ŠTA JE HIV A ŠTA SIDA /AIDS?
HIV infekcija i SIDA / AIDS su dvije faze infekcije, koju izaziva HIV virus (Virus Humane Imunodeficijencije).
HIV je hronična infekcija , koja postepeno uništava imunski sistem (odbrambene snage organizma).
SIDA /AIDS je terminalna faza ove hronične infekcije, karakteriše se izrazitom supresijom imunog sistema, zbog čega bolesnik postaje podložan nizu tzv. oportunističkih infekcija i oportunističkih tumora.
*SIDA– francuski naziv : Syndrome d immunodeficience acquise
*AIDS– engleski naziv : Acqired Immune Deficiency Syndrome
ŠTA ZNAMO O UZROČNIKU INFEKCIJE?
Uzročnika oboljenja otkrili su skoro istovremeno 1983 /84 dva naučnika na različitim kontinentima :
Luc Montagnier na Pasterovom Institutu u Parizu i Robert Gallo sa Instituta za istraživanje raka u Betezdi (SAD). Otuda potiču i dva naziva bolesti.
Oba naučnika su zaključila da je uzročnik oboljenja virus, koga su Francuzi nazvali LAV (Lymphadenopaty Associated Virus), a Amerikanci HTLV III (Human T-cell Lymphotropic Virus).
Danas se taj virus u cijelom svijetu naziva HIV (Human Immunodeficiency Virus).
Od otkrića HIV /AIDS postaje svjetska epidemija koja se sve više širi. Od 2003. g. poprimila je pandemijske razmjere i proglašena za kugu 21. vijeka
HIV pripada retrovirusima, podfamilije lentivirusa. Osnova patogenosti, odgovorna za pad imuniteta, je enzim Reverzna Transkriptaza.
Jednom inficirana osoba ostaje doživotni nosilac virusa i izvor zaraze !
DA LI POSTOJI SAMO JEDAN TIP VIRUSA SIDE ?
Humani HIV nisu homogeni.
Većina pripada varijanti HIV– 1.
Varijanta HIV-2 je prisutna samo u zapadnoj Africi i manje je virulentna od HIV-1. (Kod HIV-1 i HIV-2 samo je oko 40% sekvenci identično).
Opisani su i slučajevi sa dvojnom infekcijom HIV-1 i HIV-2 (HIV-D) kod ljudi.
Virus ima veliku sposobnost mutacija, zahvaljujući enzimu reverzna transkriptaza.
KAKO DJELUJE VIRUS SIDE ?
Virus napada T-limfocite (podvrsta leukocita – bijelih krvnih zrnaca), tačnije CD4 receptore koji se nalaze na membrani ovih limfocita i postepeno uništava ove leukocite, odnosno imuni sistem čovjeka
Osobe koje su zaražene HIV-om su nosioci virusa. Nosioci virusa, kao reakciju na prisustvo istog, će razviti antitijela, koja su zapravo „svjedoci“ infekcije.
Neće svaka osoba koja je nosilac virusa SIDE da oboli, ali će zasigurno biti prenosilac virusa.
Virus SIDE se nalazi u svim tjelesnim tečnostima zaraženih osoba. U prvom redu u krvi i sjemenoj tečnosti muškarca. Zatim vaginalnom sekretu i majčinom mlijeku.
Ostale tjelesne tečnosti (suze, sluz iz nosa, pljuvačka, znoj) imaju samo teoretski značaj kao potencijalni izvori infekcije. Osim toga, virus se može naći i u mokraći, a prema nekim izvorima i u stolici.
DA LI VIRUS SIDE MOŽE OPSTATI U SPOLJNJOJ SREDINI?
HIV može dospjeti u spoljnu sredninu izlučivanjem preko pomenutih tjelesnih tečnosti.
U spoljnjoj sredini virus je neotporan, i kratko opstaje. Izlaganje temperaturi od 56 stepeni C, uništava ga za nekoliko minuta
Virus je osjetljiv na brojna dezinfekciona sredstva, koja ga uništavaju.
Međutim, postoje podaci o opstanku virusa i više sati u posebno povoljnim uslovima, što upozorava na oprezan pristup odbačenim higijenskim ulošcima, upotrebljenim špricevima, iglama, bačenim kondomima, bolesničkom posteljinom i vešom uprljanim krvlju i stolicom, povraćenim masama, ispljuvkom i dr.
Da je moguć opstanak virusa izvan ljudskog organizma, svjedoči njegovo dugo održavanje u preparatima krvi za liječenje hemofilije.
KAKO SE PRENOSI VIRUS SIDE ?
Rezervoar HIV-a i doživotni izvor infekcije je inficirani čovjek.
HIV se prenosi pri kontaktu sa tjelesnim tečnostima inficirane osobe. Dokazan je rano u svim sekretima i eskretima (krvi, spermi, pljuvaćki, majčinom mlijeku, vaginalnom sekretu, likvoru).
Za sada su sigurno utvrđena 2 puta prijenosa infekcije :
HORIZONTALNI preko krvi i krvnih derivata, seksualnim putem (svim načinima seksualnog kontakta).
VERTIKALNI transmisijom sa majke na plod (u trudnoći, u toku porođaja, dojenjem).
KO SVE MOŽE DA OBOLI OD SIDE?
Ranije se smatralo da od SIDE oboljevaju pripadnici „RIZIČNIH GRUPA“, odnosno
– Intravenski narkomani (koji međusobno razmjenjuju pribor za intravensko korišćenje droge).
– Homoseksualci, jer tokom analnog odnosa, lako dolazi do prskanja krvnih sudova sluznice, što omogućava prodiranje virusa iz sjemene tečnosti u krv.
– Hemofiličari, ukoliko su primali krvne derivate, prije uvođenja obaveznog testiranja krvi na HIV
– Osobe čiji su seksualni partneri iz „rizičnih grupa“
Savremena shvatanja, propagiraju stav da NEMA RIZIČNIH GRUPA, VEĆ OSOBE SA RIZIČNIM PONAŠANJEM (Često mijenjanje seksualnih partnera, nezaštićeni seksualni odnosi i dr.)
Add comment