. Za mjerenje noćnih erekcija služi tzv. NPT test (med. Nocturnal Penile Tumescence). Naprava koja se naziva „RigiScan” izrađena je da bi se koristila kod kuće i da bilježi pojavu noćnih erekcija. NPT ima minimalnu ulogu pri utvrđivanju erektilne disfunkcije i obično je ograničen na situacije u kojima je potrebno potvrditi potenciju u medicinsko-pravne svrhe.
U jednostavne metode spadaju „Stamp Test” i „Snap Gauge” aparat. Nije, međutim, važno da li je došlo samo do uvećanja penisa, već i da li je rigidnost erekcije dovoljna za penetraciju uda u vaginu. Za mjerenje rigidnosti erekcije služi aparat „Rigiscan”. Rezultati ovih testova su nepouzdani ako postoje poremećaji sna. Različiti ljekovi i psihijatrijska oboljenja, a naročito depresija, utiču na kvalitet noćnih erekcija. Rezultati ovih ispitivanja vrijede manje nego što se ranije mislilo, pa ih treba koristiti u korelaciji sa drugim kliničkim ispitivanjima.
Kliničke pretrage za erektilnu disfunkciju
Osnovne:
• Nalaz urina
Add comment