Pod hipertenzijom u trudnoci se smatra visok krvni pritisak koji je dijagnostikovan i/ili pracen prije trudnoce, ili onaj koji je dijagnostikovan prije 20. nedjelje trudnoce.
Ono sto je vazno znati je da je trudnoca fiziolosko stanje, odnosno da ona sama po sebi ne mijenja krvni pritisak. Nazalost, danas ne postoje precizna saznanja kako dolazi do toga da izostane mehanizam adaptacije normalnog krvnog pritiska na trudnocu, odnosno koji mehanizam pokrece hipertenziju u trudnoci.
Zasto je vazno lijeciti hipertenziju u trudnoci? Ukoliko se hipertenzija ne otkrije na vrijeme, dolazi do ostecenja na krvnim sudovima posteljice, smanjenja kolicine plodove vode i zastoja u rastu ploda. Lose regulisan krvni pritisak u trudnoci moze dovesti do izuzetno teskih komplikacija, kao sto su preeklampsija i eklampsija, smrt ploda, pa cak i smrt majke. Placenta ima centralnu ulogu u razvoju preeklampsije. Preeklampsija se cesce javlja kod hidatidne mole, blizanacke trudnoce i dijabetesa. Eklampsija je tesko stanje kod koga se, osim simptoma prisutnih kod preeklampsije, javljaju i tonicko – klonicki grcevi.
Zene koje prije trudnoce nisu imale povisen krvni pritisak, trebalo bi da i u trudnoci imaju normalan krvni pritisak. Ukoliko krvni pritisak prede optimalne mjere, (120/80 mm Hg) – neophodno je odmah konsultovati ginekologa i internistu-kardiologa radi dijagnoze tzv. hipertenzivnog sindroma u trudnoci. Nesto veci rizik za pojavu hipertenzije u trudnoci imaju starije trudnice (preko 35 godina zivota).
Sa druge strane, postoje trudnice koje su prije trudnoce imale povisen krvni pritisak. Zene koje imaju povisen krvni pritisak a zele da zatrudne, moraju da uz kontrolu interniste-kardiologa ishranom i/ili medikamentima stabilizuju stanje. Trudnice koje su hipertonicari zahtevaju drugaciji tretman, imajuci u vidu da njihova trudnoca spada u grupu visokorizicnih.
Obje grupe trudnica zahtijevaju redovne kontrole kod interniste-kardiologa sa iskustvom u vodenju i lijecenju ovih bolesnica.
Vazno je istaci da neke trudnice imaju simptome koji mogu ukazivati na povisen krvni pritisak: oticanje, glavobolja, pojacano lupanje srca. Medutim, postoje i trudnice kod kojih nema simptoma i kod kojih, ukoliko se ne kontrolise redovno krvni pritisak u trudnoci, hipertenzija moze dovesti do teskih ostecenja.
Rijetko se visok krvni pritisak moze pojaviti i neposredno pred porodaj, iznenada. Tada je neophodno hitno se javiti svom ginekologu jer je tzv. preeklampsija ili eklampsija potencijalno fatalan dogadaj za plod i/ili majku.
Neophodno je kontrolisati redovno krvni pritisak i poslije trudnoce, zbog mogucnosti da zene poslije trudnoce takode imaju visok krvni pritisak.
Posebno je vazan period dojenja djeteta jer se mnogi ljekovi izlucuju u mlijeku. Porodilje se moraju obavezno kontrolisati kod internista-kardiologa radi adekvatne kontrole krvnog pritiska. Cilj terapije je regulisati krvni pritisak, zastiti fetus od posljedica terapije i istovremeno minimizirati rizike kratkorocnog povisenja krvnog pritiska. Terapija podrazumijeva, prije svega, neslanu dijetu (ukidanje soli u ishrani) i odgovarajuce medika-mente. Ponekad je neophodna i hospitalizacija (boravak u bolnici), uz dodatnu ultrazvucnu kontrolu – upotrebu doplera, odnosno cescu kontrolu ploda, a procedura nalaze i kompletnu laboratori-jsku i biohemijsku analizu. Sve zene kod kojih se sumnja na preeklampsiju se lijece bolnicki. Definitivno izljecenje je porodaj, koji se indukuje prije vremena, ako hipertenzija ne moze da se kontrolise.
Alkohol i cigarete su strogo zabranjene ukoliko zelite sto sigurniju trudnocu za vas i vase dijete. Ljekovi izbora su metildopa i beta-blokatori (drugi dio trudnoce) i eventualno antagonisti kalci-juma. Izbjegavati ACE I inhibitore i antagoniste ATII receptora.
Neophodno je istaci da ne treba uzimati ljekove na svoju ruku bez konsultacije interniste-kardiologa ili ginekologa.
Piše:
Prof dr Nebojsa Tasic, internista kardiolog,
KVB-Dedinje, Beograd,
PZU Rezidencija zdravlja, Podgorica
Add comment