[heading size=”6”]ZNAČAJNO OTKRIĆE O TRANSPORTNOM SISTEMU U ĆELIJAMA[/heading] Sedmog oktobra u glavnom gradu Kraljevine Švedske objavljena su imena ovogodišnjih dobitnika Nobelove nagrade za medicinu i fiziologiju. Za istraživanje o tome na koji način ćelije organizuju svoj sistem transporta, Odbor za dodjelu Nobelove nagrade na Institutu Karolinska u Stokholmu odlučio je da nagradi dva Amerikanca, Džejmsa Rotmana i Rendija Šekmana, i jednog Njemca, Tomasa Zidhofa. Priznanje za otkriće „mehanizma koji reguliše saobraćaj vezikula, glavnog transportnog sistema u našim ćelijama”, iz Instituta su obrazložili riječima:
– Svaka ćelija je fabrika koja proizvodi i izvozi molekule. Ti molekuli se unutar ćelije kreću u malim paketićima koji se zovu vezikule. Trojica dobitnika Nobela otkrila su molekularne principe koji upravljaju načinom na koji se ova materija isporučuje na pravo mjesto u pravo vrijeme u ćeliji. Bez ovih sjajno preciznih organizacija, u stanici bi nastao potpuni haos-
Ovom naučnom otkriću svaki od trojice naučnika dao je poseban doprinos – Rendi Šekman je pronašao set gena koji su potrebni za kretanje vezikula, Džejms Rotman je razmrsio proteinski mehanizam koji omogućava vezikulama da se spajaju sa njihovim metama kako bi omogućile transfer materije, a Tomas Zidhof je otkrio na koji način signali daju instrukcije vezikulama da precizno oslobode svoju materiju.
Budući da poremećaj u transportnom sistemu vezikula može izazvati neurološke bolesti, dijabetes i imunološke probleme, otkrićem trojice naučnika napravljen značajan iskorak u liječenju pacijenata.
– Ova divna otkrića su važna zbog razumijevanja rada ljudskog tijela i posljedica oboljenja različitih organa, kao što su bolesti nervnog sistema, dijabetes i imunološke bolesti – kazao je Jan-Inge Henter, profesor dječije onkologije na Institutu Karolinska.
Nagrađeni će za svoj rad podijeliti i novčanu nagradu koja iznosi osam miliona švedskih kruna, što prevedeno u američku valutu iznosi 1,2 miliona dolara.
Biografije trojice naučnika nijesu ništa manje impresive od nagrade koju su dobili. Tomas Zidhof rođen je 1955. godine u Gotingenu u Njemačkoj, a studirao je na tamošnjem Univerzitetu u Ahenu. Na dalje školovanje otišao je u Ameriku, tačnije na Univerzitet u Teksasu. Istraživačkom timu Hauard Hjuz Instituta za medicinu se priključio 1991. godine, a od 2008. godine predaje na elitnom Univerzitetu Stanford, na kojem vrši istraživanja i radi kao profesor molekularne i ćelijske fiziologije.
Rendi Šekman je rođen 1948. godine, u Minesoti, a studije je završavao na Univerzitetu u Kaliforniji i Stanfod Univerzitetu, gdje je i doktorirao pod mentorstvom čuvenog profesora i dobitnika Nobelove nagrade za 1959. godinu, Artura Kornberga. Šekerman od 1976. godine predaje na prestižnom kalifornijskom Univerzitetu Berkli, a radi i kao istraživač na Hauard Hjuz Institutu za medicinu.
Džejms Rotman rođen je 1950, godine u Haverhilu u Američkoj državi Masačusets. Doktorirao je 1976. godine na Medicinskom fakultetu na Harvardu, nakon čega je postao stipendista postdoktorskih studija na Institutu za tehnologiju u Masačusetsu. Nakon toga prešao je na Univerzitet Stanford u Karolini, gdje je 1978. godine počeo sa istraživanjem ćelijskih vezikula. Radio je i na elitnom Prinston Univerzitetu, Memorijalnom Sloun-Ketering Institutu za rak i Univerzitetu u Kolumbiji. Prestižnom Jejl Univerzitetu u Konektikatu pridružio se 2008. godine, gdje je i trenutno profesor i šef katedre za biologiju ćelija.
Add comment