Vi koji ste bar jenom u životu osjetili šta je renalna kolika, koji živite u strahu da Vas ista može zadesiti bilo kada i bilo gdje, koji ne znate kako da se lišite Vašeg ,,vjernog pratioca“ … Vama je namjenjen ovaj tekst.
Na samom početku nemam Vas mnogo čime obradovati. Podaci kažu, a oni su jedino što je fakat, da je pojava kamena u urinarnom traktu bolest savremenog društva. Učestalija u zemljama ekonomske moći, gdje kao takva predstavlja ozbiljan socioekonomski problem smanjenjem broja radnih dana i sve skupljim metodama liječenja. Ako niste odabrali ruralni način života, lišen stresa, ako se uravnoteženo hranite i ako niste ženskog pola, onda Vas zaista i nemam čime obradovati.
Urolitijaza je dva puta češće zastupljena kod muškog pola i to u dobi između 30. i 50. godine života. Posebnu predispoziciju još pokazuju i muškarci kojima je urolitijaza hereditarni problem, čije je zanimanje i stil života povezan sa dehidracijom (rad na visokim tempeaturama, nezdrava i neredovna ishrana) kao i zanimanja povezana sa svakodnevnim stresom. Najnovije studije ukazuju na to da 5-12 sati nakon izlaganja stresu naše tijelo povećano luči kalcijum, dok se nivo oksalata povećava nekih 20 do 30 sati kasnije. S toga Vam je jasno da se upravo veliki broj Vas koji čitate ovaj tekst nalazi u grupi ljudi sa savršenim predispozicijama za ,,druženje“ sa simptomima koje prate ovo oboljenje.
A kako do njega dolazi?
Smatra se da u formiranju kamenca u urotraktu učestvuju mnogobrojni, kako lokalni tako i opšti faktori koje kao takve definišemo faktorima rizika za nastanak urolitijaze. Od lokalnih faktora tu su predominantno urinarne infekcije i anatomske anomalije. Anatomske anomalije najčešće su takve da uzrokuju stazu urina u određenom dijelu urinarnog trakta, što predstavlja idealnu podlogu za razvoj urinarne infekcije i sledstveno, kamena. Tokom infekcije mokraćnih puteva određeni sojevi bakterija imaju mogućnost da cijepaju ureu (fiziološki se nalazi u urinu) na NH3 i CO2 što pogoduje alkalizaciji mokraće. Alkalna sredina u mnogome odgovara stvarnju određenog tipa kamenja o čemu će biti riječi u nastavku teksta. Urin u stazi pruža mogućnost da se na tom mjestu natalože produkti koji imaju vodeću ulogu u formiranju kamena. Prije svega to su kalcijum i oksalat. S tim u vezi jasno je da stanja koja kao posledicu daju hiperkalcemiju, hiperkalcuriju, ksantinuriju, te mjenjanje ph urina pospješuju stvaranje kamenca. Multifaktorijalnost u stvaranju kamenca uslovila je i veći broj teorija o nastanku istih. Dok brojni autori raspredaju da li je nedostatak inhibitora, hipersekrecija i kristalizacija kalcijuma ili pak promjena PH urina odgovorni za razvoj kamenca, stiče se utisak da upravo svi ovi faktori zajedno doprinose, svaki na svoj način, da se kamenac prije svega formira, naraste i na kraju opstruira tok urina.
Da bi smo demistifikovali koji od gore pomenutih faktora ima predominaciju, i samim tim preduprjedili dejstvo istog, neophodno je prije svega da razaznamo sastav kamena. Sa ovim u vezi i prvi savjet za čitaoce: AKO IKADA IZMOKRITE KAMEN SAČUVAJTE GA, jer to kasnije može Vas sačuvati svih onih muka koje su Vas pratile do izmokravanja istog.
Opisano je više vrsta kamenaca koje po sastavu dijelimo na organske i anorganske. Mnogo češći su anorganski oksalati i fosfati pedominantno građeni od kalcijuma. Dakle hiperkalcurija uz stazu urina je glavni i odgovorni za njihovo formiranje uz dobranu pomoć promjene PH urina.
Organski kamenci mogu biti uratni, cistinski i ksantinski, u zavisnosti od toga koju materiju imamo u višku koncetracije u urinu, što je posledica urođenog ili stečenog oboljenja prisutnog kod određenog broja ljudi. Opet moram naglasiti da se i pored povećanog izlučivanja ovih materija njihova koncetracija u urinu može korigovati dobrom hidracijom, rješavanjem staze urina i regulisanjem ph urina.
Poseban vid konkremenata predtavljaju struvitni kamenci koji nastaju, kako je već jednom bilo navedeno, na bazi rekurentnih infekcija urotrakta te alkalizacije mokraće.
Iz svega navedenog dolazimo do zaključka da najbolji savjet za prevenciju stvaranja kamena jeste dobra hidracija! Hidracijom preveniramo visoku koncetraciju litoformnih supstanci a i obezbjeđujemo adekvatnu derivaciju urina. Ishrana koja je redukovana kalcijumom a i prilagođena regulaciji ph urina, takođe u mnogome može prevenirati urolitijazu.
Šta ako do formiranja kamena ipak dođe?
Tada znate da ste u rizičnoj grupi. Što za Vas znači još veći stepen hidracije i opomenu da o istoj više vodite računa… a ostalo je u rukama ljekara.
Add comment