Kašalj je fenomen zastupljen u svim populacijama, a naročito u populaciji predškolskog uzrasta. Kašalj je zapravo odbrambeni reflex organizma koji nastaje usljed nadražaja receptora (nervnih završetaka) kojih ima svuda u disajnim organima.
Sluznica ždrijela, grkljana, dušnika, bronhija i bronhijalnih ogranaka sadrži nervne završetke. Kada se u respiratornoj sluznici nađe sekret, čestice prašine, zapaljenje ili strano tijelo, dolazi do kaslja. Kašalj može biti izazvan i promjenama temperature ili nekim hemijskim supstancama koje su termolabilne. Postoji mnogo vrsta i uzroka kašlja kod djece. Dijete može kašljati zbog grebanja u grlu, ali i zbog upale pluća, podjele koje slijede molim vas uzmite uslovno jer kod jednog djeteta često imamo kombinovanje različitih vrste kašlja.
Kod djece najčešće srećemo suvi ili nadražujući kašalj koji je prouzrokovan slivanjem sekreta iz nosa niz zadnji zid ždrijela. Kašalj je uporan, dosadan i dokle god curi nos i u njemu ima sadržaja, dijete će da kašlje suvo. Kašalj se pojačava noću zbog slivanja sekreta niz zadnji zid zdrijela, reflex gutanja u toku spavanja je oslabljen, pa se sekret sliva niz grkljan, što nadražuje dijete i dovodi do kašlja. Virusi i bakterije kada napadnu sluznicu grla ogole je, što dovodi do nadražajnog kašlja.
Isti se može manifestovati i kod upale plućne maramice, koja je obično udružena sa upalom pluća, te se tada javlja kombinovani suvi kašalj sa vlažnim produktivnim zajedno. Strano tijelo kada se nađe u respiratornim putevima dovodi do nadražajnog kašlja, ali tada je klinička slika jako dramatična; dijete ne prestaje da kašlje otežano i da nepravilno diše, a ponekad ima i cijanozu, tj.poplavi. Takvo dijete što hitnije odvesti u bolnicu. Druga vrsta kašlja je vlažni ili produktivni kašalj koji se najčešće viđa kod zapaljenja pluća i bronhitisa.
Ovaj kašalj je uporan, dugotrajan i traje dok se process zapaljenja ne izliječi. Sreće se i kod manjeg broja djece koja imaju hroničnu bolest pluća (cistična fibroza). Praćen je velikom količinom sekreta, zahtjeva posebnu njegu, pažnju i terapiju, kao i nadzor pedijatra.
Svirajući kašalj vrlo često srećemo kod djece koja imaju astmu, a često je kombinovan sa vlažnim kašljem, Viđa se i kod male djece koja imaju bronhiolitis.
Promukli kašalj javlja se kod zapaljenja larinksa. Kada tjelesna temperature nije visoka dijete dobro izgleda, čuje se hripanje pri udisanju i izdisanju a kašalj nije opasan. Ako se pak radi o bakterijskoj infekciji larinksa, promukao kašalj je praćen lošim aspektom djeteta, koje treba odmah povesti u bolnicu.
Roditelji treba da znaju da većina virusnih infekcija gornjeg respiratornog trakta ne zahtjeva primjenu antibiotika i može da prođe bez njih. Redovna toaleta nosa, ispiranje fiziološkim rastvorom, uklanjanjem sekreta iz nosa, izduvavanjem nosa, inhaliranjem djece na 3% fizioloski rastvor, doprinosi spontanom prolasku infekcije. Unos tečnosti treba povećati, davati med i limun, krećite se sa djecom, ne držite ih u zatvorenom prostoru ako jedu dobro, a ako su raspoloženi izvedi te ih iz zatvorenog prostora. Produktivni kašalj, svirajuci i uporni kasalj praćen temperaturom se obavezno liječi kod vašeg pedijatra.
Piše: Dr Sanja Čizmović, spec. pedijatar
Opšta bolnica Nikšić
Add comment