Humani papiloma virus ima afinitet za genitalni epitel i druge sluznice. On napada epitel sluznice genitalnog trakta, inkorporira se u genom ćelije, ćeliju čini atipičnom, atipična ćelija se dijeli i nastane prva lezija – objasnila je prof. Vuksanović Božarić.
Ističući da se u Crnoj Gori do sada uradio ogroman broj PAPA testova u okviru redovnog ginekološkog pregleda, ona je ukazala da zbog neorganizovanog programa mnogim ženama su se testovi nepotrebno ponavljali više puta, dok druge žene nisu nikada došle na pregled, što je i uslovilo da se od ove bolesti boluje više.
O karcinomu grlića materice govorila je prim. dr Vesna Čolaković Popović, iz Kliničkog centra, upozoravajući da je to vrlo čest malignitet u ženskoj populaciji i da svaka dva minuta u svijetu jedna žena umre od ove bolesti. Karcinom grlića materice, prema njenim riječima, među malignitetima kod oba pola po učestalosti se nalazi na osmom mjestu, a po mortalitetu na devetom mjestu.
– U ženskoj populaciji po učestalosti je četvrti, i po mortalitetu takođe na četvrtom mjestu. Po podacima za prošlu godinu 85% pacijenata se svakog dana dijagnostikuje u zemljama u razvoju. Kod nas je od 2000. do 2015. godine od maligniteta oboljelo 2.468 žena.
Najučestaliji od maligniteta u Crnoj Gori je karcinom grlića materice a na drugom mjestu maligniteti tijela materice, na trećem mjestu karcinom jajnika. Najviše žena obolijeva u Crnoj Gori između 40 do 60 godine, najmlađa žena ima 23 godine, a najstarija 88 godina. Ispod 50 godina obolijeva 46,9% žena. Iznad 70 godina imamo značajnih 7% žena sa karcinomom. Ako uporedimo odnos mortaliteta i incidencije, vidjećemo da na početku posmatranog perioda oboljelih žena od karcinoma grlića materice umirala nam je svaka peta do šesta žena, a na kraju posmatranog perioda svaka četvrta do treća žena umire od karcinoma.
Ona je istakla da je najvažnije to što je ovo bolest koja se liječi, a može da se i spriječi, da je ne bude, te da se svede na rijetku bolest u Crnoj Gori.
– Primarna prevencija je spriječiti nastanak bolesti. Kod ovog karcinoma sprečavamo da nastane HPV infekcija. Primarna infekcija ima svoje opšte zdravstvene edukativne aktivnosti koje svi dobro znamo, ali i ova bolest ima specifikum, ima uzročnika i profilaktičku vakcinu, koja je odavno u upotrebi, kod nas je registrovana 2014. godine u Agenciji za ljekove.
Sekundarna prevencija ove bolesti znači da otkrivamo bolest u ranom stadijumu. Tercijalna prevencija ove bolesti započinje na konzilijumu za ginekološku onkologiju koji je multidisciplinaran i na kojem se svakoj pacijentkinji prilazi individualno – objasnila je prim. Čolaković Popović.
U zaključku predavanja je naglasila da se stalno radi na edukaciji kadrova, inovaciji opreme, teritorijalnih protokola na onkološkoj klinici u cilju unaprjeđenja tercijalne prevencije, koje podrazumijevaju liječenje i rehabilitaciju.
Verica Pantelić
Add comment