Mr zdravstvene njege Ljiljana Stijepović
Specijalna bolnica “Vaso Ćuković” Risan
Organizacija i formiranje tima sa različitim zadacima postoji u velikom broju oblasti. Tim se formira radi lakšeg funkcionisanja i uspješnijeg rješavanja problema.
Tim je najmoćnije sredstvo koje stoji na raspolaganju u postizanju postavljenih ciljeva.
U zdravstvenim ustanovama funkcioniše i formira se tim u sestrinstvu sa vođom tima.
Članovi sestrinskog tima su sestre. Uzimajući u obzir da je zdravstvena njega kompleksna grana, sestrinski tim igra veliku ulogu u realizaciji procesa zdravstvene njege. “Član grupe ili organizacije koji na upadljiv način vrši uticaj na aktivnosti članova grupe i koji ima centralnu ulogu u postavljanju ciljeva i u određivanju ideologije grupe!” (Kreč i Kračfild)
Srećna je okolnost kada je rukovodilac odabran kao prvi među najboljima.
Formiranje tima
Proces stvaranja dobrog tima je proces kod koga treba obratiti pažnju na sljedeće:
- napraviti popis vještina potrebnih za izvršenje projekta;
- odabir osoba;
- motivacija članova tima.
Prilikom formiranja tima, svakako, polazišno stanovište bi trebalo da bude:
- mala grupa ljudi;
- različita znanja i vještine;
- zajednički smisao;
- lista specifičnih ciljeva;
- saglasnost oko pristupa poslu;
- zajednička odgovornost.
Tim u sestrinstvu ima svoje razvojne faze:
- Forming – utemeljenje;
- Storming – orjentisanje;
- Norming – razvoj i
- Performing – razvijeni tim.
Članovi tima
Tim u sestrnstvu sačinjavaju lider i rukovodilac tima – sestra sa najvišim nivoom obrazovanja. Obično je to glavna medicinska sestra jedinice, odjeljenja itd, a po kvalifikacijama je to Visokastrukovna sestra. Ona mora biti lider sa sposobnošću da utiče na ljude kako bi ostvarili ciljeve. Liderstvo je zapravo proces u kome ljudi slijede lidera.
- Smjenske sestre koje sprovode Plan njege;
- Sestre pripravnice koje rade pod nadzorom mentora ili sestara sa višegodišnjim iskustvom;
- Obučeni bolesnik ili član porodice – samo u aktivnostima za koje nije potrebno stručno znanje;
- Studenti visokih medicinskih škola koji se nalaze na vježbama ili na kliničkoj praksi iz različitih oblasti, a pod kontrolom vođe tima u sestrinstvu;
- Učenici srednjih medicinskih škola koji se nalaze na vježbama ili na kliničkoj praksi iz različitih oblasti, a pod kontrolom vođe tima u sestrrinstvu.
Harizmatični lider mora da posjeduje:
- Visoke nivoe referentne moći,
- potrebu da utiče na druge,
- ekstremno visok nivo samopouzdanja,
- dominaciju, jaku vjeru,
- spremnost da uvjeri druge u svoje kvalitete,
- osjećaj za viziju i da istu pravilno prezentuje timu, demonstrira dosljednost i ističe potrebu za tom vizijom,
- viziju koja predstavlja idealizovani cilj bolje budućnosti od statusa quo,
- Sposobnost izražavanja vizije – snažno motivaciono sredstvo,
- Snažno vjerovanje u viziju – lična žrtva,
- Ponašanje različito od uobičajenog, nekonvencionalnog,
- hrabrost, da odlučno zauizima odgovarajući stav,
- doživotno učenje, spremnost na radikalne promjene u ličnom ponašanju i stavovima,
- sposobnost suočavanja sa kompleksnim situacijama,
- veliku moć komunikacije i razumijevanja sa sledbenicima…
Strategija i kultura su takođe veoma važne.
Upravljanje utiče na željenu kulturu organizacije:
- Isticanje na djelu, ne na riječima;
- Kultura moći (“dobitnici” i “gubitnici”);
- Kultura uloga (jasno određene uloge);
- Kultura dostignuća;
- Potpomažuća kultura (uzajamno pomaganje i ispomoć).
Karakteristike vođe tima
Vođa tima mora da:
- Rukovodi timom;
- Planira i organizuje njegu;
- Obezbjeđuje uslove za sprovođenje njege;
- Utiče na obezbjeđivanje komfora bolesnika i sestara;
- Utvrđuje potrebe za njegom;
- Formira dijagnozu njege i kolaborativne probleme;
- Postavlja ciljeve njege, planira program njege;
- Evaluira postignuća;
- Vrši stručni nadzor nad članovima tima;
- Prati realizaciju njege;
- Organizuje i održava stručne sastanke;
- Sarađuje sa profesorima i saradnicima u nastavi;
- Ima aktivnu participaciju u radu sa studentima vmss i sms;
- Koordinira i sarađuje sa ostalim članovima zdravstvenog tima.
Uputstva za lidera – glavnu sestru
- Pričajte, govorite polako da bi ste prvo sebe čuli;
- Ne nagrađujte podjednako sve;
- Nagrade obavezno bazirati na učinku;
- Obavezno recite pojedincima šta mogu da učine da bi dobili očekivani podsticaj;
- Koncentrišite se, prije svega na činjenice i informacije ,prije nego na glas i na poluistine i emocije;
- Zainteresujte zaposlene za promjene i uključite ih u promjene koje sprovodite;
- Vodite računa da informacije o promjenama i njihovim posljedicama budu tačne, a komunikacija bude otvorena i objektivna;
- Pobrinite se da zaposleni znaju i shvate na koji će se način sukob rješavati kada do njega dođe;
- Stalno osluškujte. Suočite se sa problemima prije nego što oni postanu destruktivni, sa posljedicama koje ne možete kontrolisati;
- Ustanovite pravila ponašanja u svom timu ili grupi i insistirajte na njihovom poštovanju. Članovi tima ne moraju da se dopadaju jedan drugom ali se moraju međusobno poštovati;
- Bavite se i pitanjima o kojima nije lako razgovarati;
- Prvo rješavajte one problem koji mogu biti prepreka da se sve obaveze ispune u planiranom roku;
- Podstičite konflikte među saradnicima ako se oni odnose na poslovne ideje i unaprjeđenje posla;
- Sprečavajte lične sukobe i netrpeljivost.
Svaki tim u sestrinstvu bi trebalo da funkcioniše po savremenom principu uz primjenu savremenih metoda rada i uz korišćenje savremenih principa zdravstvene njege. Funkcionisanje i vođenje tima treba da bude zasnovano na primjeni individualnog pristupa pacijentu i postojanja aktivne participacije, odnosno obavljanja njege u saradnji sa bolesnikom.
Nužni preduslov za kvalitetnu komunikaciju u zdravstvenom timu je dvosmjerna komunikacija u kojoj sagovornici šalju i primaju poruke te dobijaju pozitivne ili negativne povratne informacije.
Važna karakteristika komunikacije je i konstruktivnost, odnosno destruktivnost. Kada se misli na odnose u zdravstvenom timu onda treba naglasiti da je konstruktivna komunikacija kreativna i koncentrisana na rješenje problema, sagovornici se poštuju, priznaju se različitosti, dozvoljava se neslaganje, razgovor je otvoren i taktičan, za razliku od destruktivne komunikacije koja nije kreativna, koja je lažna, nepoštena i gruba, a energija se troši na optuživanje, vrijeđanje, zbunjivanje i ignorisanje. Sagovornik se obezvrjeđuje i ismijava, prisiljava na obranu, čime se pogoršavaju međuljudski odnosi, a umjesto rješenja konkretnog problema na poraz sagovornika se gleda kao uspjeh.
“Ako u sestrinstvu ne napredujemo svake godine, svakog mjeseca i svake sedmice, vjerujte mi tada nazadujemo!”
Florence Nightingale (majka sestrinstva)
Dodajte komentar