– Neproliferativna retinopatija i
– Proliferativna retinopatija.
Neproliferativnu retinopatiju karakteriše povećana propustljivost kapilara, što prati povećano krvarenje.
Proliferativnu retinopatiju karakteriše stvaranje novih krvnih sudova. Ovo, uz ostale promjene, pogoduje većem krvarenju, što izaziva smanjenje i gubitak vida.
Vidjeli smo da usled oštećenja zida sitnih krvnih sudova, ovi postaju propustljivi. Usled popuštanja i slabljenja sitnih krvnih sudova očnog dna, na njima se stvaraju sitna proširenja (mikro-aneurizme). U ovoj fazi bolesti obično nema značajnijih smetnji vida. Kasnije, razvojem procesa, dolazi do sitnih krvarenja iz krvnih sudova u retinu. Krvarenja mogu da budu i masivna, sa potpunim oštećenjem vida. Međutim, proces se obično sporo razvija i u daljem toku dolazi do stvaranja novih krvnih sudova i vezivnog – ožiljnog tkiva u retini. To je tzv. proliferativna faza retinopatije.
Retinopatija se rijetko javlja u bolesnika kod kojih dijabetes traje manje od pet godina, kao i u bolesnika mlađeg uzrasta, bez obzira na dužinu trajanja bolesti. Pokazalo se da povišen krvni pritisak ubrzava nastanak dijabetesne retinopatije.
Veliki napredak u liječenju ovih promjena postignut je laserskom fotokoagulacijom kojom se, u značajnoj mjeri, može sačuvati vid kod oboljelih od šećerne bolesti. Međutim, neophodno je da se postigne dobra regulacija, odnosno dobra metabolička kontrola. Ako se ona postigne, promjene na krvnim sudovima očiju javiće se znatno kasnije i biće znatno lakše. Kada se i razviju, primjenom laserske fotokoagulacije i dobrom regulacijom bolesti, usporiće se proces progresivnog oštećenja vida.
U težim oblicima retinopatije, može se pristupiti takozvanoj vitrektomiji. Ovom metodom se, u slučaju teških krvarenja, otklanjaju oštećeni dijelovi oka. Kod oko 70 % oboljelih postiže se poboljšanje vida.
ZAMUĆENJE OČNOG SOČIVA (KATARAKTA)
Zamućenje očnog sočiva jedan je od najčešćih problema na očima starijih bolesnika od šećerne bolesti. Da bi vid bio normalan, između ostalog neophodno je da očno sočivo bude prozirno. Katarakta se dešava kao normalan proces starenja, mada postoje dokazi da slabija kontrola šećerne bolesti dovodi do pojave ovog oboljenja i kod mladih, a kod starih ga ubrzava. Kod mladih sa loše regulisanom šećernom bolešću dolazi do nago-milavanja određenih materija u očnom sočivu, što dovodi do njegovog zamućenja i tzv. metaboličke katarakte. Svakako da je veoma važno da se ove promjene na vrijeme primijete kako bi se pojačanom i poboljšanom metaboličkom kontrolom bolesti zaustavio ili usporio proces. Kada se razvije katarakta i kada dolazi do oštećenja vida, hirurškim putem se vrši zamjena očnog sočiva.
Da bi se oštećenje vida moglo spriječiti, neophodna je redovna kontrola očnog dna. U fazi početne retinopatije, kada postoji samo proširenje sitnih krvnih sudova očnog dna i veoma sitna krvarenja, bolesnik može da nema nikavih smetnji vida. Zato je važno da se ove promjene otkriju i onda kada nema ozbiljnijih smetnji vida. Tada se, dobrom regulacijom i drugim terapijskim mjerama može značajno usporiti njihovo napredovanje. Kontrola očnog dna osoba sa šećernom bolešću, obavezna je jedanput godišnje.
U sledećem broju: o oštećenjima bubrega i srca u šećernoj bolesti.
Piše: prof, dr sci. med. Božidar M. Bojović
Add comment