[heading]Od ukupnog broja alergija kod djece alergija na proteine kravljeg mlijeka čini gotovo polovinu. Najpodložnija su odojčad sa pozitivnom porodičnom anamnezom za alergiju, a najčešće tegobe vezane su za gastrointestinalni trakt[/heading]
Prema definiciji “Evropske akademije za alergologiju i kliničku imunologiju” mogu se razlikovati alergije i nealergijska preosjetljivost na hranu. U prvu grupu spadaju alergije na hranu posredovane IgE mehanizmom, a u drugu nealergijska preosjetljivost na hranu kao što je intolerancija na laktozu, celijakija i druge.
Svjedoci smo da u posljednje vrijeme procenat alergija kod djece raste, tako da se, prema nekim podacima, one javljaju kod 4-6% dječije populacije. Od toga su gotovo polovina alergija na proteine kravljeg mlijeka. Incidenca i prevalenca je procijenjena na 2-3% u razvijenim zemljama, ali se javlja i kod 0,5 % djece koja su na prirodnoj ishrani. To, takođe, nije zanemarljiva brojka. Među djecom ranog uzrasta sklonost ka ovoj vrsti alergije ima njih 2-6%. Sa rastom i odrastanjem alergija na proteine kravljeg mlijeka je sve rjeđa. Blagovremenim prepoznavanjem alergije kod djeteta u ranom uzrastu i odgovarajućim liječenjem omogućava se pravilan rast i razvoj.
Svi proteini kravljeg mlijeka su alergogeni. Beta-laktoglobulin, koji se luči u majčinom mlijeku, postoji i u kravljem, ali u znatno većoj koncentraciji. U jednoj kapi kravljeg mlijeka nalazi se ista količina ovog alergena kao i u 200 litara majčinog mlijeka. To samo po sebi govori o visokom alergogenom potencijalu kravljeg mlijeka. Isto tako to pokazuje koliko je izloženost proteinima kravljeg mlijeka u ranom djetinjstvu, ustvari rizik za nastajanje alergije. Imunološki posredovana alergija razvija se na više proteina, ali je prolazno stanje i većina djece kasnije postaje tolerantna.
OSNOVNI SIMPTOMI
Najveći broj simptoma je vezan za digestivni sistem (50 do 80%), a oni se najlakše zanemaruju i ne prepoznaju. Kliničku sliku čine poremećeno varenje, dijareja, povraćanje, ali i slabije napredovanje u težini, zatvor, krv u stolici.
Sljedeći su dermatološki simptomi (20 do 40%), a najčešći su edem, raš, urtikarija i dermatitisi. Oko 25 % simptoma vezano je za organe za disanje.
Kod manje djece javlja se grebuckanje, štipanje i nelagodnost u grlu prilikom uzimanja kravljeg mlijeka, kašalj, a u najtežem obliku i anailaktički šok.
Prije definitivnog postavljanja dijagnoze potrebno je isključiti druga stanja kao uzrok tegoba djeteta. U tome pomaže dobro uzeta anamneza i pravilna procjena stepena i težine simptoma. Simptomi alergije javljaju se unutar jednog do dva sata nakon konzumiranja proteina kravljeg mlijeka, ali se isto tako mogu javiti i nekoliko dana, odnosno nedelja, kasnije. Podaci o tačnom vremenu pojavljivanja simptoma su bitni, da bi se razlikovale reakcije posredovane IgE mehanizmom od onih koje se javljaju za 24-72 sata, ali i nedelju ili dvije kasnije i nijesu IgE posredovane.
Eliminaciona dijeta, kao prvi korak u postavljanju dijagnoze, sprovodi se tri do četiri nedjelje, a nakon toga se planira “challenge”- proba. Dijete se, pod medicinskim nadzorom postepeno opterećuje sve većim volumenom mlijeka. Ukoliko se pojave si mtpomi nepodnošljivosti proba se prekida, a nastavlja dijeta bez proteina kravljeg mlijeka.
UTICAJ PORODIČNE ANAMNEZE
Posebno osjetljivu kategoriju za pojavu alergije na proteine kravljeg mlijeka predstavljaju odojčad sa pozitivnom porodičnom anamnezom koja se rano počnu hraniti kravljim mlijekom, zatim odojčad na programu ekskluzivnog dojenja (proteini su u majčinom mlijeku), a takođe se javlja i kod odojčadi koja se hrane adaptiranim mliječnim formulama. Simptomi obično počinju do šestog mjeseca života.
Dobro uzeta anamneza i klinički pregled djeteta, potpomognuti imunološkim testovima omogućavaju postavljanje dijagnoze. Liječenje se sprovodi eliiminacionom dijetom za dijete i majku (ukoliko je beba na prirodnoj ishrani). Dijeta se sprovodi do uspostavljanja tolerancije.
Do treće godine života, nekada i znatno ranije uspostavlja se tolerancija na proteine kravljeg mlijeka, a više od 50% djece do svoje šesnaeste godine postane tolerantno na iste.
Dr Veselinka Đurišić Pedijatar gastroenterohepatolog Institut za bolesti djece KCCG
Dodajte komentar